Purdue Pharma

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

 

Purdue Pharma LP, ilgari Purdue Frederick kompaniyasi, John Purdue Gray tomonidan asos solingan Amerika xususiy farmatsevtika kompaniyasi. U Mortimer va Raymond Sacklerning avlodlari sifatida asosan Saklerlar oilasi aʼzolariga tegishli edi[1]. 2007-yilda u OxyContin mahsuloti uchun farmatsevtika firmasiga nisbatan undirilgan eng katta jarimalardan birini toʻladi va uchta rahbar jinoiy ishda aybdor deb topildi[2][3]. Purdue Pharma KNOA Pharma sifatida rebrendlanadi[4] Kompaniya oʻz eʼtiborini formulalarga oʻtkazgan boʻlsa-da, Purdue 2019-yil oxiriga kelib opioidlarni sotishni davom ettirdi va Qoʻshma Shtatlardagi opioid epidemiyasi boʻyicha sud jarayonlarida qatnashishda davom etdi[5][6], Purdue 2019-yil 15-sentabrda Nyu-York shahrida 11-bobning bankrotligidan himoya qilish uchun ariza berdi[7][8].

2020-yil 21-oktabrda Purdue potentsial qiymati 8,3 milliard AQSh dollariga teng boʻlgan kelishuvga erishgani va u „qonuniy tibbiy maqsadsiz“ dori-darmonlarni tarqatayotgan shifokorlarga „bilib turib va qasddan til biriktirib, boshqalar bilan kelishib olganini“ tan olgani haqida xabar berilgan edi. Sackler oilasi aʼzolari qoʻshimcha ravishda 225 million AQSh dollari toʻlaydi va kompaniya yopiladi[9][10] Ayrim shtat bosh prokurorlari rejaga norozilik bildirishdi[11]. 2021-yil mart oyida Qoʻshma Shtatlar Vakillar palatasi bankrotlik toʻgʻrisidagi sudyaga bankrotlik toʻgʻrisidagi ish yuritish jarayonida Saklerlar oilasi aʼzolariga qonuniy immunitet berishni toʻxtatuvchi qonun loyihasini taqdim etdi[12].

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Purdue Pharmaga aylangan kompaniya 1892-yilda tibbiyot shifokorlari John Purdue Gray va George Frederick Bingham tomonidan Nyu-York shahrida Purdue Frederik kompaniyasi sifatida tashkil etilgan[13][14]. Oltmish yil oʻtgach, 1952-yilda kompaniya yana ikki shifokor — aka-uka Raymond va Mortimer Saklerga sotildi, ular biznesni Nyu-Yorkning Yonkers shahriga koʻchirdilar. Sacklersning katta akasi Artur Sakler kompaniyada uchdan bir opsiyaga ega boʻlib, uning oʻlimidan keyin u akalariga sotilgan[15]. Sacklers ostida kompaniya Nyu-Jersi va Konnektikutda qoʻshimcha ofislarini ochdi. Bosh ofisi Konnektikut shtatining Stamford shahrida joylashgan.

Tuzilishi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Kompaniyaning filiallariga Purdue Pharma LP, The Purdue Frederick Company, Purdue Pharmaceutical Products LP va Purdue Products LP kiradi. Uni ishlab chiqarish uchta joyda amalga oshiriladi: Purdue Pharmaceuticals LP, Wilson, Shimoliy Karolina shahrida joylashgan zavod, PF Laboratories, Inc. Totowa, Nyu-Jersi va Rhodes Technologies LP, Koventri, Rod-Aylend . Purdue Pharma LP, shuningdek , Nyu-Jersi shtatining Krenberi shahrida tadqiqot laboratoriyalariga ega. OxyContin hozirda AQSh, Kanada va Meksika boʻylab tarqatiladi. Tarqatish Nyu-Jersi shtatining Totova shahridagi PF laboratoriyalaridan amalga oshiriladi.

