Press TV

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Press TV (PRESSTV nomi bilan stilize qilingan) Eron davlatiga tegishli bo'lgan axborot tarmog'i, Eron Islom Respublikasi Teleradiokompaniyasiga (IRIB) tegishli boʻlib, Eronda radio va teleko'rsatuvlarni uzatishga qodir yagona tashkilot hisoblanadi[1][2]. Telekanalning bosh qarorgohi Tehronda joylashgan 24 soatlik efirga ega boʻlgan kanal 2007-yil 2-iyulda ishga tushirilgan va gʻarbiy ingliz tili xizmatlari bilan raqobatlashishni maqsad qilgan[3][4][5].

Maqsadi va faoliyati[tahrir | manbasini tahrirlash]

Janubiy Afrikaning Yoxannesburg universitetida PressTV lavhasi

Press TV BBC World News, CNN International va Al Jazeera English kanallarida chiqadigan Yaqin Sharq masalalariga oid yangiliklar qarshi, ayniqsa, tasvirlar va dalilli ashyolarni taqdim etish maqsadida yaratilgan[6][7]. Press TV davlat tomonidan moliyalashtiriladi va Eron Islom Respublikasi Teleradiokompaniyasining (IRIB) boʻlimi boʻlib, Eron ichida radio va telekoʻrsatuvlarni uzatishga qodir yagona tashkilotdir[8][9][10] Tehronda joylashgan[11] Shimoliy Amerika, Yevropa, Yaqin Sharq, Osiyo hamda Afrika va Lotin Amerikasi hududlariga eshittirishlar olib boradi[12].

IRIB rahbari toʻgʻridan-toʻgʻri oliy rahbar Oyatulloh Ali Xomanaiy tomonidan tayinlanadi; The Guardian nashriga koʻra, u mamlakatning konservativ siyosiy fraksiyasiga, xususan, Inqilobiy gvardiyaga yaqindir deya maʼlumot berilgan[13]. 

Press TV bosh direktori Muhammad Sarafraz 2007-yil iyun oyida boʻlib oʻtgan matbuot anjumanida shunday dedi: „11-sentabrdan beri Gʻarb tarafkashligi ommaviy axborot vositalarini ikki lagerga ajratdi: ularning siyosatini qoʻllab-quvvatlovchilar bir guruhni tashkil qiladi, qolgan ommaviy axborot vositalari esa Al-Qoida kabi radikal islomiy guruhlarga bogʻlangan. Eron, xususan, shialar dunyo tashviqotining markaziga aylandi. Ommaviy axborot vositalari nuqtai nazaridan, biz Gʻarb auditoriyasiga ikkinchi koʻz bilan qarashga harakat qilmoqdamiz[14]“. Bu fikri orqali kanal faoliyatini tanqid qildi. Shu orqali axborot haqidagi fikirlarini bildirdi.

Eron hukumati arab tilidagi Al-Alam News Network telekanali bilan birgalikda dunyoga eronlik nuqtai nazarini targʻib qilish uchun ingliz tilidagi televideniye tarmogʻini yoʻlga qoʻyish orqali „notoʻgʻri maʼlumotlar va chalkashliklarga duchor boʻlgan global auditoriyaga murojaat qilishga umid qilishini aytdi. Eron Islom Respublikasiga nisbatan“.[15] Ikki tarmoq „Yaqin Sharqdagi AQShning qoʻshni Iroqni bosib olishi va shia masalasi kabi murakkab masalalar“ga eʼtibor qaratadi.[16] Mediachannel.org maʼlumotlariga koʻra, „hukumat Press TV orqali Gʻarbning Eronga qarshi doimiy tashviqotiga qarshi turish, shuningdek, dunyo yangiliklariga muqobil qarashni taklif qilish uchun foydalanishni maqsad qilgan“.[17][yaxshiroq manba kerak]

Press TV oʻz faoliyatini 2007-yilda Londonda boshlagan[18]. Tarmoqning veb-sayti 2007-yil yanvar oyi oxirida[19] va kanalning oʻzi 2007-yil 2-iyulda[20][21] ishga tushirildi. Roshan Muhammad Solih Press TVning Londondagi birinchi muharriri va bosh muxbiri edi[18]. 2009-yil iyul oyida The Guardian gazetasiga yozgan maqolasida Solih Press TV "Hamas va Hizbulloh kabi gʻarb ommaviy axborot vositalari tegmaydigan qonuniy „aktyorlar“ga platforma berishga tayyorligini" yozgan edi[22].

