Pokiston ayollari

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Pokistonning 2017-yilgi aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra , Pokistondagi ayollar aholining 48,76 foizini tashkil qiladi.[1] Pokistondagi ayollar Pokiston tarixi davomida muhim rol oʻynagan[2] va ularga 1956-yildan beri saylovlarda ovoz berishga ruxsat berilgan[3] Pokistonda ayollar yuqori lavozimlarda, jumladan, Bosh vazir, Milliy Assambleya spikeri, Muxolifat yetakchisi, shuningdek, federal vazirlar, sudyalar[4] va qurolli kuchlarda tayinlangan lavozimlarda ishlaganlar. General-mayor Shohida Malik ayollar uchun eng yuqori harbiy lavozimni egallagan.[5][6] Benazir Bxutto 1988-yil 2-dekabrda Pokistonning birinchi ayol Bosh vaziri sifatida qasamyod keltirdi.

Pokistondagi ayollar maqomi notekis ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanish hamda qabilaviy va feodal ijtimoiy tuzilmalarning Pokistondagi ayollar hayotiga taʼsiri tufayli sinflar, mintaqalar va qishloq/shahar boʻlinishi boʻyicha sezilarli darajada farq qiladi. Gender Concerns International hisobotiga koʻra, Pokistonda ayollarning umumiy huquqlari taʼlim va savodli ayollar sonining koʻpayishi bilan yaxshilangan.[7][8][9][10]

Biroq, Pokiston ayollarning taʼlim sohasida qolib ketishi bilan bogʻliq muammolarga duch kelmoqda. Bu, shuningdek, davlat tomonidan ajratiladigan mablagʻlarning kamligi,[11] ayollar uchun maktab va kollejlarning kamayishi hamda maʼlum sohalarda ayollarning huquqlari va xabardorligi yoʻqligi sababli taʼlim muassasalariga xotin-qizlarni jalb qilish darajasi pastligi bilan ham bogʻliq.[12][13] Qoloq hududlarda zoʻrlash, nomus uchun oʻldirilish (oila obroʻsiga dogʻ tushirganda erkak oila aʼzosi tomonidan oʻldirish), qotillik va majburan turmush qurish holatlari ham qayd etilgan.[12][14][15][16] Bu muammolarning barchasi taʼlimning yetishmasligi, qashshoqlik, Pokistonning sud tizimi buzilganligi, hukumat organlarining qonunlarni amalga oshirishga beparvoligi[17][18] va politsiya kabi huquqni muhofaza qilish organlarining keng miqyosda ishlamasligi sababli cheklovlar bilan bogʻliq. .[19][20]

Fayl:Fatima jinnah1.jpg
)Fotima Jinna (1893-1967) pokistonlik stomatolog, biograf, davlat arbobi va Pokistonning yetakchi asoschilaridan biri edi.

Tarixiy jihatdan, Sayid Ahmad Xon kabi musulmon islohotchilar ayollarga taʼlim berishga, koʻpxotinlilikni cheklashga va taʼlim orqali boshqa yoʻllar bilan ayollarga imkoniyat berishga harakat qilishdi.[9] Pokiston asoschisi Muhammad Ali Jinna ayollarga nisbatan doimo ijobiy munosabatda boʻlgan.[9] Pokiston mustaqillikka erishgach, mamlakatda ayollarga nisbatan ijtimoiy-iqtisodiy adolatsizliklarni bartaraf etish maqsadida Fotima Jinna kabi taniqli yetakchilar tashabbusi bilan ayollar guruhlari va feministik tashkilotlar paydo boʻla boshladi.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „Population census 2017: Men outnumber women in Pakistan“. Samaa Tv (25-avgust 2017-yil).
  2. „Powerful women of the Pakistan Movement“ (14-avgust 2014-yil).
  3. „The rising voices of women in Pakistan“. National Geography (6-fevral 2019-yil).
  4. Women Judges in the Muslim World: A Comparative Study of Discourse and Practice. BRILL, 30 March 2017. ISBN 978-90-04-34220-0. 
  5. Karen O'Connor. Gender and Women's Leadership: A Reference Handbook. SAGE, 18 August 2010 — 382– bet. ISBN 978-1-4129-6083-0. 
  6. Laura Sjoberg. Gender, War, and Conflict. Wiley, 17 July 2014 — 7– bet. ISBN 978-0-7456-8467-3. 
  7. „The Situation of Women in Pakistan“. Qaraldi: 25-iyun 2020-yil.
  8. Mariam S. Pal. Women in Pakistan: Country Briefing Paper. Asian Development Bank, 2000. ISBN 978-971-561-297-5.  (Wayback Machine saytida 5-noyabr 2014-yil sanasida arxivlangan)
  9. 9,0 9,1 9,2 „Pakistan: Status of Women & the Women's Movement“. Womenshistory.about.com (28-iyul 2001-yil). 25-avgust 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 24-yanvar 2012-yil.
  10. „JPMA – Journal of Pakistan Medical Association“ (inglizcha). jpma.org.pk. Qaraldi: 29-aprel 2020-yil.
  11. „Financing Education in Pakistan“.
  12. 12,0 12,1 „"Shall I Feed My Daughter, or Educate Her?"“ (inglizcha). Human Rights Watch (12-noyabr 2018-yil). Qaraldi: 8-may 2021-yil.
  13. „Critical Analysis of the Problems of Education in Pakistan“.
  14. „11 rape incidents reported in Pakistan every day, official statistics reveal“ (inglizcha). www.thenews.com.pk. Qaraldi: 8-may 2021-yil.
  15. „Pakistan: Two men sentenced to death for motorway rape“ (inglizcha). BBC News (20-mart 2021-yil). Qaraldi: 8-may 2021-yil.
  16. „Child, early and forced marriages“ (inglizcha). The Express Tribune (3-yanvar 2021-yil). Qaraldi: 8-may 2021-yil.
  17. „Absence of laws to ensure women's rights is not the problem; failure to implement existing ones is“ (inglizcha). www.thenews.com.pk. Qaraldi: 8-may 2021-yil.
  18. Adil. „Pakistan's laws fail to check violence against women“ (inglizcha). www.aljazeera.com. Qaraldi: 8-may 2021-yil.
  19. Ghumman. „'Declining' morale hits police performance“ (inglizcha). DAWN.COM (4-oktabr 2014-yil). Qaraldi: 8-may 2021-yil.
  20. Akhtar. „Police performance“ (inglizcha). DAWN.COM (30-may 2020-yil). Qaraldi: 8-may 2021-yil.