Sappaya-Sapasathan
| Sappaya-Sapasathan | |
|---|---|
สัปปายะสภาสถาน | |
 Chao Phraya daryosidan ko'rinagan Tailandning yangi parlament uyi | |
| Umumiy maʼlumot | |
| Maqomi | Parlament binosi |
| Manzili | Kiakkai, Thanon Nakhon Chai Si, Dusit, Bangkok |
| Mamlakat | Tailand |
| Qurilishi boshlangan | 2013-yil 8-iyun |
| Qurilishi tugagan | 2021-yil 1-may |
| Texnik holati | |
| Qavatlar soni | 11 qavat |
| Binoning ichki maydoni | 424,000 m2 |
| Dizayn va konstruksiya | |
| Meʼmor | Theerapol Niyom |
| parliament.go.th | |
| Sappaya-Sapasathan | |
Sappaya-Sapasathan (taycha: สัปปายะสภาสถานสัปปายะสภาสถาน, RTGS : Sappayasaphasathan, talaffuzi: [sàp.pāː.já(ʔ).sā.pʰāː.sā.tʰǎːn]) Tailand hukumatining ikki palatali qonun chiqaruvchi boʻlimi Tailand Milliy Assambleyasining uchinchi va hozirgi yigʻilish joyi[1]. Dusit tumanidagi Kiakkay mahallasida Chao Phraya daryosining chap qirgʻogʻida joylashgan. Bu 424 000 m 2 maydonga ega boʻlgan dunyodagi eng katta parlament binosi.
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Parlament oʻz joyini bir necha bor oʻzgartirdi. Uning birinchi joyi 1933-yildan 1974-yilgacha foydalanilgan Ananta Samaxom taxt zali edi. Keyin u Tailand parlament uyiga koʻchib oʻtdi. 2008-yilda yangi bino qurish uchun uchta joy koʻrib chiqildi. Ular Dusit tumani, Mueang Nonthaburi tumani va Khlong Toei tumanlari edi. Dusit tumani Samak Sundaravej hukumati tomonidan tanlangan.
Nomi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Bino nomining biroz boshqacha talqinlari mavjud.
Gʻolib dizayn nomi Sappaya Sapha Satan edi. Uni taqdim etgan meʼmorlarning taʼkidlashicha, buddistlarning „sapayya“ atamasi „dxarmada qulay“ degan maʼnoni anglatadi va bu nom „yaxshi karma qilish uchun joy“ degan maʼnoni anglatadi[2].
Binoning dizayni klassik Tailand buddisti Trai Bhum Phra Ruangdan ilhomlangan va amaldorlarga „taylik“ va axloqni eslatish uchun maʼbadga oʻxshab qurilgan va bu haqiqatan ham Sappaya Sapasathan, „tinch parlament“ ga aylantirilgan.
Sappaya-Sapasathan — bu „qulay“, „qulay sharoitlar“, „qoʻllab-quvvatlovchi“ va „toʻgʻri narsa“ degan maʼnoni anglatuvchi sappayya yoki Sappayaning soʻz birikmasi[3] va sapasathan soʻzi „sokinlar kengashi“ degan maʼnoni anglatadi.
Dizayni[tahrir | manbasini tahrirlash]
Theerapol Niyom boshchiligidagi jamoaning Sappaya-Sapasathan loyihasi yangi parlament binosi dizayni tanlovida gʻolib boʻldi[2]. Taxminan 23 milliard bat byudjetida 424 000 m 2 dan ortiq maydonni taʼminlash uchun qurilgan[4] u 5 000 dan ortiq odamni sigʻdira oladi va 2 000 ta mashina uchun toʻxtash joyiga ega. Uning asosiy xususiyatlari binoning markazidagi Tailand pagodasi, Vakillar palatasi uchun Suriyan zali (Quyosh zali), Senat uchun Chantra zali (Oy zali) va 5018 ta teak daraxtidan foydalanishdir[5]. Shuningdek, u muzeylar, anjumanlar markazi, seminarlar zali, banket zali va ofislarga ega. Dizayn „diniy arxitektura“, „buddaviy va hind kosmologiyasi elementlarini“ qamrab olganligi uchun fuqarolari tanqid qilindi[6].
Qurilishi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Yangi parlament binosi qurilishi sezilarli kechikdi. U 2020-yil oxirida foydalanishga topshirilgan edi[6]. Aslida bosh rejaga muvofiq 2013-yilda shartnoma tuzilgan va 2015-yilda ochilishi rejalashtirilgan edi. U Dusit tumani, Thanon Nakhon Chai Si kichik tumanidagi Kiakkay mahallasidagi Chao Phraya daryosining qirgʻogʻida joylashgan boʻlib, 300 000 m 2 yerni egallaydi. Oldingi parlament binosi joylashgan joy 2018-yil oxirida egasiga, Qirollik uyi byurosiga qaytarildi[7]. Yangi binoning qurilishi to‘rt yildan beri ortga surilib kelinmoqda. Loyiha byudjeti 14 milliard batdan 23 milliard batgacha oshdi[6]. Parlament belgilangan muddatni oʻtkazib yuborganlik uchun ishlab chiquvchi foydasiga hech qanday jarima undirmagan. Eski parlament binosi joylashgan yer allaqachon Crown Property Byuroga qaytarilganligi sababli, parlament 2019-yil may oyidan boshlab TOT telekom kompaniyasidan oyiga 11 million bat evaziga ijaraga olingan auditoriyada yigʻildi[8]. 2019-yil avgust oyidan beri parlament Sappaya-Sapasathanda yigʻiladi, ammo binoning bir qismi hali ham toʻliq qurib bitkazilmagan.
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „รัฐสภาแห่งใหม่ (สัปปายะสภาสถาน)แลนด์มาร์ค ริมเจ้าพระยา“. Realist.
- ↑ 2,0 2,1 „Design of new parliament focuses on morality in politics“. Pratchatai English (2009-yil 15-dekabr). Qaraldi: 2018-yil 6-dekabr.
- ↑ ความหมายของสัปปายะ, 1995. ISBN 9789748357898.
- ↑ Environmental Impact Assessment (summary version for the executives) The Secretariat of the House of Representatives. April 2011
- ↑ Mokkhasen, Sasiwan. „No, 2,000 Teak Trees Won't Be Cut For New Parliament – More Like 5,000“. Khaosod English (2016-yil 25-iyul). Qaraldi: 2018-yil 6-dekabr.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 Phataranawik, Phatarawadee. „Bless this house“. The Nation (2019-yil 8-iyun). 2019-yil 8-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 8-iyun.
- ↑ „NLA seeks temporary venue for parliament“. Bangkok Post (2018-yil 6-dekabr). Qaraldi: 2018-yil 6-dekabr.
- ↑ „The Stupidity Has to Stop“ (Opinion). Bangkok Post (2019-yil 24-aprel). Qaraldi: 2019-yil 3-iyun.