Adlon Therapeutics va Imbrium kabi boshqa firma nomlari ostida yangi dorilar ishlab chiqilmoqda. Ikkalasi ham Stamford markazidagi bosh kompaniyasi bilan bir binoda joylashgan va xodimlarni birlashtiradi[16].

Boshqaruv[tahrir | manbasini tahrirlash]

Craig Landau 2017-yil 22-iyunda bosh direktor etib tayinlangan[17] U 1999-yilda Purdue Pharma LP kompaniyasiga qoʻshildi va bosh shifokor va ilmiy-tadqiqot innovatsiyalari, klinik va tibbiy ishlar boʻyicha vitse-prezidenti boʻldi. 2013-yilda u Purdue Pharma (Kanada) kompaniyasi prezidenti va bosh direktori etib tayinlandi[18].

Munozara[tahrir | manbasini tahrirlash]

Purdue Pharma gidromorfon, oksikodon, fentanil, kodein va gidrokodon kabi ogʻriq qoldiruvchi dorilarni ishlab chiqaradi. U MS Contin, OxyContin va Ryzolt kabi dorilarni ishlab chiqaradi. 1972-yilda Contin (boshqariladigan dori-darmonlarni chiqarish tizimi) ishlab chiqildi. 1984-yilda uning kengaytirilgan morfin formulasi MS Contin chiqarildi. 1995-yilda Kertis Rayt homiyligida Oziq-ovqat va farmatsevtika idorasi tasdiqlaganidan soʻng[19] uning kengaytirilgan oksikodon formulasi, OxyContin 1996-yilda chiqarildi[20] Taxminan OxyContin chiqarilishi paytida Amerika Ogʻriq Jamiyati „ogʻriqni beshinchi hayotiy belgi“ kampaniyasini taqdim etdi. Faxriylar sogʻliqni saqlash boshqarmasi kampaniyani ogʻriqni boshqarish milliy strategiyasi sifatida qabul qildi[21].

2003-yilda Giyohvand moddalarga qarshi kurash boshqarmasi Purduening „tajovuzkor usullari“ „OxyContinning keng tarqalgan suiisteʼmolini juda ham kuchaytirganini“ aniqladi[22].

2018-yilda Purdue Pharma buprenorfinning yangi shaklini patentladi, u ishtahani nazorat qiladi va OxyContin kabi opioidlarga qaramlikni davolash uchun ishlatiladi[23]. Xuddi shu 2018-yilda Rayan Hampton farmatsevtika kompaniyasiga sud zallaridan koʻchalarga toʻkilgan opioid inqirozidagi roli uchun norozilik namoyishini uyushtirdi[24].

Oksikontin bilan bogʻliq daʼvolar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Purdue retsept boʻyicha giyohvand moddalarni suiisteʼmol qilishga qarshi chora-tadbirlarda ishtirok etdi, xususan, Oxycontin, tez-tez suiisteʼmol qilinadigan retsept boʻyicha dori, bu dozani oshirib yuborish bilan bogʻliq oʻlim bilan bogʻliq eng koʻp tilga olingan dorilar qatoriga kiradi.

Konnektikut[tahrir | manbasini tahrirlash]

2001-yilda Konnektikut Bosh prokurori Richard Blumental Purdueni Oksikontinni suiisteʼmol qilish boʻyicha chora koʻrishga chaqirgan bayonot bilan chiqdi. U Purdue samimiy koʻrinsa-da, „kosmetik va ramziy qadamlar“ dan tashqari kam harakat qilinayotganini kuzatdi[25]. Purdue preparatni qayta shakllantirish rejalarini eʼlon qilgandan soʻng, Blumenthal buning uchun vaqt talab qilinishini va „Purdue Pharma dorini qayta shakllantirish uchun ishlayotgan boʻlsa ham, samarali choralar koʻrish va giyohvandlik va suiisteʼmollikka qarshi kurashish uchun axloqiy, agar qonuniy majburiyatga ega emasligini“ taʼkidladi[26].

