Rum Mehmed posho

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Rum Mehmed posho
turkcha: Rum Mehmed Paşa
 14-Usmoniylar imperiyasining buyuk vaziri
Mansab davri
1466-yildan – 1469-yilgacha
Monarx Mehmed II Fotih
Oʻtmishdoshi Vali Mahmud posho
Vorisi Is'hoq posho
Shaxsiy maʼlumotlari
Vafoti 1470-yil
Istanbul
Dini islom, sunniylik

Rum Mehmed poshoUsmoniylar imperiyasining oʻn toʻrtinchi buyuk Vaziri. Mehmed II Fotih davrida Usmoniylar imperiyasini 1466-1469-yillarda sadrazimlik, yaʼni buyuk vazirlik lavozimida boshqargan tarixiy shaxs.

Hayoti[tahrir | manbasini tahrirlash]

U Istanbulda yashaydigan mahalliy yunon oilalaridan birida tugʻilganligi haqida tarixiy kitoblarda yozilgan. Uni mahkamaga olib kelib yoshligidan oʻz an'analaridan uzoq holda musulmon odatiga koʻra katta qilishadi.Ammo, uning buyuk Vaziri davrida boʻlgan yana bir mashhur voqea, Karamanlarga qarshi oʻtgan qirgʻin va talonchilik edi.Karamanoğullari qoʻshini Usmoniylar imperiyasining qoʻlidagi ba'zi yerlarni egallab olish uchun hujum qilgan edi, ammo bu hujumlar bostirildi va Karamanoğullari Usmoniylarga qoʻshildi.Biroq, xuddi shu vaziyat paydo boʻlganida, Rum Mehmet Posho Karamanogullari yerlariga ekspeditsiyasiga yoʻl oldi. Ekspeditsiyachilar qoʻmondoni Usmonli askarlari xalqqa juda shafqatsiz munosabatda boʻlishdi. Oʻsha davr tarixchilaridan biri boʻlgan Aşıkpaşaoğlu quyidagilarni aytadi:: Rum Mehmet yurdi. U Larendega yetib keldi. Masjidlari va madrasalarini yoqib yuborgan, vayron qilgan. U otasining uyini vayron qildi. U shahar ayollari va o'g'illarini talon-toroj qildi. Uni yalang'och qildi. U Larendedan ketdi. U o'sha erda edi, Eregli tomon ketdi. U Eregli viloyati va qishloqlarini vayron qildi ... " [1]Bu harakatni uning yunon kelib chiqishi bilan bog'lagan tarixchilar ham bor va u buni Istanbulning og'rig'i uchun qilgan, chunki u yunon edi. U Varsak turkmanlariga qarshi harakat qildi, ammo Varsak janoblaridan biri Uyuz bey tomonidan magʻlubiyatga uchratildi va Karaman yurishida qoʻlga kiritgan barcha mol-mulk va pullarni turkmanlar egallab olishdi. Karamanli Mehmet Poshoning ragʻbatlantirishi bilan ishdan boʻshatildi va 1470-yilda boʻg'ib oʻldirildi.[2] Uning qabri Uskudarda oʻzi qurdirgan Rum Mehmed Posho masjidi yonidagi qabrdadir. Anqaradagi Anadolu Madaniyatlari Muzeyi boʻlgan Kurshunli Xan Rum Mehmed Posho tomonidan qurilgan.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Nihal Atsız-"Aşıkpaşaoğlu Tarihi" Milli Eğitim Basımevi İstanbul 1970 sayfa 87
  2. Osmanlı Tarihi, II. Cilt, 10. baskı, sf: 90,91,532 Türk Tarih Kurumu Yayınları-2011, Ord. Prof. İsmail Hakkı Uzunçarşılı