BBC jurnalisti Linda Pressli Press TV-ni Falastin tarafdori va 2011-yil dekabrida Eronga qarshi sanksiyalarga qarshi deb taʼrifladi. Oʻsha paytda Londondagi Press TV Ltd Eronga dasturlar, asosan tok-shoularni sotgan, Tehrondagi Press TV International esa yangiliklar va hujjatli filmlarning aksariyat qismini tayyorlagan[23].

2009-yil holatiga koʻra, Press TV yillik byudjeti 250 milliard rialni (8,3 million AQSh dollaridan ortiq) tashkil etadi[24]. Oʻsha vaqtga kelib, stansiya butun dunyo boʻylab 400 dan ortiq kishini ish bilan taʼminlagan[25].

Bahslar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Eronparast hukumat tarafdori[tahrir | manbasini tahrirlash]

Press TV Eron tashqi siyosatini targʻib qiladi[26] va Eron hukumati propagandasi sifatida taʼriflanadi[27]. Bu "Yahudiy yilnomasi " dagi „eng obroʻsiz sabablarni“ translyatsiya qilishda ayblangan, masalan, Xolokostni inkor etish[28] va tuhmatga qarshi liga tomonidan antisemitizm fitna nazariyalari shular jumlasidandir[29]. U bir nechta mahbuslarning majburan tan olishlarini efirga uzatdi, bunday voqeadan keyin Buyuk Britaniyada efirga uzatish litsenziyasini bekor qilish uchun asos boʻldi[30]. Press TV unga qarshi ilgari surilgan ayblovlarni rad etdi[31].

Press TV yangiliklar byulletenlarida koʻpincha Eron hukumatining „kun xabari“ga mos fikr bildira oladigan Eron vazirlari, diplomatlari, hukumat amaldorlari yoki mehmon sharhlovchilari qatnashadi[32][33]. 2012-yilda sharhlovchi Duglas Myurrey ushbu telekanal „Eron hukumatining tashviqot kanali“ ekanligini yozgan edi[34].

Associated Press, Press TV va Al-Alam telekanallarining xabar berishicha, saylovdan keyingi „axborot hujumi“da „Eron xalq diplomatiyasining asosiy reklamalri sifatida siyosiy bayonotlar, muzokaralar nuqtalari va yangiliklarni tarqatishdi“ deya xabar bergan edi

2007-yilda Kanadaning haftalik Macleanʼs gazetasi „Press TVning aksariyat yangiliklari haqiqatga toʻgʻri kelishini“ kuzatar ekan, Press TV veb-saytida daʼvoni oʻz ichiga olgan „qasddan xatolar“ni nashr etishini davom ettirishini aytib daʼvo qildi. Livan hukumati Nahr al-Bared Falastin qochqinlar lagerini Amerika harbiy bazasiga aylantirishga urinayotganiga hech qanday dalil yoʻq ekanligini takidladi.

2009-yil avgust oyida Britaniyaning radioeshittirishni tartibga soluvchi organi Ofcom, Press TV telekanalida Jorj Gallouey tomonidan uyushtirilgan ikkita telefon koʻrsatuvi Isroilni qoʻllab-quvvatlovchilarning yetarlicha qoʻngʻiroqlarini kiritmaganligi sababli Gʻazo urushini yoritishda xolislik haqidagi eshittirish sifatini buzdi, deya qaror qilindi[35]

Sunday Times jurnalisti Eleanor Mills 2010-yilda Press TVga bergan intervyusidan oldin, Sky News tomonidan intervyu bermayotganini bilib, bu yolgʻonga ishonigan kabi chiqib ketdi. U Tehrondan tahririyat mustaqilligiga ishonch hosil qilgan boʻlsa-da, Mills Erondagi qiynoqlar yoki 2009-yilgi Eron prezidentlik saylovlarida otib oʻldirilgan Neda Agʻa-Soltan haqida gapira olishiga shubha qildi[36].