Gʻarbiy Virjiniya[tahrir | manbasini tahrirlash]

2004-yilda Gʻarbiy Virjiniya Bosh prokurori Purdueni davlat tomonidan toʻlangan „ortiqcha retsept boʻyicha xarajatlar“ni qoplash uchun sudga berdi. Bemorlar preparatning taʼsiri 12 soatlik jadvaldan bir necha soat oldin oʻtib ketganligi sababli, bemorlar buyurilganidan koʻra koʻproq dori isteʼmol qilishganini aytib, shtat Purdueni aldamchi marketingda aybladi. Sud sudyasi oʻz qarorida shunday deb yozgan edi: „Daʼvogarning dalillari Purdue sakkiz soat ichida OxyContinning xavfsizligi va samaradorligini sinab koʻrishi va ularning yorligʻini oʻzgartirishi mumkin edi, lekin buni qilmadi“. Purdue giyohvand moddalarni suiisteʼmol qilishni oldini olish dasturlari uchun davlatga AQSh$10 million (2021-yilda taxminan 14 million dollarga teng) toʻlash orqali hisob-kitob qilishga rozi boʻldi, bunda barcha dalillar muhr va maxfiy saqlanadi[27].

2007-yil aybiga iqror boʻlish[tahrir | manbasini tahrirlash]

2007-yil may oyida kompaniya OxyContinning giyohvandlik xavfi haqida jamoatchilikni chalgʻitganlikda aybini tan oldi va AQSh tarixidagi eng yirik farmatsevtika punktlaridan birida AQSh$600 million (2021-yilda taxminan 784 million dollarga teng) toʻlashga rozi boʻldi. Kompaniya prezidenti (Michael Friedman), eng yaxshi advokat (Howard R. Udell) va sobiq bosh tibbiyot xodimi (Paul D. Goldenheim) shaxs sifatida notoʻgʻri brendlash, jinoiy qoidabuzarlik ayblarini tan oldi va jami 34,5 million dollar jarimalar toʻlashga rozi boʻldi[28]. Friedman, Udell va Goldenheim mos ravishda 19 million AQSH dollari, 8 million AQSH dollari va 7,5 million AQSH dollari toʻlashga rozi boʻldi. Bundan tashqari, uchta top-menejer ogʻir jinoyatda ayblanib, giyohvand moddalarni davolash dasturlarida 400 soatlik jamoat ishlariga hukm qilindi[29].

Kentukki[tahrir | manbasini tahrirlash]

2007-yil 4-oktyabrda Kentukki rasmiylari Appalachia shtatida OxyContin keng tarqalgan suiisteʼmoli tufayli Purdueni sudga berdi. Kentukki shtatining oʻsha paytdagi bosh prokurori Greg Stumbo va Pik okrugi rasmiylari tomonidan berilgan daʼvo millionlab tovon puli talab qilgan[30]. Sakkiz yil oʻtib, 2015-yil 23-dekabrda Kentukki Purdue bilan 24 million dollarga hisob-kitob qildi[31].

Everett shahri (Vashington shtati)[tahrir | manbasini tahrirlash]

2017-yil yanvar oyida Vashingtonning Everett shahri Purdueni OxyContin-dan foydalanishdan shahar uchun xarajatlarni oshirganligi sababli 2007-yil sudga berdi. Daʼvolarga koʻra, Purdue shubhali ortiqcha buyurtmalarni yoki qora bozordan foydalanishni kuzatish boʻyicha qonuniy kelishuvlarga amal qilmagan. Sudda aytilishicha, vijdonsiz shifokorlar tomonidan yaratilgan soxta klinikalar OxyContinni sotib olish uchun uysiz odamlardan „bemor“ sifatida foydalangan va keyin uni Everett fuqarolariga sotgan[32][33][34].

