Rautalampi
Rautalampi | |
|---|---|
| Hudud | |
 | |
 Gerb | |
| 62°37′0″N 26°50′0″E / 62.61667°N 26.83333°E G OKoordinatalari: 62°37′0″N 26°50′0″E / 62.61667°N 26.83333°E G O | |
| Mamlakat | Finlandiya |
| Viloyat | Northern Savonia |
| tuman | Inner Savonia sub-region |
| Asos solingan | 1561 |
| Vaqt mintaqasi | UTC+02:00 |
|
| |
Rautalampi Finlandiyadagi munisipalitetdir . Shimoliy Savoniya mintaqasida joylashgan. Munitsipalitetda 2,947 nafar aholi istiqomat qiladi ( 28 February 2023 ).Munitsipalitet bir tilda fin tilidir.
Qo‘shni shaharlar - Hankasalmi, Konnevesi, Pieksämäki, Suonenjoki, Tervo va Vesanto hududlaridan iborat. Rautalampidan Kuopiogacha bo‘lgan masofa taxminan 70 kilometrni tashkil qiladi.
Nomi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Munitsipalitetning nomi „temir hovuz“degan ma’noni anglatadi, shuning uchun ham munitsipalitet gerbida temir ramzi tasvirlangan.
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Qishloq birinchi marta 1549- yilda, Sysmä cherkovining bir qismi sifatida tilga olingan. Rautalampi Tavastiyaning bir qismi bo‘lgan bo‘lsa ham, ko‘chmanchilarning aksariyati bu hududga 16-asrda kelgan Savoniyaliklar hisoblanadi. Rautalampi haqidagi eng qadimgi hujjatlardagi ma’lumotlarga ko'ra (1552–1554) bu hududda atigi 22 tavastiyalik ko‘chmanchilar qayd etilgan, 57 ta Savoniyalik ko‘chmanchilar bo’lgan[1]. Rautalampi cherkovi 1561- yilda tashkil etilgan. Bu 27 ta zamonaviy munitsipalitetning qismlarini o‘z ichiga olgan katta cherkov edi, ularning aksariyati Markaziy Finlandiyaning zamonaviy mintaqasida joylashgan[2][3].
Ma’muriy jihatdan Rautalampi uchta bo'limga bo‘lingan (ularning soniga qaramay, „to'rtinchi“deb ataladi).
- Keitele, Keitele ko‘li sharafiga nomlangan, zamonaviy Viitasaari, Kivijärvi (shu jumladan. Zamonaviy Perxodagi Kinnula va Salamajärvi qishlog‘i, Kannonkoski va Pixtipudas, shuningdek Sarkisalo (hozirgi Konnevesi ) va Xorontaipale (hozirgi Vesanto ) qishloqlari va Konginkangasning ko‘p qismi[2].
- Konnevesi, Konnevesi ko‘li nomi bilan atalgan, zamonaviy Rautalampi o‘z ichiga olgan, Konnevesi, Hankasalmi, Vesanto, Keitele, Tervo qismi va Pielavesi Tavastian tomoni
- Saraavesi, Saraavesi ko‘li nomi bilan atalgan, zamonaviy Laukaa (jumladan, Äänekoski + Suolahti ), Sumiainen, Uurainen, Saarijärvi (jumladan. Pylkönmäki ), Karstula (shu jumladan. Kyyjärvi ), shuningdek Jyväskylä (shu jumladan) ko'p. Toivakka ) va Petäjavesi .
Cherkov tashkil etilganidan ko'p o‘tmay, 1563- yilda bo‘linmalar nomi o‘zgartirilgan Keitele Kymi, Konnevesi Rautalampi va Saraavesi Pernasalo kabi nomlandi. Kymi to‘rtinchisi esa keyinchalik 1617 -yilda Kivijärvi deb o‘zgartirildi. To‘rtinchilarning hududlari 1684- yilda butunlay bekor qilinmaguncha o‘zgarmadi[4].
Rautalampi cherkovining birinchi cherkov bo‘linishi 1628- yilda Laukaa alohida bo‘lgan vaqtda sodir bo'ldi, oxirgi bo‘linish esa 1919- yilda Konnevesi ajralishi edi (ma’muriy jihatdan biroz keyinroq 1922- yilda)[2].
Milliy bog‘[tahrir | manbasini tahrirlash]
Janubiy Konnevesi milliy bog‘i 2014- yilda tashkil etilgan. U tarixdan oldingi tosh rasmlari bilan mashhur[5].
Mashxur shaxslar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Juxo Heimonen (1861-1930)
- Kustaa Jalkanen (1862-1921)
- Avgust Raatikainen (1874-1937)
- Ville Heimonen (1875-1951)
- Mikko Xult (1915-1993)
- Urpo Korxonen (1923–2009)
- Anne Hanninen (1958 yilda tug'ilgan)
- Sisko Xanxijoki (1962 yilda tug'ilgan)
- Martti Marttinen, Jon Mortonning katta bobosi[6].
Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Finlandiya milliy yo'li 69
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „VII MUUTTO VIERAISIIN MAAKUNTIIN - Savon historia“ (fi). savonhistoria.fi. Qaraldi: 2023-yil 8-yanvar.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 „SuomalainenPaikannimikirja_e-kirja_kuvallinen.pdf“ (fi). kaino.kotus.fi. Qaraldi: 2022-yil 16-avgust.
- ↑ „Kun Keski-Suomi oli Rautalampi - Rautalampi.fi“ (fi). rautalampi.fi. Qaraldi: 2022-yil 8-avgust.
- ↑ Rautalammin vanhan hallintopitäjän historia, 2010 (fi), Jyväskylä: SKS, 1900 — 104 bet. ISBN 978-952-222-221-3.
- ↑ „Natural Features and History Of Southern Konnevesi National Park“. Metsähallitus (2015). Qaraldi: 2015-yil 17-avgust.
- ↑ „John Mortonin syntyperä syynissä Rautalammilla“ (fi). yle.fi. Qaraldi: 2022-yil 8-noyabr.
Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Media related to Rautalampi at Wikimedia Commons
- Rautalampi travel guide from Wikivoyage
- Municipality of Rautalampi – Official website (fincha)