Antisemitizm[tahrir | manbasini tahrirlash]

Press TV 2011-yil dekabrida britaniyalik jurnalist Nik Koen tomonidan „yahudiylarning gʻayritabiiy kuchining toʻliq fashistik fitna nazariyasi platformasi“ sifatida ishlaganlikda ayblangan edi. Uning yozishicha, „Press TVni oq tanlilar boshqargan boʻlsa, bu neonatsistlar tarmogʻi deyish qiyin boʻlmasdi[37]“. Koenning taʼkidlashicha, stantsiyada „ Oq millatchilar partiyasi rahbari Piter Rushton kabi fashistik mafkurachilar — BNPning oʻng tomonidagi yagona narsa devor degan fikrni inkor etuvchi tashkilot edilar[37]“.

2009-yil sentyabr oyida Press TV Jazoir va Marokashda tarqalayotgan antisemitizm fitna nazariyasini olib, yahudiylarni jazoirlik bolalarni oʻgʻirlash va ularning ichki organlarini oʻgʻirlash uchun fitna uyushtirganlikda ayblab, qayta nashr etdi. Marokashlik jurnalist Hassan Masiki Press TV-ni xavfli „fantaziya asari“ni „bemaʼnilik, dahshatli ertak“ savdosi uchun tanqid qildi[38].

2011-yil may oyida Press TV veb-saytida qayta nashr etilgan maqolada muxbir Mark Dankof „ Sion oqsoqollarining protokollari“ toʻgʻrisidagi soxta antisemit matnning bashorati „qisman toʻgʻri“ ekanligi haqida maqola yozdi va Press TV-ni „bulardan biri“ deb maqtadi. Lobbi tomonidan ommaviy axborot vositalari ustidan nazorat qilish uchun bir nechta istisnolar bor edi[39].

Veb-sayt domenini tortib olish[tahrir | manbasini tahrirlash]

2021-yil 22-iyun kuni presstv.com domeni AQShda joylashgan kompaniyadan Amerika Qoʻshma Shtatlari Adliya vazirligi tomonidan olib qoʻyilib, Press TV veb-sayti va boshqa Eron ommaviy axborot vositalarining veb-saytlari yopildi[40][41]. Adliya vazirligi ushbu saytlar Eron bilan bogʻliq dezinformatsiya manbalari ekanligini va domenlardan foydalanish uchun Xorijiy aktivlarni nazorat qilish idorasidan tegishli litsenziya olinmaganligini aytdi[41][42]. Koʻp oʻtmay, teleradiokompaniya oʻz veb-saytining domen nomini .ir yuqori darajali domenidan foydalanish uchun oʻzgartirdi va yana avvalgi onlayn shaklga oʻtdi[43].

Press TV-ni qoʻllab-quvvatlash[tahrir | manbasini tahrirlash]

2009-yilda Piter Uilbi, Dominik Louson va boshqa tanqidchilarga javob qaytarar ekan, Mehdi Hasan " New Statesman " gazetasiga yozar ekan, „Tehronda kim mas’ul boʻlishidan qatʼi nazar, Eron bilan hamkorlik qilish mintaqada tinchlik va taraqqiyotning zaruriy sharti“, deb taʼkidladi. Press TV Eronga tegishli boʻlishi uni ingliz tilidagi ideal platformaga aylantiradi[44]".