6 shtat daʼvosi[tahrir | manbasini tahrirlash]

2018-yil may oyida oltita shtat — Florida, Nevada, Shimoliy Karolina, Shimoliy Dakota, Tennessi va Texas aldamchi marketing amaliyotlarini ayblab, AQShning boshqa shtatlari va Puerto-Riko tomonidan ilgari qoʻyilgan 16 ta daʼvoga qoʻshildi[35][36]. 2019-yil yanvar oyiga kelib 36 shtat Purdue Pharma kompaniyasini sudga berdi.

Oklaxoma[tahrir | manbasini tahrirlash]

2019-yil mart oyida Purdue Pharma Oklaxoma shtatida[37] oʻz opioidlari minglab odamlarning oʻlimiga sabab boʻlganini daʼvo qilgan sud daʼvosida 270 million dollarlik kelishuvga erishdi[38][39].

Sacklers kompaniyani tark etishi bilan 2022-yilgi bankrotlik toʻgʻrisidagi potentsial kelishuv[tahrir | manbasini tahrirlash]

2022-yil mart oyida AQShning bankrotlik boʻyicha sudyasi sakkiz shtat va Kolumbiya okrugi ishtirokidagi kelishuvni maʼqulladi. Ushbu kelishuvning bir qismi Sacklers kompaniyasini tark etishini oʻz ichiga oladi. Shuningdek, oila 6 milliard dollargacha toʻlaydi. Buning evaziga ular shaxsiy fuqarolik javobgarligidan himoyalanadi. Biroq, oila aʼzolari mumkin boʻlgan jinoiy javobgarlikdan himoyalanmaydi[40][41]

2022-yil may oyining boshida AQShning uch sudyali apellyatsiya sudi Sakler oilasi aʼzolarining bankrotlik toʻgʻrisida ariza bermasa ham, kelajakdagi qarzlaridan ozod qilinishi kerakligi haqidagi dalillarni eshitdi. „Qarzdor boʻlmagan holda ozod qilish“ deb nomlangan bu huquqshunoslik sohasida bahs-munozaralarga sabab boʻldi. Purdue Pharma advokatining taʼkidlashicha, bu 6 milliard dollarlik kelishuvning ishlashi uchun zarur va qarzdor boʻlmagan holda ozod qilish AQShning bankrotlik toʻgʻrisidagi qonuni bilan bevosita taqiqlanmagan. Holbuki, AQSh Vasiylik idorasining advokati bankrotlik boʻyicha sudyalar bankrot korporatsiyalar va shaxslar vazifasidan tashqariga chiqmasliklari kerakligini taʼkidladi[42].

Bankrotlik[tahrir | manbasini tahrirlash]

