Rustam Abdullayev

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Rustam Abdullayev
Umumiy maʼlumot
Tavalludi 12.02.1947
Fuqaroligi SSSR bayrogʻi SSSR
Oʻzbekiston bayrogʻi Oʻzbekiston
Kasbi Bastakor
Musiqa oʻqituvchisi
Janr opera, balet, instrumental konsert
Veb-sayt Ofitsialniy sayt

Rustam Abdullayev (1947-yil 12-fevral, Xiva) – sovet va oʻzbek bastakori[1]. Oʻzbekiston Bastakorlar uyushmasi raisi (1995-yildan). Oʻzbekiston Respublikasida xizmat koʻrsatgan artist (1997). Oʻzbekiston Respublikasi sanʼat arbobi (1997).

Faoliyati[tahrir | manbasini tahrirlash]

Xivada agronom va oʻqituvchi oilasida tugʻilgan. Rustam Abdullayevning ota-onasi Abdulla Otajonov va Gavhar Matekubovalar edi. Rustam Abdullayev oʻrta maktabni tugatgach, Musiqa nomidagi bilim yurtiga oʻqishga kirdi. U bolaligida Xiva musiqa maktabida qashqar rubob sinfida tahsil olgan, xalq teatri orkestrida ham ijro etgan[2]. 1970-yillar boshida Toshkent davlat konservatoriyasida (B. F. Gienko bilan, soʻngra B. I. Zeydmandan assistent stajyor sifatida) tahsil oldi[3]. 1985-yildan konservatoriyada kompozitsiya va cholgʻu asboblari kafedrasida dars beradi (2010-yilda professor boʻldi).

U shoira Zulfiya[4] taqdiri haqida hikoya qiluvchi „Sadoat“ („Sadoqat“) operasi muallifi, „Quyoshga taʼzim“ balet-oratoriyasi, cholgʻu konsertlari (shu jumladan, „Chunes of Navroʻz“ pianino uchun ikkinchi konsert dasturi va „Tay ohanglari“ uchinchi fortepiano konserti[5], yapon shoirlari soʻzlaridagi vokal sikllari „Xirosima faryodi“, Zulfiya soʻzlariga „Hijron“[4][6] va boshqa asarlar yaratdi.

Toshkent davlat konservatoriyasini tugatgan (1972). 1985-yildan Toshkent konservatoriyasining oʻqituvchisi. Oʻzbekiston Respublikasi Kompozitorlar va bastakorlar uyushmasining kotibi (1985—1995), raisi (1995-yildan). 4 opera – „Shodimulk“ (1975), „Sadoqat“ (O. Matchon, 1980), „Xiva ordeni“ (E. Samandarov, 1985), „Kimlar zor, kimga xor“ (M. Mirzo, 1994); „Quyoshga taʼzim“ balet-oratoriyasi (Oʻ. Umarbekov, 1984); simfoniya (1975) va 3 simfonik poema (1968—70); fortepiano va orkestr uchun 5 ta konsert (1972—1995), kamer-vokal, xor va boshqa asarlarning muallifi. Asarlari Oʻzbekiston va chet el konsert sahnalari (Rossiya, Ukraina, Shvesiya, Tailand, Jan. Koreya va boshqalar)da ijro etiladi.

1985-yilda Oʻzbekiston Bastakorlar uyushmasining bosh kotibi boʻldi. 1995-yildan buyon uning raisi boʻlgan. U bastakor va ijrochi sifatida qadrlanadi. Rustam butun Rossiya va xalqaro tanlovlarning sovrindori. Uning asarlari AQSh, Germaniya, Misr, Yaponiya, Tailand, Turkiya, Janubiy Koreya kabi yigirmadan ortiq mamlakatlarda ijro etilgan.

Oilasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Rustam Abdullayev uylangan, uch farzandi bor. Farzandlari Behzod va Elnura ham pianinochi[7][8].

Mukofotlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Rustam Abdullayev 1986-yil – Hamza nomidagi Oʻzbekiston SSR Davlat mukofoti („Quyoshga taʼzim“ baletiga musiqa yaratgani uchun)[9], 1997-yil – Oʻzbekistonda xizmat koʻrsatgan artist, 2022-yil – "Mehnat Shuxrati" ordeni[10] bilan mukofotlangan.

Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Oʻzbekiston Milliy Ensiklopediyasi – A harfi – Toshkent: „Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi“ Davlat ilmiy nashriyoti. – S. 27
  2. „Рустам Абдуллаев: «Каждый день открывает мне новые горизонты творчества» // И. Галущенко, Uzbekistan Today, № 2 (11), 2013“. 2019-yil 23-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 9-noyabr.
  3. „Образный мир творчества композиторов республик Средней Азии и Казахстана / Г. В. Кузнецова. — М. : Сов. композитор, 1991“. 2020-yil 9-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 9-noyabr.
  4. 4,0 4,1 „Образный мир творчества композиторов республик Средней Азии и Казахстана / Г. В. Кузнецова. — М. : Сов. композитор, 1991“. 2020-yil 9-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 9-noyabr.
  5. „Инструментальные концерты Рустама Абдуллаева: обновление жанра // Галущенко И. Г., Современные инновации, № 9 (11) / VI Международная научно-практическая конференция «Современные инновации в эпоху глобализации: теория, методология, практика» — 17 сентября 2016“. 2019-yil 9-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 9-noyabr.
  6. „Штрихи к портрету Рустама Абдуллаева на примере романса-баллады «Ўғлим, сира бўлмайди уруш!» («Сын мой, не бывать войне!») на стихи Зульфии // Дергачёва Э. А., «Проблемы современной науки и образования», 2018. № 4 (124)“. 2019-yil 9-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 9-noyabr.
  7. „Рустам Абдуллаев: «Каждый день открывает мне новые горизонты творчества» // И. Галущенко, Uzbekistan Today, № 2 (11), 2013“. 2019-yil 23-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 9-noyabr.
  8. Nastroenie skazochnogo bala // V. Knyagnitskaya, Golos Uzbekistana[sayt ishlamaydi]Andoza:Недоступная ссылка
  9. „Ежегодник БСЭ, 1987 / М. Советская энциклопедия — С. 170“. 2020-yil 9-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 9-noyabr.
  10. „Указ Президента Республики Узбекистан от 29 августа 2022 года «О награждении в связи с тридцать первой годовщиной независимости Республики Узбекистан группы работников сфер науки, образования, здравоохранения, спорта, литературы, культуры, искусства и средств массовой информации»“. 2022-yil 30-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 30-avgust.