Qumjota

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Qumjota

qozoqcha: Құмжота
qishloq
42°58′47″N 71°24′8″E / 42.97972°N 71.40222°E / 42.97972; 71.40222 G OKoordinatalari: 42°58′47″N 71°24′8″E / 42.97972°N 71.40222°E / 42.97972; 71.40222 G O
Mamlakat Qozogʻiston
Tuman Bayzaq (tuman)
Avvalgi nomlari Kumjata
Aholisi
 (2009)
12 228
Vaqt mintaqasi UTC+6:00
Avtomobil kodi 08 (H)
Qumjota xaritada
Qumjota
Qumjota

Qumjota (qozoqcha: Құмжота) — Qozogʻiston Respublikasining Jambul viloyati, Bayzaq tumanidagi ovul. Buril qishloq okrugi tarkibiga kiradi. Viloyatning maʼmuriy markazi Taraz shahridan 2 km shimolda joylashgan. KATO kodi — 313635400[1].

Geografik joylashuvi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Qishloq Sarikemer qishlogʻidan 7 km janubi-gʻarbda, chalov oʻsimliklari oʻsadigan och jigarrang, boʻz tuproqlardan iborat choʻl hududida joylashgan.

Aholisi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Hozirgi kunda Qumjotada 30 dan ortiq millat vakillaridan iborat 13 mingga yaqin aholi istiqomat qiladi. Jami aholi soni 12228 nafarni tashkil qilib, shu jumladan 14 yoshdan 29 yoshgacha bo‘lgan 2589 nafar yoshlar jami aholining 21,2 foizini tashkil etadi. Jins nisbatida erkaklar soni 1348 nafar, ayollar soni 1241 nafar. Yosh toifalari boʻyicha 14 yoshdan 18 yoshgacha boʻlganlar — 487, 19-24 yosh oraligʻida boʻlganlar — 1240, 25-29 yoshdagilar esa — 862 kishini tashkil qilgan. 1999-yilda qishloq aholisi 3028 kishidan (1514 erkak va 1514 ayol) iborat boʻlgan[2]. 2009-yilgi aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra, qishloqda 3603 kishi (1766 erkak va 1837 ayol) yashagan[2].

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

1961—1997-yillarda qishloq Rivne sabzavot-sut sovxozining bir qismi boʻlgan. Uning negizida 1997-yildan boshlab Qumjotada ishlab chiqarish kooperativi, masʼuliyati cheklangan shirkat va bir qancha fermer xoʻjaliklari tashkil etilgan. Toponimika — „Qumjota“ soʻzi ikki negizdan, komonim va oikonimdan iborat. Buril qishlogʻidagi koʻcha va Merken tumanidagi togʻ ham shu nom bilan ataladi.

Infratuzilmasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Qumjotada 2 ta umumtaʼlim maktabi (Y. Oltinsarin nomidagi oʻrta maktab), 1 ta sanʼat maktabi, 3 ta bolalar bogʻchasi, 1 ta kichik bozor, oilaviy poliklinika, klub va kutubxona bor. Bundan tashqari, Ulugʻ Vatan urushi faxriylari sharafiga „Gʻalaba bogʻi“ mavjud. Qumjota ovulining tarkibiy qismlari

  • Talas mikrorayoni
  • Bobek ota koʻchasi
  • Jambil koʻchasi
  • Abay koʻchasi
  • Dang‘il ota ko‘chasi
  • Dang‘il ota ko‘chasi chorrahasi
  • Avezov koʻchasi
  • Jo‘ldibay ota ko‘chasi
  • Jaydarbek koʻchasi
  • Bitaeva koʻchasi
  • Kalmataeva koʻchasi
  • Jaylauov koʻchasi
  • Almirzo koʻchasi
  • Aytjanova koʻchasi
  • Nur ezgib koʻchasi

Qishloq xoʻjaligi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Qishloqda 193 ta xonadon mavjud. Ularning aksariyati chorvachilik bilan shug‘ullanadi. Qishloqda dehqonchilik ham ancha yaxshi rivojlangan. Fermer xo‘jaliklari soni — 193 ta; Yer uchastkasining umumiy maydoni — 6094 ga; Qishloq xoʻjaligi yerlari maydoni — 5164 ga; Ekin maydonlari — 2379 ga; sugʻoriladigan yerlar — 2785 ga; yaylov yerlari — 229 ga. Qishloq xoʻjaligi: Qumjotada 500 ga yer maydonida bugʻdoy, 600 ga safora, 500 ga arpa, 310 ga makkajoʻxori, 1050 ga koʻkalamzor, bogʻdorchilik 50 ga, qand lavlagi 341 ga, estar 170 ga da yetishtiriladi. Chorvachilik: qoramollar — 3090; qoʻylar, echkilar — 9500; otlar — 965; choʻchqalar — 220; qushlar — 5800 ni tashkil qiladi.

Tabiati[tahrir | manbasini tahrirlash]

Qishloqda tuproq asosan boʻz, shimolda qumloq, janubda och jigarrang tusda. Iqlimi Qumjota qishlogʻida oʻrtacha havo harorati yanvarda 6-9 °C, iyulda 23-26 °C. Yillik oʻrtacha yogʻin miqdori 150 mm dan 300 mm gacha. Flora va fauna Ovul yaqinidagi daryo boʻyida shuvoq, saksovul, qamish oʻsadi. Hayvonlardan boʻri, tulki, quyon, marmot, boʻrsiq, yovvoyi choʻchqa, saygʻoq, chivin, qushlar, pashsha, kaklik, qirgʻovul kabilarni uchratish mumkin. Daryolarda sazan, perch, pike va baliqlarning bir qancha turlari uchraydi.

Muammolari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Qishloq aholisining muammolari ichimlik suvi, kanalizatsiya, elektr va gaz, shuningdek, tibbiy yordamlarning yetishmasligi.

Davlat loyihalarini amalga oshirish[tahrir | manbasini tahrirlash]

2019-yilda Bosh vazir Asqar Mamin ko‘magida davlat loyihasi ishga tushirildi. Loyihaning maqsadi qishloq infratuzilmasini modernizatsiya qilish orqali undagi yashash sifatini yaxshilashdan iborat. Loyiha Qozog‘iston Respublikasi Hukumatining 2019-yil 27-dekabrdagi 990-son qarori bilan tasdiqlangan. 2020-2025-yillarda hududlarni rivojlantirish Davlat dasturiga kiritilgan. Loyihaga butun mamlakat boʻylab rivojlanish potentsialiga ega boʻlgan 3561 ta qoʻllab-quvvatlovchi qishloq va ovullarni, jumladan, Jambil viloyatida 238 ta (67 ta qishloq va 171 ta ovul) aholi istiqomat qiladigan joylar kiritildi.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „База КАТО“. Агентство Республики Казахстан по статистике. 2013-yil 7-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 6-iyun.
  2. 2,0 2,1 „Итоги Национальной переписи населения Республики Казахстан 2009 года“. Агентство Республики Казахстан по статистике. 2013-yil 13-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 9-oktyabr.