2019-yil sentyabr oyining oʻrtalarida Purdue opioid epidemiyasi uchun kompaniyani sudga bergan davlat va mahalliy hukumatlar bilan taxminiy kelishuvga erishganidan bir necha kun oʻtgach, Nyu-Yorkning White Plains shahrida bankrotlik toʻgʻrisida ariza berdi[43].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ Glazek. „The Secretive Family Making Billions From the Opioid Crisis“. Esquire (16-oktabr 2017-yil). 2019-yil 20-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 21-sentabr 2019-yil.
  2. ↑ AP. „Purdue Pharma, Execs to Pay $634.5 Million Fine in OxyContin Case“. www.cnbc.com (10-may 2007-yil). 2019-yil 21-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 21-sentabr 2019-yil.
  3. ↑ Van Zee, Art (2009-yil fevral). „The Promotion and Marketing of OxyContin: Commercial Triumph, Public Health Tragedy“. American Journal of Public Health. 99-jild, № 2. 221–227-bet. doi:10.2105/AJPH.2007.131714. ISSN 0090-0036. PMC 2622774. PMID 18799767. {{cite magazine}}: sana kiritilishi kerak boʻlgan parametrga berilgan qiymatni tekshirish lozim: |date= (yordam)
  4. ↑ „Confirmed Plan of Reorganization Facilitates Creation of New Company – "Knoa Pharma"“ (3-sentabr 2021-yil).
  5. ↑ „Opioid talks break down; Purdue owners balk at paying $4.5 billion“. NBC News. 2019-yil 21-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 21-sentabr 2019-yil.
  6. ↑ „Purdue Pharma Reaches Tentative Deal To Settle Thousands Of Opioid Lawsuits“. NPR.org. 2019-yil 21-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 21-sentabr 2019-yil.
  7. ↑ „OxyContin maker Purdue Pharma files for bankruptcy protection“. Reuters (17-sentabr 2019-yil). 21-sentabr 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 21-sentabr 2019-yil.
  8. ↑ Hoffman, Jan; Walsh, Mary Williams. „Purdue Pharma, Maker of OxyContin, Files for Bankruptcy“. The New York Times (15-sentabr 2019-yil). 21-sentabr 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 21-sentabr 2019-yil.
  9. ↑ „Opioid maker Purdue Pharma agrees $8bn US settlement“. Qaraldi: 23-oktabr 2020-yil.
  10. ↑ Chris Isidore. „OxyContin maker to plead guilty to federal criminal charges, pay $8 billion, and will close the company“. CNN. Qaraldi: 23-oktabr 2020-yil.
  11. ↑ „Advocates, some AGs wary of Purdue Pharma bankruptcy plan“. AP NEWS (20-aprel 2021-yil). Qaraldi: 17-may 2021-yil.
  12. ↑ Williams. „Democrats unveil bill to prevent members of the Sackler family from evading lawsuits through bankruptcy“ (inglizcha). TheHill (19-mart 2021-yil). Qaraldi: 17-may 2021-yil.
  13. ↑ „About Purdue Pharma L.P.“. www.purduepharma.com. 2015-yil 6-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 22-oktabr 2017-yil.
  14. ↑ Service. „Purdue University statement re: Purdue Pharma“. www.purdue.edu. 2019-yil 21-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 21-sentabr 2019-yil.
  15. ↑ „Elizabeth A. Sackler Supports Nan Goldin in Her Campaign Against OxyContin“. Hyperallergic (22-yanvar 2018-yil). 23-yanvar 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 23-yanvar 2018-yil.
  16. ↑ Paul Schott. „FDA approves Purdue Pharma subsidiary's ADHD drug“ (2019-yil mart). 2019-yil 6-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 5-mart 2019-yil.
  17. ↑ „Purdue Pharma appoints new CEO“. Stamford Advocate (2017-yil 22-iyun). 2019-yil 21-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 22-may 2019-yil.
  18. ↑ „Craig Landau“. Bloomberg. Qaraldi: 22-may 2019-yil.
  19. ↑ Keefe, Patrick Radden. Empire of Pain: The Secret History of the Sackler Dynasty, First, London: Picador, 2021 — 272–284 bet. ISBN 978-1-5290-6307-3. OCLC 1249442332. 
  20. ↑ „About Purdue Pharma L.P.“. 2015-yil 6-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 8-sentabr 2015-yil.
  21. ↑ „The Opioid Epidemic: It's Time to Place Blame Where It Belongs“. Missouri Medicine. 114-jild, № 2. 2017. 82–90-bet. PMC 6140023. PMID 30228543.
  22. ↑ Keefe. „The Family That Built an Empire of Pain“ (23-oktabr 2017-yil). 2018-yil 22-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 27-mart 2019-yil.
