Shohreh Aghdashloo
 | Bu maqola oʻzbek tilining imlo qoidalariga muvofiq yozilmagan. Qarang: VP:ORFO. |
| Shohreh Aghdashloo شهره آغداشلو | |
|---|---|
 Aghdashloo 2019-yilda San Diego Comic-Conda | |
| Tavalludi |
Shohreh Vaziri-Tabar 11-may 1952-yil Tehran, Eron |
| Fuqaroligi | Eron va Amerika |
| Kasbi | Aktrisa |
| Turmush oʻrtogʻi |
Aydin Aghdashloo (turm. 1972; ajr. 1979) Houshang Touzie (turm. 1987) |
| Faoliyat yillari | 1976-hozirgacha |
| Bolalari | 1 |
Shohreh Aghdashloo (forscha: شهره آغداشلو; tugʻilgan paytidagi ismi Shohreh Vaziri-Tabar (شهره وزیریتبار); 1952-yil 11-mayda tugʻilgan) — eronlik-amerikalik aktrisa. Sahnadagi koʻplab bosh rollardan soʻng u "Shamol shaxmat oʻyini" (1976) filmida debyut qildi. Uning keyingi ikkita filmi "The Report" (1977) va Sooteh Delan (1977) tanqidchilarning eʼtirofiga sazovor boʻldi Agdashloni Eronning yetakchi aktrisalaridan biri sifatida tasdiqlandi.
Aghdashloo 1979-yilda Eron inqilobi paytida Angliyaga, keyin esa AQShga koʻchib oʻtdi va keyinchalik AQSh fuqaroligini oldi. Bir necha yil televideniye va kinoda kichik rollarni oʻynaganidan soʻng, uning "Qum va tuman uyi" (2003) filmidagi ijrosi unga bir nechta kinotanqidchilarning mukofotlarini olib keldi va eng yaxshi ikkinchi plandagi aktrisa uchun Akademiya mukofotiga nomzod boʻldi.
Televizionda u 24-ning toʻrtinchi mavsumida Dina Araz roli va The Expanse (2015—2022) filmidagi Krisyen Avasarala rollari bilan mashhur. U HBO telekanalining „Saddam uyi“ mini-serialidagi Sajida Talfa roli uchun Cheklangan serial yoki filmda ikkinchi plandagi eng yaxshi aktrisa uchun Primetime Emmy mukofotiga sazovor boʻldi (2008). 2013-yilda „Muhabbat xiyoboni“ va „Sariq yaseminlar“ nomli avtobiografiyasini nashr etdi.[1]
Yoshligi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Aghdashloo Shohreh Vaziri-Tabar (forscha: شهره وزیریتبار) Tehronda, Effi (as-Sadat) va Anushiravon Vaziri-Tabarning qizi. Uning uchta akasi bor: Shahram, Shahriyor va Shahroh. Uning sahna nomi birinchi turmush oʻrtogʻi, rassom Oydin Aghdashloo familiyasidan kelib chiqqan. Ular 1972-yilda turmush qurishganidan soʻng, u 19 yoshda va u 31 yoshda boʻlganida, u oilasining xohishiga qarshi teatr seminarlariga qatnasha boshladi. U doim aktrisa boʻlishni orzu qilgan va tez orada Eron teatri va kinosida bosh rollarni oʻynay boshlagan. Ularning farzandlari yoʻq edi va 1979-yilda u Eron inqilobi boshida Erondan Angliyaga ketganida ajrashishdi.
Aghdashloo Angliyaga kelgach, vatanini tark etishga majbur boʻlganidan keyin siyosatga qiziqishi tufayli Brunel universitetida xalqaro munosabatlar boʻyicha bakalavr darajasini oldi[2]. U Angliya bilan allaqachon tanish edi, chunki bolaligida ota-onasi uni Londonga olib ketishgan. Keyin u aktyorlik karyerasini davom ettirdi va bu uni Los-Anjelesga olib keldi. 1987-yilda Aghdashloo aktyor/dramaturg Xousang Tuzi bilan turmush qurdi. Ularning 1989-yilda tugʻilgan Tara Tuzi ismli qizi bor. Oʻshandan beri u Tuzi ning qator spektakllarida ishtirok etib, ularni milliy va xalqaro sahnalarga, birinchi navbatda, Eron diasporasiga muvaffaqiyatli olib chiqdi.[3] Musulmon oilasida tugʻilgan boʻlsa-da, u amal qilmasligini aytdi.[4]
Faoliyati[tahrir | manbasini tahrirlash]
Aghdashloo birinchi marta 19 yoshida teatr aktrisasi sifatida ishlay boshlagan, u „Chuqur shimolning tor yoʻli“ (1973) romanining teatrlashtirilgan filmida rol oʻynagan.[5] Aghdashloo 1989-yilda „Astoriya mehmonxonasi mehmonlari“ filmidagi bosh rolda oʻzining amerikalik kino debyutini qilgan. Uning televizion debyuti 1990-yil 25-sentyabrda NBC teleserialining ikki soatlik „Matlok“ serialining „Hech qayerga burilmaydi: Matlok sirli filmi“ nomli ikki soatlik epizodida mehmon rolida boʻldi. Keyingi yillarda Aghdashloo vaqti-vaqti bilan ekranda paydo boʻldi, jumladan, keng koʻlamli „Omon qolgan jannat“ (2000) filmida[6][7][8] yozgan.
