Rüştü Rechber

Rüştü Rechber (turkcha: Rüştü Reçber)—turkiyalik darvozabon.1973-yil 10-mayda Antalyaning Korkuteli shahrida tugʻilgan.Turkiya terma jamoasida oʻtkazilgan oʻyinlar soni boʻyicha mutlaq rekordchi-120 ta oʻyin.2012-yilning 26-may kuni terma jamoadagi xayrlashuv uchrashuvini oʻtkazdi^[1].

Jahon va Yevropa chempionatlarida bronza medallarini qo‘lga kiritgan.Turkiya terma jamoasida hamda „Fenerbaxche“ klubida 10 yildan ortiq o‘ynagan uzoq yillik asosiy darvozaboni sifatida tanilgan.Turkiyada ham shu mamlakatda, ham butun dunyoda eng mashhur futbolchilardan biri.FIFA 100 roʻyxatiga kiritilgan.

Klubdagi faoliyati[tahrir | manbasini tahrirlash]

Jamoalardagi faoliyati[tahrir | manbasini tahrirlash]

Rüştu 12 yoshidan boshlab oʻz shahrining „Korkutelispor“ futbol klubi maktabida oʻqishni boshlagan va uch yildan soʻng „Antalyaspor“ tarkibiga kirishga muvaffaq boʻlgan. Dastlab Rüştu Birinchi ligada (turk futbolining ikkinchi divizioni) oʻynayotgan jamoaning faqat uchinchi darvozaboni edi va professional faoliyatining dastlabki besh yilida bir necha bor maydonga tushdi.Shunga qaramay yosh futbolchining qobiliyatlari tez orada turkiyalik eng yaxshi murabbiylardan biri Fotih Terim tomonidan qadrlanib uning ajoyib kelajagini bashorat qildi.

1993-yilning yozida turk futboli gigantlaridan biri „Fenerbaxche“ darvozabon bilan shartnoma imzogach, vaziyat oʻzgardi.Istanbul klubi Rüştuni „Antalyaspor“da ijara asosida qoldirishga qaror qildi, shundan soʻng murabbiylar shtabi darvozabonni birinchi raqam sifatida sinab koʻrishga qaror qildi.Rechber imkoniyatdan unumli foydalana oldi va mavsumni barqaror oʻtkazdi va uning klubi uning natijalariga koʻra Superligaga uzoq kutilgan yoʻllanmani qoʻlga kiritdi.Eʼtiborlisi Rechberning faoliyati boshqacha kechishi mumkin edi: „Fener“ bilan shartnoma imzolashdan biroz oldin u „Galatasaroy“ futbolchisiga aylanishi mumkin edi.Broq shartnoma imzolashdan oldin u avtohalokatga uchradi va tibbiy ko‘rikdan o‘ta olmadi, shundan so‘ng bitim buzildi.

Bir marta Istanbul jamoasida Rüştu dastlab jamoaning ikkinchi darvozaboni boʻldi, ammo 1995-yilning bahorida asosiy darvozabon Engin Ipekoʻgʻli jarohat oldi va Rechber darvozadan joy oldi.Keyingi sakkiz mavsum davomida Rechber allaqachon soʻzsiz asosiy tarkib aʼzosi va jamoaning yetakchilaridan biri edi.Eʼtiborlisi darvozabon ancha rang-barang koʻrinishga ega edi: uzun sochlari va koʻzlari ostidagi jangovar boʻyoq uni maydondagi eng koʻzga koʻringan futbolchilardan biriga aylantirdi.Yaxshi reaksiya va sakrash qobiliyatiga ega Rüştu koʻpincha tomoshabinlarni ajoyib seyvlar bilan xursand qildi.Rechber oʻyinining boshqa tomoni shundaki u tez-tez oʻtkazib yuboradigan kulgili gollar (oʻyin davomida oʻz darvozasidan uzoqroqqa ketish), shuningdek, xarakterning joʻshqinligi-masalan,Chempionlar ligasi saralashida Shotlandiyaning „Reynjers“iga qarshi oʻyinida boks zarbasi bilan raqib futbolchisi Mayklni maysazorga qulatib jamoadoshlarining janjalini boshlab berdi.Rechberning oʻyini klubga ikki marta Turkiya chempioni boʻlishiga yordam berdi va 2001-yilda u mamlakatning eng yaxshi futbolchisi sifatida eʼtirof etildi.

2003-yilning yozida Rüştu „Barselona“ bilan shartnoma imzoladi, uning bosh murabbiyi Frank Raykard uni dunyoning eng yaxshi darvozaboni deb taʼrifladi.Biroq oʻtkazilgan dastlabki oʻyinlarda Rüştu bir nechta golni xatolari evaziga oʻtkazib yubordi, shundan soʻng u zaxira oʻrindigʻiga oʻtirib,Viktor Valdezga raqobatni boy berdi.

