Phineas Gage

Phineas Gage
Tavalludi	9-iyul 1823-yil Grafton okrugi, New Hampshire, AQSh
Vafoti	21-may 1860-yil(1860-05-21) (36 yoshda) San Francisco boʻgʻozi, Kaliforniya, AQSh
Fuqaroligi	AQSh
Turmush oʻrtogʻi	Yoʻq
Bolalari	Yoʻq

Phineas P. Gage (talaffuzi: Fineas Geyj; 1823 — 1860) — baxtsiz hodisa tufayli miyasiga katta zarar yetishiga qaramay omon qolgan amerikalik temir yoʻl inshooti ustasi boʻlgan. Miyasining chap manglay qismini temir chiviq yorib oʻtgan. Bu shikastlanishdan soʻng, u 12 yil umr koʻrdi. Oʻtgan 12 yil ichida, uning orttirgan bu jarohati uning shaxsiyatiga yetarli darajada keskin taʼsir etdi, hatto doʻstlari uni „endi Gage emas“ deb hisoblashdi. 

Uzoq vaqtlardan buyon „Amerikadagi lom hodisasi“ nomi bilan mashhur boʻlgan ushbu hodisa „boshqa hodisalardan koʻra koʻproq hayratda qoldirgan, prognozlarni larzaga solgan va hatto fiziologik tamoyillarni chetlab oʻtgan hodisadir“, deb ifodalandi. Phineas Gage 19-asrning oʻrtalarida muhokama qilinmish miyaga oid munozaralarga taʼsir koʻrsatib, birinchilar qatorida miyaning ayrim qismlarining shikastlanishi shaxs va uning feʼl-atvoriga taʼsir etishi, hatto ruhiy oʻzgarishlarni keltirib chiqarishi mumkinligini koʻrsatdi.

Manbalar

B1.

Bigelow, Henry Jacob (1850-yil iyul). „Dr. Harlow's Case of Recovery from the Passage of an Iron Bar through the Head“. American Journal of the Medical Sciences. New series. 20-jild, № 39. 13–22-bet. {{cite magazine}}: sana kiritilishi kerak boʻlgan parametrga berilgan qiymatni tekshirish lozim: |date= (yordam)

H.

Harlow, John Martyn (1868). „Recovery from the Passage of an Iron Bar through the Head“. Publications of the Massachusetts Medical Society. 2-jild, № 3. 327–47-bet. Reprinted: David Clapp & Son (1869) [scan]

M.

Macmillan, Malcolm B.. An Odd Kind of Fame: Stories of Phineas Gage. MIT Press, 2000. (hbk, 2000) (pbk, 2002). ISBN 978-0-262-13363-0. 
*Shuningdek qarang "An Odd Kind of Fame § Corrections".

Havolalar

• Phineas Gage haqida maʼlumpt — Akron universiteti ^(ingl.)
• Phineas Gage hodisasi ^(ingl.)
• (Wayback Machine saytida 2021-12-05 sanasida [https://web.archive.org/web/20211205080138/https://countway.harvard.edu/center-history-medicine/collections/notable-holdings arxivlangan) Phineas Gagening bosh suyagi] — Harvard tibbiyot maktabi ^(ingl.)
• Phineas Gagening bosh suyagi (3D) ^(ingl.)