2001-yilda Aghdashloo rejissyor Vadim Perelmanning „Qum va tumanlar uyi“ (2003)[9] filmida Ben Kingsli va Jennifer Konnelli rolini ijro etgan.[10] Ushbu taʼsirdan soʻng Aghdashloo Fox teleserialining 24-serialining 4-mavsumida koʻzga koʻringan takrorlanuvchi rolga ega boʻlgan.[11] Los-Anjelesdagi yashirin terrorchi Dina Arazni boy uy bekasi va ona sifatida oʻynadi. Time jurnaliga bergan intervyusida Aghdashlooning aytishicha, u ilgari musulmonlarning terrorchi degan stereotipini kuchaytirishga qarshilik qilgan boʻlsa-da, rolning kuchliligi va murakkabligi uni buni qabul qilishga ishontirgan. Eronlik kinotanqidchi Hamid Nafisiy Agdashloning „Shorayya M.ni toshboʻron qilish“ filmidagi shov-shuvli rolini „Oʻrta Sharq aholisi, jumladan, eronliklarni stereotipga aylantiruvchi filmlarda rol oʻynamaslik haqidagi vaʼdasini obroʻsizlantirish“ deya tanqid qildi.[12] Keyingi davrda Aghdashloo bir nechta mashhur teleseriallarda mehmon sifatida ishtirok etdi, jumladan Will & Grace, ER va Grey’s Anatomy. Shuningdek, u „X-odamlar: Doktor Kavita Rao rolidagi oxirgi stend“, „Koʻl uyi“, „Elizabetning tugʻilgan kuni hikoyasi“ va „Sayohatchilarning opa-singilligi 2“ filmlarida ikkinchi darajali rollarni ijro etgan.
2008-yilda Aghdashloo Los-Anjelesdagi ikkinchi yillik Nur Eron kinofestivalida rasmiy festival hakami sifatida ishlagan, shu bilan birga u "Soraya M.ni toshboʻron qilish"[13] filmida Zahra Xonumning bosh qahramonini ham oʻynagan va bu uning birinchi bosh rolini belgilagan. Oʻsha yili u HBO telekanalining „Saddam uyi“ mini-serialida Sajida Talfa rolini oʻynadi va buning uchun u Cheklangan serial yoki filmdagi eng yaxshi ikkinchi darajali aktrisa uchun Primetime Emmy mukofotiga sazovor boʻldi. 2009-yil 12-sentyabrda Jorj Vashington universitetining Lisner auditoriyasida 1400 dan ortiq odam oldida nutq soʻzlagan Aghdashloo, yozuvchi doktor Azar Nafisiy va AQShning Xalqaro diniy erkinlik boʻyicha komissiyasining siyosat boʻyicha direktor oʻrinbosari doktor Duayt Bashir Erondagi inson huquqlarini muhokama qildilar.[14] Aghdashlooning nutqi YouTube ga joylashtirildi.[15] 2010-yil 9-oktabrda Eronlik Amerikaliklarning Jamoatchilik Alyansi oʻzining birinchi yillik tantanali marosimida Aghdashlooga Karyera yutuqlari mukofotini topshirdi.
Agdashloo „Timati Grinning gʻalati hayoti“, „Shirazning sentyabrlari“ va „Yulduzli sayohat“ kabi filmlarda rol oʻynashda davom etmoqda. U, shuningdek, Mass Effect 2, Mass Effect 3, Destiny va Destiny 2 video oʻyinlarida personajlarni ovoz bergan. Londondagi Almeyda teatrida Bernarda Albaning uyi jonlantirilganda Bernarda Alba rolini ijro etgan va Xolid Husayniyning „Va togʻlar aks sado berdi“ audiokitobini aytib bergan.[16]
Aghdashloo hozirda Amazon Prime Video-ning mashhur „The Expanse“ serialida BMT ijrochi maslahatchisi oʻrinbosari Krisjen Avasarala rolini oʻynamoqda.
Filmografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Film[tahrir | manbasini tahrirlash]
| Yil | Sarlavha | Rol |
|---|---|---|
| 1976 | The Chess Game of the Wind / Shatranje Bad | |
| 1977 | The Report | Azam Firuzkui |
| 1978 | Sooteh-Delan | Aghdas |
| 1989 | Guests of Hotel Astoria | Mrs. Pori Karemnia |
| 1991 | Raha | Raha |
| 1993 | Twenty Bucks | Ghada Holiday |
| 2000 | Surviving Paradise | Pari |
| 2001 | America So Beautiful | Exiled Actress |
| 2002 | Maryam | Mrs. Homa Armin |
| 2003 | Possessed | Woman |
| Pulse | Woman | |
| Mystic Iran | Narrator | |
| House of Sand and Fog | Nadereh 'Nadi' Behrani | |
| 2005 | The Exorcism of Emily Rose | Dr. Sadira Adani |
| Babak and Friends — A First Norooz | Farah | |
| 2006 | American Dreamz | Mrs. Nazneen Riza |
| The Lake House | Dr. Anna Klyczynski | |
| X-Men: The Last Stand | Dr. Kavita Rao | |
| The Nativity Story | Elizabeth | |
| 2008 | The Sisterhood of the Traveling Pants 2 | Professor Nasrin Mehani |
| The Stoning of Soraya M. | Zahra Khanum | |
| 2010 | The Adjustment Bureau | The Chairman |
| The No Game | Aunt Laila | |
| 2011 | Iranium | Narrator |
| On the Inside | Dr. Lofton | |
| 2012 | The Odd Life of Timothy Green | Evette Onat |
| 2013 | Percy Jackson: Sea of Monsters | The Oracle |
| Silk | Rani | |
| 2014 | Rosewater | Moloojoon |
| Still Here | Farzaneh | |
| 2015 | Last Knights | Maria |
| Septembers of Shiraz | Habibeh | |
| 2016 | Star Trek Beyond | Commodore Paris |
| Window Horses | Mehrnaz | |
| The Promise | Marta Boghosian | |
| 2018 | A Simple Wedding | Ziba Husseini |
| 2019 | The Cuban | Bano Ayoub |
| 2020 | Run Sweetheart Run | Blue Ivy |
| 2021 | Ghostbusters: Afterlife | Gozer the Gozerian |
| 2022 | The Alchemist | |
| 2023 | Renfield | Ella |
Televideniye[tahrir | manbasini tahrirlash]
| Yil | Sarlavha | Rol |
|---|---|---|
| 1990 | Matlock | Saleslady |
| 1993 | Martin | Malika |
| 2001 | The Honduran Suburbs | Zereshk |
| 2004 | The Secret Service | Lila Ravan |
| 2005 | 24 | Dina Araz |
| 2006 | Smith | Charlie |
| Will & Grace | Pam | |
| Curious George | Hat Salesperson | |
| ER | Mrs. Riza Kardatay | |
| 2007 | Grey's Anatomy | Dr. Helen Crawford |
| 2008 | House of Saddam | Sajida Talfah |
| The Simpsons | Mina | |
| 2009 | FlashForward | Nhadra Udaya |
| 2011 | Law & Order: Special Victims Unit | Detective Saliyah „Sunny“ Qadri |
| House | Afsoun Hamidi | |
| NCIS | Mariam Bawali | |
| 2012 | Portlandia | Nelofar Jamshidi |
| The Mob Doctor | Dr. Lauren Baylor | |
| 2013 | Grimm | Stefania Vaduva Popescu |
| 2014 | Believe | Mrs. Delkash |
| Bones | Azita Vaziri | |
| Scorpion | Dr. Cassandra Davis | |
| 2015 | Elementary | Liliane Bellerose |
| 2015-2022 | The Expanse | Chrisjen Avasarala |
| 2016 | Pearl | Arlene |
| 2017 | The Punisher | Farah Madani |
| 2019 | The Lion Guard | Queen Janna |
| Impulse | Fatima | |
| 2021 | Arcane | Enforcer Grayson |
| 2022 | The Flight Attendant | Brenda |
| 2018 | Kitty Is Not a Cat | Kitty |
| 2022 | Kollok |
Video Oʻyinlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
| Yil | Oʻyin | Xarakter |
|---|---|---|
| 2010 | Mass Effect 2 | Admiral ShalaʼRaan vas Tonbay (ovoz) |
| 2012 | Mass Effect 3 | |
| 2014 | Taqdir | Lakshmi-2 (ovozli) |
| 2017 | Taqdir 2 |
Audio[tahrir | manbasini tahrirlash]
| Yil | Sarlavha | Rol | Eslatmalar |
|---|---|---|---|
| 2004 | Qirollik ichida: Saudiya Arabistonidagi hayotim | Hikoyachi | Audio kitob |
| 2007 | Gullar qoni | Hikoyachi | Audio kitob |
| 2008 | Kley Injil | Hikoyachi | Audio kitob |
| 2008 | Va togʻlar aks sado berdi | Hikoyachi | Audio kitob |
| 2016 | Biz ozod boʻlgunimizcha: Eronda inson huquqlari uchun kurashim | Hikoyachi | Audio kitob |
| 2019-2020 | Ikki shahzoda | Qirolicha Attosa | Audio drama |
Teatr[tahrir | manbasini tahrirlash]
| Yil | Sarlavha | Rol | Eslatmalar |
|---|---|---|---|
| 1973 | Chuqur shimolga boradigan tor yoʻl | Empress Kojun | Edvard Bond |
| 1975 | de Sade xonim | Rene Markiz de Sade[17] | Yukio Mishima |
| 2012 | Bernarda Alba uyi | Bernarda Alba[18] | Federiko Garsiya Lorka |
Boshqa mukofotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- 2007: Arpa martaba muvaffaqiyati mukofoti
- 2013: Nur Eron kinofestivalining muvaffaqiyati mukofoti
Shuningdek[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Erondagi ayollar
- Eron ayollari roʻyxati
- Eron aktrisalari roʻyxati
- Forugh Farrohzod
- Mina Assadi
- Simin Behbahoniy
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ World Archipelago. „The Alley of Love and Yellow Jasmines“. HarperCollins US. 18-yanvar 2014-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 20-oktabr 2013-yil.
