Quva tumani

Quva tumani

Mamlakat	Oʻzbekiston
Tarkibida	Fargʻona viloyati
Maʼmuriy markazi	Quva shahri
Asos solingan sanasi	1926-yil
Hokim	Rahmonov Zokirjon
Rasmiy tillar	Oʻzbekcha
Aholi	200 800 yoki 220 000 (2012)
Millatlar tarkibi	oʻzbeklar (90%), tojiklar (3,8%), qirgʻizlar (3,2%)
Dinlar tarkibi	musulmonlar
Maydoni	440 km²
Soat mintaqasi	UTC+5

Quva tumani — Fargʻona viloyatidagi tuman. 1926-yil 29-sentyabrda tashkil etilgan. Janubiy-gʻarbdan Fargʻona, shimoliy-gʻarb va gʻarbdan Toshloq tumanlari, shimol va sharqdan Andijon viloyatining Boʻz, Shahrixon, Asaka, Marhamat tumanlari, janubiy-sharq va janubdan Qirgʻizistonning Oʻsh viloyati bilan chegaradosh. Maydoni 440 km². Aholisi: 187,5 ming kishi (2005), 220 ming kishi (2012). Tumanda 1 shahar (Quva), 11 qishloq fuqarolari yigʻini (Akbarobod, Baynalminal, Bahor, Dehqonobod, Ittifoq, Madaniyat, Namuna, Toshlon Muhitdinov, Turkravot, Yangiqishloq, Yangihayot) va 49 mahalla fuqarolari yigʻini bor. Markazi — Quva shahri.

Tabiati

Yer yuzasi adir va adir oldi tekisliklaridan iborat. Janubdan shimolga pasayib boradi. Iqlimi kontinental; qishi yumshoq, yozi issiq. Yanvarning oʻrtacha temperaturasi —2,5° dan —3,2° gacha, iyulniki 27—29°, eng past temperatura —26°, eng yuqori temperatura 42°. Yillik yogʻin 170–230 mm.

Vegetatsiya davri 210—220 kun. Sovuqsiz kunlar 204 kun davom etadi.

Tuproqlari boʻz, oʻtloqi-boʻz, oʻtloqi va togʻ-oʻtloqi tuproqlar. Hududining koʻp qismi oʻzlashtirilgan, yovvoyi oʻsimlik kam saqlangan. Tumanning sugʻoriladigan qismida ajriq, shoʻra, terak, tol, jiyda va boshqa; adirlarda qoʻngʻirbosh, rang, qatron, betaga, chalov, shuvoq va boshqa oʻsadi. Yovvoyi hayvonlardan tulki, quyon, jayra, toshbaqa; qushlardan bedana, kaklik, kaptar, qargʻa, qaldirgʻoch, suvlarda har xil baliqlar bor.

Aholisi

Asosan, oʻzbeklar, shuningdek, tojik, rus, qirgʻiz va boshqa millat vakillari ham yashaydi. Aholining oʻrtacha zichligi 1 km²ga 426 kishi.

Xoʻjaligi

Asosan, qishloq xoʻjaligiga ixtisoslashgan. Kichik korxona, mikrofirma va boshqa korxonalar mavjud. Sanoat korxonalaridan paxta tozalash zavodi, don mahsulotlari kombinati, avtokorxona, „Issiqnon“ korxonasi, mebel kombinati, mevani qayta ishlash korxonasi, qandolatchilik fabrikasi, toʻqimachilik korxonalari ishlab turibdi. Savdo, madaniy va maishiy xizmat koʻrsatish shoxobchalari aholiga xizmat koʻrsatadi. 3 qoʻshma korxona bor.

Qishloq xoʻjaligining yetakchi tarmogʻi — paxtachilik, gʻallachilik. Shirkat, fermer xoʻjaliklari bor. Tuman xoʻjaliklari Oxunboboyev nomidagi kanal, Janubiy Fargʻona kanali tarmoqlaridan va Karkidon suv ombori, shuningdek, shimoliy qismi U.Yusupov nomidagi Katta Fargʻona kanalida 29,7 ming qoramol, 34,8 mingdan ziyod qoʻy va echki, 48,2 mingdan ortiq parranda, 417 yilqi boqiladi. Pillachilik bilan ham shugʻullaniladi.

Taʼlim

67 umumiy taʼlim, bolalar musiqa maktablari, 3 litsey, 3 gimnaziya, 2 kasbhunar kolleji, klub muassasalari, madaniyat uyi, 70 ga yaqin kutubxona, madaniyat va istirohat bogʻi bor. Tuman markaziy kasalxonasi, poliklinika, dorixonalar va boshqa tibbiy muassasalar aholiga xizmat koʻrsatadi. Tuman hududidan Fargʻona vodiysining aylanma temir yoʻl (temir yoʻl bekati xalq tilida „Stantsiya“ deb ataladi), shuningdek, Quva shahri orqali Fargʻona — Andijon, Andijon — Margʻilon — Qoʻqon va boshqa avtomobil yoʻllari oʻtgan.

Manbalar

OʻzME, 2000. Hamroxon Xatamova.