Prussiya qirollik madhiyasi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Soʻz muallif(lar)i Heinrich Harries (1970)
Bastakor Nomaʼlum
Qabul qilindi

1795-yil (Prussiya qirollik madhiyasi sifatida)

1871-yil (Germaniya imperiyasining milliy madhiyasi sifatida)
Bekor qilindi 1918-yil
Audio
Prussiya qirollik madhiyasi

"Heil dir im Siegerkranz" (talaffuzi [ˈhaɪ̯l diːɐ̯ ʔɪm ˈziːɡɐkʁant͡s]; nemischa „Gʻalaba tojida sizga salom“, soʻzma-soʻz: „Gʻoliblik tojida sizga salom“ degan maʼnoni anglatadi) — Prussiya qirollik madhiyasi, keyinchalik Germaniya imperiyasining milliy madhiyasi sifatida qabul qilingan.

1871-yilda imperiya tashkil etilishidan oldin madhiya 1795-yildan buyon Prussiyaning qirollik madhiyasi boʻlib kelgan va 1871-yildan keyin ham shunday boʻlgan. Madhiyaning ohangi Britaniyaning „Xudo qirolni asrasin“ madhiyasidan olingan. Shu sabablarga koʻra qoʻshiq butun Germaniyada mashhur boʻla olmadi. U nafaqat nemis millatchilarining koʻpchiligini qoʻllab-quvvatlay olmadi, balki janubiy Germaniya shtatlari, masalan, Bavariya yoki Vyurtemberg tomonidan ham hech qachon tan olinmagan. Birinchi jahon urushining oxirida Germaniya imperiyasi agʻdarildi va „Das Lied der Deutschen“ uning vorisi Veymar Respublikasining milliy madhiyasi sifatida qabul qilindi.

Matn[tahrir | manbasini tahrirlash]

Heinrich Harries qoʻshiq matnini 1790-yilda Daniya qiroli Christian VII sharafiga yozgan va „Heil, Kaiser, dir“ qatori dastlab „Heil, Christian, dir“ deb oʻqilgan. 1793-yilda Heinrich Harries matni Balthasar Gerhard Schumacher (1755-1805) tomonidan Prussiya qiroligida foydalanish uchun moslashtirilgan. Balthasar Gerhard Schumacher Heinrich Harriesning matnini qisqartirdi va Christian soʻzini König (qirol) bilan almashtirdi. Germaniya imperiyasi eʼlon qilinganidan keyin König soʻzi Kaiser (imperator) bilan almashtirildi.

Nemis tilida Inglizcha tarjima

1. I
Heil dir im Siegerkranz,
Herrscher des Vaterlands!
Heil, Kaiser, dir!
𝄆 Fühl in des Thrones Glanz
Die hohe Wonne ganz,
Liebling des Volks zu sein!
Heil Kaiser, dir! 𝄇

II
Nicht Roß, nicht Reisige
Sichern die steile Höh’,
Wo Fürsten stehn:
𝄆 Liebe des Vaterlands,
Liebe des freien Manns
Gründen den Herrschers Thron
Wie Fels im Meer. 𝄇

III
Heilige Flamme, glüh’,
Glüh’ und erlösche nie
Für’s Vaterland!
𝄆 Wir alle stehen dann
Mutig für einen Mann,
Kämpfen und bluten gern
Für Thron und Reich! 𝄇

IV
Handlung und Wissenschaft
Hebe mit Mut und Kraft
Ihr Haupt empor!
𝄆 Krieger und Heldenthat
Finde ihr Lorbeerblatt
Treu aufgehoben dort,
An deinem Thron! 𝄇

V
Sei, Kaiser Wilhelm, hier
Lang deines Volkes Zier,
Der Menschheit Stolz!
𝄆 Fühl in des Thrones Glanz,
Die hohe Wonne ganz,
Liebling des Volks zu sein!
Heil, Kaiser, dir!

1. I
 Hail to thee in the victor's crown,
Ruler of the Fatherland!
Hail to thee, emperor!
𝄆 Feel in the throneʼs splendor
The high majesty in full
To be the peopleʼs beloved!
Hail to thee, emperor! 𝄇

II
Neither steed nor mounted knight
Secure the towering height,
Where princes stand:
𝄆 Love of the Fatherland,
Love of the free man,
Secure the ruler’s throne
Like crags at sea. 𝄇

III
Holy flame, glow,
Glow and expire not,
For the Fatherland!
𝄆 Then we shall all stand
Valiant for one man,
Fighting and bleeding gladly
For Empire and Throne! 𝄇

IV
Commerce and science
Hoist with courage and strength
Their head aloft!
𝄆 Warriors' and heroes' deeds
Find their laurel leaves
Faithfully preserved
Upon thy throne! 𝄇

V
Be, Emperor William, here,
Long thy peopleʼs treasure,
Pride of mankind!
𝄆 Feel in the throneʼs splendor
The high majesty in full
To be the peopleʼs beloved!
Hail to thee, emperor! 𝄇

Kaiser Wilhelm qoʻshiq matnida dastlab 1888-yilgacha hukmronlik qilgan William Iga ishora qilgan. Uning oʻgʻli Frederick III, bor-yoʻgʻi 99 kun hukmronlik qilgan, uning oʻrniga William II oʻtirdi. Oʻsha paytdagi hazillardan biri Vilgelm II ning tez-tez sayohatlari tufayli qoʻshiqning nomi „Heil Dir im Sonderzug“ („Qirollik poyezdida sizga salom“) ga oʻzgartirilishi edi. 1914-yilda Birinchi jahon urushi boshlanganidan so‘ng, Hugo Kaun „Xudo qirolni asrasin“ madhiyasiga o‘xshashlikni olib tashlash uchun madhiya matnini yangi musiqaga o‘rnatdi[1][2].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „Hawaiʻi ponoʻī“. — „The melody was based on the Prussian hymn originally titled "Heil dir im Siegerkranz.“. 2018-yil 17-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 2-iyun.
  2. „Partitur und künstlich dargestellte Einspielung von Hugo Kauns alternative Musik zu Heil dir im Siegerkranz“. https://imslp.org. Qaraldi: 15-sentabr 2022-yil.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]