Preshov

Preshov slovakcha: Prešov
Shahar
49°0′0″N 21°14′0″E
Mamlakat	Slovakiya
Mintaqa markazi	Preshov
Asos solingan	1247
Ilk eslatilishi	1345
Qachondan beri shahar	1374
Maydon	70 km2 (27 mi²)
Markazi balandligi	250 m
Zichligi	1 290 kishi/km2
Milliy tarkib	Slovaklar (95%), ruslar (1,4%)
Konfessiyaviy tarkib	Katoliklar, uniatlar, pravoslavlar
Vaqt mintaqasi	UTC+1, yozda UTC+2
Telefon kodi	+421-51
Pochta indeks(lar)i	080 01
Avtomobil kodi	PO

Nikolay koʻchasidagi tarixiy uylar va cherkov

Prešov (slovak. Presov, ukraincha: Пряшів, veng.: Eperjes, nemischa: Preschau, Eperies) — Slovakiyaning shimoli-sharqidagi shahar. Koshitsedagi Slanske Vrhi va Sarisska Vrxovina togʻ tizmalarining etagida Toris va Sekchov daryolarining qoʻshilish joyida tashkil etilgan shahar. Preshov Slovakiyaning uchinchi yirik shahri boʻlib, 91 ming aholiga ega. Shahar xuddi shu nomdagi Preshov viloyatining maʼmuriy markazi. Shuningdek, shaharda Slovakiyadagi eng yirik universitetlardan biri Presov universiteti joylashgan.

Preshov arxiyepiskopi Slovakiya yunon-katolik cherkovining rahbari hisoblanadi.

Preshovda Preshov arxiyepiskopi boshchiligidagi Chexiya va Slovakiya pravoslav cherkovining Slovakiya Mitropolitan Kengashi joylashgan.

Tarixi

IX-X asrlarda Preshov oʻrnida Buyuk Moraviya aholi punkti mavjud edi. Buyuk Moraviya parchalanganidan keyin shahar hududi Vengriya Qirolligi tarkibiga kirdi. XII asrdan boshlab bu yerga koʻplab nemis mustamlakachilari koʻchib oʻtdilar, ular shaharning rivojlanishida shu qadar muhim rol oʻynaganlarki, bir qator manbalarda shaharning „kelib chiqishi“ga ularga qarzdor ekanligi aytiladi.

Shahar birinchi marta 1247-yilda Epurlar nomi bilan tilga olingan, 1299-yilda u shaharning imtiyozlarini oldi va tezda Sarishning muhim hunarmandchilik va savdo markaziga aylandi. 1374-yilda Preshov ozod qirollik shahriga aylandi.

1441-yilda Preshov polyaklar tomonidan deyarli butunlay yoqib yuborildi va 1604-yilda Bochkai bosib olindi, ammo tez orada imperatorlar tomonidan qayta ishgʻol qilindi.

Protestantizm bu yerda 1530-yildayoq javob topdi. Tokoli va Rakoczi qoʻzgʻolonlari paytida shahar katta zarar koʻrdi. 1673-yildan beri u Vatikanning Martin Lyuterning taʼlimotiga boʻlgan munosabatidan katta zarar koʻrdi, bu yerda iliq kutib olindi. 1683-yilda imperator generali Karaffa bu yerda Eperjeshskiy (Pryashevskiy) qonli sudini tuzdi va shaharning bosh maydonida doimiy iskala qurdi, xuddi shu yili unda 30 nafar eng hurmatli protestant 9-may kuni qatl qilindi.

XVI va XVII asrlarda. shahar maktab ishlarini tashkil qilish bilan mashhur edi. Uning oʻquv muassasalarida asosan Germaniyadan kelgan taniqli olimlar va oʻqituvchilar shugʻullangan.

XIX asrda shahar jadal rivojlanishda davom etdi. Bu yerda temir yo‘l tortildi, ko‘plab korxonalar qurildi.

1918-yilda Preshov Chexoslovakiya tarkibiga kirdi. 1948-yilda sanoatlashtirishning navbatdagi toʻlqini boshlandi va buning natijasida shahar tez oʻsdi.

Aholisi

Aholi soni: 91 498 (2007)

Milliy tarkibi:

• 94,7% — slovaklar
• 1,4% — ruslar
• 1,2% — loʻlilar
• 1% — chexlar
• 0,2% — vengerlar
• 0,5% — boshqa

Diniy tarkibi:

• katoliklar — 66,77%
• dahriylar- 13,57%
• uniatlar — 4,82%
• pravoslavlar — 1,68%
• va boshqalar

Taniqli mahalliy aholi vakillari

Vladislav Balazs — sobiq slovak xokkeychisi, hujumchi. Slovakiya Ekstraligasi 2007 kumush medali sovrindori.

Diqqatga sazovor joylar

• Shahar istehkomlari
• Bosh maydonning gotika uslubidagi cherkov ansambli
• Viloyat oʻlkashunoslik muzeyi

Yana qarang

• Rusinlar
• Sharish
• Preshovdagi bolalar temir yoʻli
• Aleksandr Duxnovich teatri

Galereya

Preshov panoramasi

Havolalar

• города Прешов