Proletar tumani ko‘ngilli askarlariga yodgorlik
Proletar tumani koʻngilli askarlariga yodgorlik — Moskvada oʻrnatilgan yodgorlikdir. 1980-yil 6-mayda Avtozavodskaya maydonida oʻrnatildi. Ulugʻ Vatan urushi frontlarida halok boʻlgan Moskvaning Proletar tumani aholisiga bagʻishlangan. Yodgorlik mualliflari haykaltaroshlar F. D. Feveyskiy, N. G. Skrinnikova, arxitektorlar P. P. Zinovyev, I. M. Studenikin, muhandis B. M. Dubovoy[1]. Yodgorlik „shahar haykaltaroshligi“ toifasiga kiradi[2].
Yodgorlikning balandligi 15 m.Yodgorlikning asosiy gʻoyasi old va orqa tomonning birligidir. Bu 1941-yil kuzida Moskvani himoya qilgan Qizil Armiya askarlari va ishchi-koʻngilli askarlar tasvirlangan koʻp figurali gorelyefli kompozitsiyadir[1]. Yodgorlik kompozitsiyasida jangchilarning figuralari asosiy rol oʻynamaydi, lekin ular ustun dizaynga boʻysunadi. Ular bir-birining ustiga oʻrnatilgan uslub berib ishlangan tekisliklarga — Gʻalabaning ramziy bayrogʻiga joylashtirilgan. Tuzilishi trapetsiyasimon asosga ega boʻlib, bayroq ustuni ramzini ifodalaydi va unda „1941-1945“ relyefli yozuvi mavjud. Yodgorlikning orqa tomonida: „Vatan ozodligi va mustaqilligi uchun qurbon boʻlgan proletarlarning jasorati xalq xotirasida mangu saqlanib qoladi. Qahramonlarga abadiy shon-shuhratlar boʻlsin!“[2].
Haykaltaroshlik kompozitsiyasi poʻlat karkasda zarb qilingan mis qatlamdan yasalgan. Yodgorlik sayqallangan granitdan yasalgan pogʻonali poyada joylashgan. Yodgorlik ortidan Avtozavodskaya koʻchasi xiyoboni boshlanadi[3].
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ 1,0 1,1 Кожевников Р. Ф. „Ополченцам Пролетарского района“,. Скульптурные памятники Москвы. Москва: Московский Рабочий, 1983.
- ↑ 2,0 2,1 Pamyatniki monumentalnogo iskusstva Moskvi: sprav. izd. / Departament kulturnogo naslediya g. Moskvi. — M.: OOO „Milk Edjensi“, 2016. — 404 s.: s. 254—255. ISBN 978-5-9907078-1-8.
- ↑ Vestnik granitsi Rossii, Issues 1-6. S. 90