Shaxsni tasdiqlovchi hujjat

Shaxsni tasdiqlovchi hujjat — shuningdek, shaxsga tegishli boʻlgan shaxsiy maʼlumotlarini tasdiqlovchi hujjat.

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Fuqaroning shaxsini, uning lavozimini va tegishliligini tasdiqlash (indentifikatsiya) uchun maxsus hujjatlar ishlab chiqilgan. Hujjat foydalanuvchisi, hujjatning oʻlchami va tegishli tashkilotiga koʻra turli koʻrinishda aks etgan.

Tuzilishi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Guvohnoma odatda quyidagilarni oʻz ichiga oladi:

tashkilotning tavsilotlari (qaysi tashkilot tomonidan berilganligi),
berilgan shaxsning familiyasi va ismi,
egasining fotosurati
egasining tugʻilgan sanasi, yili va joyi;
egasining oilaviy ahvoli,
turmush oʻrtogʻi, bolalari va baʼzi mamlakatlarda ota-onalarining shaxsiy maʼlumotlari ham kiritiladi.

Turli mamlakatlarda shaxsiy guvohnomalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Rossiya, Qozogʻiston, Qirgʻiziston, Ukraina[tahrir | manbasini tahrirlash]

Rossiya Federatsiyasida rasmiy shaxsni tasdiqlovchi hujjat — bu Rossiya Federatsiyasi fuqarolik pasporti, SSSRda uzoq vaqt davomida mavjud boʻlgan shunga oʻxshash hujjatning analogi^[1]. 2023-yilda boshlab identifikatsion karta joriy etiladi va pilot qilib ikki region — Tatariston va Moskva tanlab olingan.

Qozogʻiston fuqarosining shaxsiy hujjati SSSR ichki pasport oʻrniga 1994-yilda joriy qilingan.

Qirgʻiziston fuqarosining birinchi milliy pasporti 1994-yilda, identifikatsion karta (ID) 2005-yilda joriy etilgan. Identifikatsion kartaning ikkinchi avlodi (eID) esa, 2017-yilda joriy etilgan. Unda shaxsiy maʼlumotlarga ega mikrochip mavjud.

Ukrainada odatdagi pasportdan identifikatsion karta koʻrinishidagi pasportdan foydalanishga oʻtilmoqda^[2].

Yevropa Ittifoqi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Koʻpgina Evropa Ittifoqi mamlakatlarida shaxsni tasdiqlovchi hujjat sifatida identifikatsion kartalardan foydalaniladi.

AQSH[tahrir | manbasini tahrirlash]

Qoʻshma Shtatlarda shaxsni tasdiqlovchi hujjat sifatida bir nechta identifikator turlari qoʻllaniladi. Haydovchilik guvohnomasi^[3], davlat tomonidan berilgan shaxsni tasdiqlovchi hujjat, pasport va boshqa hujjatlar shaxsni tasdiqlovchi hujjat sifatida xizmat qilishi mumkin. Ommabop eʼtiqoddan farqli oʻlaroq, ijtimoiy xavfsizlik raqami kundalik hayotda qoʻllanilmaydi, chunki u koʻpincha firibgarlar uchun qiziqish mavzusidir.

Haqiqiy identifikatsiya toʻgʻrisidagi qonunga muvofiq, 2023-yil 3-maydan boshlab mamlakat ichida harakatlanish uchun yangi majburiy hujjatlar joriy etiladi — State ID ga qoʻshimcha Real ID, PASS ID bilan almashtirilishi rejalashtirilgan.

Avstraliya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Avstraliyada yagona shaxsni tasdiqlovchi hujjat yoʻq. Haydovchilik guvohnomasi ham, Keypass ID (Australia pochtasi tomonidan bepul berilgan surrogat hujjat) va boshqa hujjatlar shaxsni tasdiqlovchi hujjat sifatida xizmat qilishi mumkin.