Shiing-Shen Chern

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Shiing-Shen Chern
陳省身
Tavalludi 28-oktyabr 1911-yil
Tzyasin, Sin Imperiyasi
Vafoti 3-dekabr 2004-yil(2004-12-03)
(93 yoshda)
Tyantszin, Xitoy Xalq Respublikasi
Fuqaroligi Xitoy Respublikasi
AQSh
Sohasi Matematika
Institutlar Sinxua universiteti
Perspektiv tadqiqotlar instituti
Chicago universiteti
California universiteti, Berkeley
Matematika fanlari ilmiy tadqiqot instituti
Nankay universiteti
Akademik rahbarlari Wilhelm Blaschke
Mashhur shogirdlari Louis Auslander
Thomas Banchoff
Manfredo do Carmo
Robert Gardner
Howard Garland
Harold Levine
Katsumi Nomizu
William Pohl
Bernard Shiffman
Sidney Webster
Alan Weinstein
Shing-Tung Yau
Mashhur ishlari Chern sinfi
Chern-Gauss-Bonnet teoremasi
Chern–Simonning nazariya
Chern-Simonning shakli
Chern–Weil nazariyasi
Chern-Weil gomomorfizmi
Chern gipotezasi
Chern-Bott formulasi
Chern-Lashof nazariyasi
Mukofotlari

Shiing-Shen Chern (28-oktyabr 1911-yil — 3-dekabr 2004-yil) — xitoylik-amerikalik matematik. Chern differensial geometriya va topologiya sohasidagi ishlari bilan mashhur. 1983-yil Wolf mukofoti bilan taqdirlangan.

Chern 1943–1945-yillarda Perspektiv tadqiqotlar institutida ishlagan. 1949–1960-yillarda esa Chicago universitetida faoliyat olib borgan. Soʻngra California universiteti, Berkeleyga koʻchib oʻtgan va u yerda 1982-yilda dunyoga mashhur Matematika fanlari ilmiy tadqiqot institutini tashkil qilgan.

Chern „zamonaviy differensial geometriyaning otasi“ oʻlaroq tanilgan. Olim yetuk geometriyachi va 20-asrning eng buyuk matematiklaridan biri hisoblanadi. Uning ishlari, ayniqsa Chern-Gauss-Bonnet teoremasi, Chern-Simons nazariyasi va Chern sinflari matematikaga, shu jumladan, geometriya, topologiya va tugun nazariyasiga katta taʼsir oʻtkazgan. Bundan tashqari, uning ishlari fizikaning barcha sohalariga, ayniqsa, tola nazariyasi, siqilgan modda fizikasi, umumiy nisbiylik nazariyasi va maydon kvant nazariyasida keng qoʻllaniladi.