Qishki tanaffusda Rechber „Fenerbaxche“ga qaytdi va u yerda yana asosiy darvozabonga aylandi.Bu vaqt ichida u klubga yana uchta chempionlikni qoʻlga kiritishga yordam berdi.2007-yilda Rüştuning shartnomasi muddati tugadi, u shartnomani yaxshilangan shartlar asosida uzaytirmoqchi edi, biroq klub rahbariyati rad javobini berdi.Bu darvozabonning klubdan ketishini oldindan belgilab qoʻydi, u jamoasi tarkibida oʻyinlar soni boʻyicha beshinchi oʻrinni egallab turgandi (Fener uchun 447 ta oʻyin oʻtkazgan).

Rechber faoliyatidagi keyingi klub Fenerbaxchening asosiy raqibi „Beshiktosh“ boʻldi.Bu yerda Rüştu yana bir liga chempioni, shuningdek ikki marta Turkiya kubogini qoʻlga kiritdi.Dastlabki uch mavsumda u jamoaning asosiy darvozaboni boʻlgan, ammo 2010-yildan boshlab u yosh Jenk Gyonenga raqobatni boy bera boshladi.2012-yilning bahorida Rechber futbolchilik faoliyatini yakunlashga qaror qildi.Eʼtiborlisi futbolchi asosiy raqib tarkibida uzoq yillik oʻtmish boʻlishiga qaramay „Beshiktosh“ muxlislarining hurmatini qozonishga muvaffaq boʻldi."Sariq kanareykalar" muxlislariga kelsak darvozabonning raqib jamoaga oʻtishini umuman kechira olmadi.

Milliy terma jamoada[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yil davomida Rechber Turkiya yoshlar terma jamoasi tarkibida oʻynadi va 1994-yilda u asosiy jamoa tarkibida debyut qildi va darhol uning asosiy darvozaboni boʻldi. Rüştu uchun birinchi musobaqalar Yevro-1996 va 2000 boʻlgan, ammo ular na terma jamoaga, na uning darvozaboni uchun katta shuhrat keltirmagan.

2002-yilgi Uzoq Sharqdagi Jahon chempionati boshqacha boʻlib chiqdi.Unda Turkiya terma jamoasi oʻz tarixidagi eng yaxshi natijani koʻrsatib, shov-shuvli tarzda turnirning yarim finaliga chiqdi va oʻz natijalariga koʻra faxrli uchinchi oʻrinni egalladi.Rechber turnirda uch marta, shu jumladan Yaponiya va Senegal jamoalariga qarshi eng muhim pley-off oʻyinlarida „nol“ ni himoya qilishga muvaffaq boʻldi. Qolaversa senegalliklar bilan oʻyinda aynan darvozabonning pasi bilan hujumni Ilhan Mansiz gol bilan yakunlagan edi. Musobaqa natijasiga koʻra Rechber Oliver Kan bilan birga musobaqaning ramziy jamoasiga kirdi.2003-yilgi Konfederasiyalar kubogi ham turklar uchun bronza medallari bilan yakunlandi.

Rüştu uchun milliy terma jamoa uchun navbatdagi (va oxirgi) turnir Yevro-2008 boʻlib,35 yoshli darvozabon ikkinchi raqam sifatida qatnashdi.Ammo chorak finalda Xorvatiya bilan oʻyinda u chetlatilgan Volkan Demirelning oʻrnini egallashga majbur boʻldi.Bu oʻyinda Rechber bir necha marta seyv qildi, ammo aynan uning xatosi Ivan Klasnichning goliga olib keldi.Biroq darvozabon Mladen Petrichning zarbasini qaytarib,penaltilar seriyasida oʻz xatosini toʻgʻirlashga muvaffaq boʻldi va bu oʻz jamoasiga yarim final yoʻllanmasini taqdim etdi.Rüştu nemislar bilan yarim final uchrashuviga asosiy tarkibda kiribgina qolmay, sardorlik bogʻichini ham oldi.Uchrashuv turklarning 2:3 hisobidagi magʻlubiyati bilan yakunlandi, shundan soʻng Rechber xalqaro faoliyatini yakunlashga qaror qildi.

Biroq 2012-yil may oyida Finlyandiya terma jamoasi bilan oʻrtoqlik oʻyini ayniqsa Rechber uchun tashkil etildi va bu uning xayrlashuviga aylandi.Unda Rüştu 40 daqiqa oʻynadi va terma jamoa safida 120 ta oʻyin oʻtkazdi.Ushbu koʻrsatkich boʻyicha u rekordchi hisoblanadi.