  23. ↑ Ivanova, Irina. „OxyContin maker gets patent for drug to treat opioid addiction“. CBS News (7-sentabr 2018-yil). 8-sentabr 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 9-sentabr 2018-yil.
  24. ↑ Paul Schott,„Purdue Pharma grapples with growing protests“. stamfordadvocate.com (26-avgust 2018-yil). 2022-yil 28-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 10-iyun 2022-yil.
  25. ↑ General. „CT Attorney General“. www.ct.gov. 2006-yil 19-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 22-oktabr 2017-yil.
  26. ↑ General. „CT Attorney General“. www.ct.gov. 2006-yil 19-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 22-oktabr 2017-yil.
  27. ↑ Harriet. „'You want a description of hell?' OxyContin's 12-hour problem“. Los Angeles Times (5-may 2016-yil). 2018-yil 24-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 18-oktabr 2017-yil. This is an in-depth series.
  28. ↑ Barry Meier. „In Guilty Plea, OxyContin Maker to Pay $600 Million“ (11-may 2007-yil). 2015-yil 11-iyunda asl nusxadan arxivlangan.
  29. ↑ „domain-b.com : Purdue Pharma fined $634 million for OxyContin deaths; executives punished“. www.domain-b.com (22-iyul 2007-yil). 2010-yil 6-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 22-oktabr 2017-yil.
  30. ↑ „Kentucky sues makers of OxyContin - USATODAY.com“. usatoday30.usatoday.com. 2016-yil 14-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 22-oktabr 2017-yil.
  31. ↑ „Kentucky settles lawsuit with OxyContin maker for $24 million“. www.cbsnews.com. 2016-yil 30-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2-may 2016-yil.
  32. ↑ Harriet Ryan (19–yanvar 2017–yil), „City devastated by OxyContin use sues Purdue Pharma, claims drugmaker put profits over citizens' welfare“, The Los Angeles Times, June 1, 2017da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: May 31, 2017{{citation}}: CS1 maint: date format ()
  33. ↑ Scott North (20–fevral 2017–yil), „Everett's suit against OxyContin maker moves to federal court“, Everett Herald, February 28, 2017da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: May 31, 2017{{citation}}: CS1 maint: date format ()
  34. ↑ „U.S. City Sues OxyContin Maker For Contributing To Opioid Crisis“, Morning Edition, NPR, 3–fevral 2017–yil, March 13, 2018da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 5–aprel 2018–yil{{citation}}: CS1 maint: date format ()
  35. ↑ Bellon, Tina. „U.S. state lawsuits against Purdue Pharma over opioid epidemic mount“. Reuters (15-may 2018-yil). 14-iyun 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 5-iyun 2018-yil.
  36. ↑ Moritz. „6 states sue maker of OxyContin as they battle expenses, human costs of opioid crisis“. USA TODAY. Corpus Christi (Texas) Caller Times. 2018-yil 28-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 5-iyun 2018-yil.
  37. ↑ Frontier). „Oklahoma'sopioidlawsuitpetition“. www.documentcloud.org. 2019-yil 27-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 27-mart 2019-yil.
  38. ↑ Hoffman, Jan. „Purdue Pharma and Sacklers Reach $270 Million Settlement in Opioid Lawsuit“. The New York Times (26-mart 2019-yil). 27-mart 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 27-mart 2019-yil.
  39. ↑ „Sackler drug firm settles opioid lawsuit“. BBC (26-mart 2019-yil). 28-mart 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 28-mart 2019-yil.
  40. ↑ Slate, The Sacklers Get to Walk Away, Mary Harris, March 21, 2022. Please note that the interview with NPR's Brian Mann is „condensed and edited for clarity.“
  41. ↑ A US bankruptcy judge approved Purdue Pharma and Sacklers’ $6 billion settlement agreement with states, Connecticut AG says, CNN, Lauren del Valle, March 10, 2022.
  42. ↑ Judges Skeptical as Purdue Seeks Revival of Sackler Liability Shield in Bankruptcy Deal, Insurance Journal, Dietrich Knauth, May 2, 2022.
  43. ↑ Mulvihill. „OxyContin maker Purdue Pharma files for bankruptcy as part of opioids settlement“. USA Today (15-sentabr 2019-yil). 2019-yil 16-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 16-sentabr 2019-yil. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Purdue_Pharma&oldid=3836757" dan olindi