Qaragʻandi hayvonot bogʻi
| Qaragʻandi hayvonot bogʻi | |
|---|---|
| qozoqcha: Қарағанды хайуанаттар бағы | |
| Asos solingan | 1938-yil |
| Joylashuvi |
 Qozogʻiston, Qaragʻandi |
| Koordinatalar | 49°47′12.209999999989″N 73°3′36.860003999977″E / 49.78672499999999701°N 73.06023888999999372°E |
| Maydoni | 43,5 ga |
| Hayvonlar soni | 1600 (2015) |
| Yillik tashrif buyuruvchilar soni | 85 900 (2015) |
 Qaragʻandi hayvonot bogʻi Vikiomborda | |
Qaragʻandi hayvonot bogʻi (qozoqcha: Қарағанды хайуанаттар бағы) – Qozogʻistondagi eng qadimgi hayvonot bogʻlaridan biri. 1938-yilda tashkil etilgan. 43,5 gektar maydonni egallaydi, shundan atigi 8 gektar oʻzlashtirilgan[1].
Qaragʻandi hayvonot bogʻining eng mashhur aholisi orasida ovozli taqlid qilishga qodir boʻlgan Batir ismli hind fili bor edi[2][3].
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Sovet davri
[tahrir | manbasini tahrirlash]1987-yil boshida hayvonot bogʻida 159 turdagi (69 turdagi sutemizuvchilar, 25 turdagi qushlar, 14 turdagi sudraluvchilar, 3 turdagi amfibiyalar, 25 turdagi baliqlar) hayvonlarning 700 dan ortiq namunalari mavjud edi. Hayvonot bogʻida saqlanadigan 15 tur Xalqaro Qizil kitobga, 14 tur SSSR Qizil kitobiga va 8 tur Qozogʻiston SSR Qizil kitobiga kiritilgan. 1980-yillarning oxirida hayvonot bogʻida 26 tur, jumladan, pantera va yaguar koʻpaygan.
1980-yillarning oxiriga kelib Qaragʻanda hayvonot bogʻi Qaragʻanda davlat universiteti, Qaragʻandi tibbiyot instituti, Qaragʻandi viloyat tarix-oʻlkashunoslik muzeyi, Qaragʻandi tabiatni muhofaza qilish jamiyati, shahar maktablari va boshqa tashkilotlar bilan hamkorlikni yoʻlga qoʻydi. Har yili hayvonot bogʻiga 800 mingga yaqin kishi tashrif buyurgan.
Hozirda
[tahrir | manbasini tahrirlash]2012-yilda Qaragʻanda hayvonot bogʻiga mahalliy ahamiyatga ega boʻlgan alohida muhofaza qilinadigan tabiiy hudud maqomi berildi. 2013-yilda hayvonot bogʻida 2700 dan ortiq jonivor boʻlgan boʻlsa, 2015-yilga kelib ularning soni 1600 taga kamaydi. 2013-yilda 328 ta sutemizuvchilar bor edi, lekin 2015-yilga kelib faqat 287 tasi qolgan; Hayvonot bogʻidan 4 tur yoʻqolib ketgan. 2014-yilda 1249 ta qush turidan 2015-yilga kelib faqat 246 tasi qolgan; 2 turi yoʻqolib ketgan. Sudralib yuruvchilar va baliqlar soni ham kamaydi[1].
Xuddi shu davrda hayvonot bogʻiga tashrif buyurishning kamayishi kuzatildi: 2013-yilda 175 ming kishi, 2014 yilda 113 ming va 2015-yilda 85,9 ming kishi. Biroq bu vaqt ichida koʻrgazmalar soni 25 dan 60 taga koʻpaydi.
2015-yilda hayvonot bogʻini saqlash uchun shahar byudjetidan 102,5 million tenge ajratilgan. Oʻsha yili hayvonot bogʻining 1968-yilda qurilgan bosh binosi xavfli deb topilib, 2016-yilda buzish rejalashtirilgan edi. Yangi bino qurilishi rejalashtirilgan[4]. Planiruetsya stroitelstvo novogo zdaniya[5].
2018-yilda shahar hokimiyati yangi bino qurilishi uchun 1,2 milliard tenge ajratdi. 2019-yilda hayvonot bogʻi direktorini oʻzgartirdi; oldingisi parklarni boshqarish uchun tayinlangan. 2020-yil yanvar oyida shahar maʼmuriyati koʻmagida hayvonot bogʻi vasiylik kengashi tuzildi. Faollar yangi bino qurilishida jiddiy muammolarni payqashdi: uning derazalari yoʻq edi, ish rejasi esa eskizga mos kelmadi. 2020-yil avgust oyida yangi bino qurilishi toʻxtatildi[6].
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ 1,0 1,1 Елена Ульянкина. „В зоопарке Караганды стало меньше животных“. газета «Новый вестник» (2016-yil 29-iyun). 2017-yil 19-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 25-may.
- ↑ „Batyr at Karaganda Zoo“ (deadlink). elephant.se. Elephant Encyclopedia. 2015-yil 8-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 2-dekabr.
- ↑ „Kazakhstan zoo monkeys given wine 'to ward off flu'“. bbc.co.uk. BBC. 2012-yil 3-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 2-dekabr.
- ↑ Валентина Елизарова. „В зоопарке Караганды основное здание идет под снос из-за аварийности“. МИА "Казинформ". inform.kz (2015-yil 30-oktyabr). 2023-yil 24-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 25-may.
- ↑ Валентина Елизарова. „Закрыть зоопарк предложили в Караганде“. МИА "Казинформ". inform.kz (2016-yil 16-dekabr). 2016-yil 16-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 25-may.
- ↑ Максим Елизаров. „В Караганде остановили строительство здания зоопарка за Т1,2 млрд, в плане нашли окон“. МИА "КазТАГ". kaztag.kz (2020-yil 5-avgust). 2020-yil 23-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 6-avgust.