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Erondagi ommaviy axborot vositalari
  • Eron milliy radio va televideniyesi

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ Abad-Santos, Alexander. „The Most Ridiculous Propaganda from Iran's State TV Before Our New Sanctions“. The Atlantic (2013-yil 6-fevral). 2020-yil 13-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 13-iyul.
  2. ↑ Gambrell, Jon. „Report: Iran TV airs 355 coerced confessions over decade“. ABC News. Associated Press (2020-yil 25-iyun). 2020-yil 13-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 13-iyul.
  3. ↑ Fathi, Nazila. „Iran Expands Role in Media, via Satellite and in English“. The New York Times (2007-yil 3-iyul). 2020-yil 24-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 13-iyul.
  4. ↑ „Iran launches English TV channel“. BBC News (2007-yil 2-iyul). 2012-yil 25-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2007-yil 6-avgust.
  5. ↑ Daftari, Amir A.. „Iran launches 'alternative' news“. CNN (2007-yil 30-iyul). 2019-yil 28-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 28-fevral.
  6. ↑ „Iran launches English TV channel“. BBC News (2007-yil 2-iyul). 2012-yil 25-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2007-yil 6-avgust.
  7. ↑ Daftari, Amir A.. „Iran launches 'alternative' news“. CNN (2007-yil 30-iyul). 2019-yil 28-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 28-fevral.
  8. ↑ Abad-Santos, Alexander. „The Most Ridiculous Propaganda from Iran's State TV Before Our New Sanctions“. The Atlantic (2013-yil 6-fevral). 2020-yil 13-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 13-iyul.
  9. ↑ Gambrell, Jon. „Report: Iran TV airs 355 coerced confessions over decade“. ABC News. Associated Press (2020-yil 25-iyun). 2020-yil 13-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 13-iyul.
  10. ↑ Fathi, Nazila. „Iran Expands Role in Media, via Satellite and in English“. The New York Times (2007-yil 3-iyul). 2020-yil 24-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 13-iyul.
  11. ↑ Mostaghim, Ramin; Daragahi, Borzou. „Iran starts its own English satellite news“. Los Angeles Times (2007-yil 23-iyul). 2020-yil 21-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 3-sentyabr.
  12. ↑ Tuchman, Ayeh. Deciphering the New Antisemitism Rosenfeld: . Bloomington, Ind.: Indiana University Press, 2015 — 367 bet. ISBN 9780253018694. 2020-yil 26-sentyabrda qaraldi. 
  13. ↑ Dehghan, Saeed Kamali. „Rouhanicare: Iran's president promises healthcare for all by 2018“. The Guardian (2014-yil 6-fevral). 2020-yil 6-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 3-sentyabr.
  14. ↑ „Iran launches English TV news station“. Jerusalem Post. 2011-yil 23-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 4-fevral.
  15. ↑ Ekhtiari. „A Guided Tour of Press TV“. Gozaar (2009-yil 15-sentyabr). 2009-yil 26-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 29-dekabr.
  16. ↑ Sanati, Kimia. „New TV Channel to Focus on Iraq, Shia Issues“. IPS (2007-yil 4-iyul). 2009-yil 21-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 29-dekabr.
  17. ↑ „Mediachannel“. 2009-yil 8-noyabrda asl nusxadan arxivlangan.
  18. ↑ 18,0 18,1 Salih. „Press TV launches on Sky“. Arab Media Watch (2008-yil 1-dekabr). 2008-yil 13-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 29-dekabr.
  19. ↑ „IRIB-Iran launches Press TV website“. ISNA. Asia-Pacific Broadcasting Union (2007-yil 24-yanvar). 2007-yil 20-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2007-yil 27-iyun.
  20. ↑ Fathi, Nazila. „Iran Expands Role in Media, via Satellite and in English“. The New York Times (2007-yil 3-iyul). 2020-yil 24-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 13-iyul.
  21. ↑ „Media Environment Guide: Iran“. BBC Monitoring (2009-yil 30-iyul). 2014-yil 1-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 21-dekabr.
  22. ↑ Salih, Roshan Muhammed. „Press TV speaks for itself“. The Guardian (2009-yil 14-iyul). Qaraldi: 2021-yil 5-oktyabr.