- ↑ „Archived copy“. 12-aprel 2018-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 12-aprel 2018-yil.
- ↑ source: House Of Sand And Fog DVD — Biographies
- ↑ Balfour. „Iranian Actress Shohreh Aghdashloo Speaks Out Loudly About The Stoning of Soraya M.“. HuffPost (28-iyun 2009-yil). 14-sentabr 2017-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 24-mart 2018-yil.
- ↑ „'Shohreh Aghdashloo – "I had to fight for every right. For my basic right!"“ (inglizcha). YouTube (10-dekabr 2017-yil). 24-avgust 2020-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 24-iyun 2020-yil.
- ↑ „'Surviving Paradise': Iranian Kids on the Loose“ (inglizcha). Los Angeles Times (30-iyun 2000-yil). 12-dekabr 2019-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 12-dekabr 2019-yil.
- ↑ Stack. „FILM CLIPS / Also opening today“. SFGate (29-sentabr 2000-yil). 12-dekabr 2019-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 12-dekabr 2019-yil.
- ↑ „Film Search Results“ (7-iyul 2001-yil). 7-iyul 2001-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 12-dekabr 2019-yil.
- ↑ „House of Sand and Fog Movie – Shohreh Aghdashloo Interview“. Movies.about.com (17-iyun 2010-yil). 11-yanvar 2011-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 26-iyul 2010-yil.
- ↑ „Q&A: Shohreh Aghdashloo“. TIME (24-yanvar 2005-yil). Qaraldi: 26-iyul 2010-yil.
- ↑ Bianco. „At the end of the day, Jack Bauer and '24' delivered“. Usatoday.Com (21-may 2010-yil). 28-may 2010-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 26-iyul 2010-yil.
- ↑ Naficy, Hamid. A Social History of Iranian Cinema, Vol. 4: The Globalizing Era, 1984–2010. Duke University Press, 2012 — 289 bet.
- ↑ „Shohreh speaks against stoning“. Dailymailnews.com (17-iyul 2010-yil). 19-dekabr 2010-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 26-iyul 2010-yil.
- ↑ „Azar Nafisi, Shohreh Aghdashloo and Dwight Bashir Join Swelling Chorus in Support of Iranian Baha'is“. Bahá'í Community of DC,News & Events. Bahai Faith, Washington DC (12-sentabr 2009-yil). Qaraldi: 26-sentabr 2009-yil.
- ↑ Aghdashloo. „Shohreh Aghdashloo on Baha'i Human Rights in Iran“. ctcny9 (21-sentabr 2009-yil). 27-sentabr 2009-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 26-sentabr 2009-yil.
- ↑ results, search. And the Mountains Echoed. Penguin Audio, 21-may 2013-yil. ISBN 978-1-61176-180-1.
- ↑ „Conversations with Shohreh Aghdashloo of THE EXPANSE“. YouTube. 11-avgust 2020-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 26-iyun 2020-yil.
- ↑ „The House of Bernarda Alba, Almeida Theatre“. theartsdesk.com (28-yanvar 2012-yil). 29-iyun 2020-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 26-iyun 2020-yil.
Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Shohreh Aghdashloo IMDbda
- Shohreh Aghdashloo at the TCM Movie Database
- Shohreh Aghdashloo AllMovieda
- The Shohreh Aghdashloo You Need to Know Wayback Machine saytida arxivlandi (28-iyul 2015-yil).