  23. ↑ Pressly, Linda. „Iran's battle for TV influence takes shape on Press TV“. BBC News (2011-yil 29-dekabr). 2020-yil 7-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 13-iyul.
  24. ↑ „بودجه پرس تی‌وی 25 میلیارد تومان است / میزان پخش فیلم‌های ایرانی و خارجی متعادل می‌شود“. Mehr News. 2012-yil 8-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 29-dekabr.
  25. ↑ Weaver, Frances. „News from Tehran“. Standpoint (2009-yil 4-aprel). 2021-yil 14-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 12-yanvar.
  26. ↑ Moore, Matthew. „YouTube deletes Iranian channel Press TV UK for flouting ban“. The Times (2020-yil 29-yanvar). 2020-yil 29-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 29-yanvar.(subscription required)
  27. ↑ Freedman, Seth. „The Press TV pantomime“. The Guardian (2009-yil 13-iyul). 2013-yil 11-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 3-sentyabr.
  28. ↑ Kamm, Oliver. „Analysis: Press TV peddles pernicious tosh“. The Jewish Chronicle (2009-yil 19-mart). 2020-yil 27-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 27-iyun.
  29. ↑ „Iran's Press TV: Broadcasting Anti-Semitism To English-Speaking World“. Anti-Defamation League (2015-yil 1-aprel). 2020-yil 29-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 27-iyun.
  30. ↑ Sadr, Shadi. „Documenting the perpetrators amongst the people“. openDemocracy (2015-yil 18-may). 2020-yil 15-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 13-iyul.
  31. ↑ Ullah, Areeb. „Google deletes Press TV UK's YouTube account“ (en). Middle East Eye (2020-yil 14-yanvar). 2021-yil 17-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 22-yanvar.
  32. ↑ Press TV. „Interview with Norman G. Finkelstein: The First Goal of Israel Is to Restore the Fear of Israel in the Arab World“. Monthly Review (2009-yil 1-mart). 2012-yil 17-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 12-yanvar.
  33. ↑ „Iran Terms IAEA Resolution "Politically Motivated"“. Fars News Agency (2009-yil 28-noyabr). 2012-yil 1-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 29-dekabr.
  34. ↑ Murray, Douglas. „Push off now, Press TV, and take your conspiracy theories with you“. The Spectator (2012-yil 20-yanvar). 2012-yil 23-yanvarda asl nusxadan arxivlangan.
  35. ↑ BBC (3 August 2009). „Galloway TV shows 'broke rules'“.
  36. ↑ Mills, Eleanor. „The ayatollahs' stooge“. The Sunday Times (2020-yil 2-mart). 2021-yil 13-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 21-avgust.(subscription required)
  37. ↑ 37,0 37,1 Cohen, Nick. „Who will rid us of hate channels such as Press TV?“. The Observer (2011-yil 4-dekabr). 2020-yil 9-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 27-iyun.
  38. ↑ 'Jews harvesting Algerian kids' organs'
  39. ↑ „Press TV and the Protocols“. Community Security Trust (2011-yil 27-may). 2021-yil 10-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 22-yanvar.
  40. ↑ Perez, Evan; Page, Sharif. „US government seizes dozens of US website domains connected to Iran“. CNN (2021-yil 22-iyun). Qaraldi: 2021-yil 23-iyun.
  41. ↑ 41,0 41,1 Debre, Isabel; Tucker, Eric. „US takes down Iran-linked news sites, alleges disinformation“. The Washington Post. Associated Press (2021-yil 22-iyun). 2021-yil 22-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 23-iyun.
  42. ↑ Debre, Isabel; Tucker, Eric. „US takes down Iran-linked news sites, alleges disinformation“. ABC News (2021-yil 23-iyun).
  43. ↑ „U.S. blocks websites linked to Iranian disinformation“. Reuters (2021-yil 23-iyun). Qaraldi: 2021-yil 23-iyun.
  44. ↑ Hasan, Mehdi. „Book me a slot on Press TV“. New Statesman (2009-yil 16-iyul). 2020-yil 3-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 2-noyabr.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Media related to Press TV at Wikimedia Commons 

"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Press_TV&oldid=3556309" dan olindi