Peter Shmeichel

Peter Boleslaw Shmeichel (dat.Peter Boleslaw Shmeichel)—daniyalik darvozabon .1963-yil 18-noyabrda Daniyaning Gladsakse shahrida tavallud topgan.„Manchester Yunayted“ dagi oʻyinlari bilan tanilgan.1992-yilgi Yevropa chempionati chempioni.Angliyaning „Lester Siti“ klubi darvozaboni Kasper Shmeichelning otasi.

Tarjimai hol[tahrir | manbasini tahrirlash]

Dastlabki yillar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Peter Boleslaw Shmeichel 1963-yil 18-noyabrda aralash Daniya-Polsha oilasida (otasi-polyak, onasi-daniyalik) tugʻilgan.U yetti yoshigacha Polsha fuqaroligiga ega edi. Bolaligida u musiqani yaxshi koʻrardi (Edvard Grigning klassikasi va glem-rok), maktab rok guruhida qoʻshiqlar ijro etgan va musiqiy mushhurlikni orzu qilgan.Futbol uning uchun ikkinchi darajali hobbi edi.Shmeichel keyin „Gladsakse“ jamoasida oʻynadi.U qoʻl toʻpini ham yaxshi koʻrardi: „Men gandbol oʻynaganman, chunki mening yurtimda 4 oydan ortiq normal futbol oʻynay olmaysiz.Shuning uchun men boshqa sport turi bilan shugʻullandim va bu tajriba menga katta yordam berdi“^[1]. Biroq oʻsha jamoa bosh murabbiyi Svende Aage Xansenning talabiga koʻra, u baribir futbolchilik faoliyatini tanladi.

Klubdagi faoliyati[tahrir | manbasini tahrirlash]

Jiddiy moliyaviy qiyinchiliklar va psixologik muammolarga qaramay Shmeichel „Gladsakse“dan keyin „Vidovre“, keyin esa „Brondbyu“ga koʻchib oʻtdi."Vidovre"ning bir qismi sifatida Peter dastlab hujumchi sifatida eʼlon qilingan va hatto oltita gol urishga muvaffaq boʻlgan, ammo keyinchalik u darvozabon sifatida qayta tarbiyalangan.Daniyalik yosh isteʼdodga inglizlar qiziqib qoldi va 1987-yilda „Nyukasl Yunayted“ klubi vakillari Daniya jamoasi bilan muzokaralar olib borish uchun kelishdi.Biroq ular Shmeichelni tajribasiz deb hisoblashdi va sotib olmaslikka qaror qilishdi.Faqat 1991-yilda „Manchester Yunayted“ Shmeichelni qoʻlga kiritdi.Turli manbalarga koʻra transfer narxi 500 dan 800 ming funtgacha boʻlgan.Keyinchalik ser Aleks Fergyuson bu transferni „asr xaridi“ deb atadi.

Klubning bir qismi sifatida Peter ulkan muvaffaqiyatlarga erishdi: 1994 va 1996-yillarda „Manchester Yunayted“ tarkibida u „oltin dubl“ga erishdi va 1999-yilda „trebl“-Angliya chempionati,Angliya kubogi va Yevropa Chempionlar Ligasi gʻolibi boʻldi.Butun futbolchilik faoliyati davomida Peter Shmeichel deyarli hech qachon murabbiylar tomonidan tanqid qilinmagan.Uning Fergyuson bilan yagona mojarosi 1994-yilning yanvarida sodir boʻlgan, oʻshanda 3:0 hisobida yutayotgan „Manchester Yunayted“ „Liverpul“dan birdaniga uchta gol oʻtkazib yuborgandi. Oʻyindan keyin Aleks Fergyuson Shmeyxelni tanqid qildi, bunga javoban u Shmeichel qoʻpolroq javob qaytardi.Bir necha kundan soʻng Peter butun jamoadan kechirim soʻradi va tez orada Fergyuson uzrni qabul qildi.

Peter oʻzining roliga qaramay, faoliyati davomida gol urish qobiliyatini yoʻqotmadi.1995-yil 26-sentyabrda birinchi bosqich (yoki UEFA kubogining 1/32) doirasida „Manchester Yunayted“ oʻz maydonida Rossiya Volgogradning „Rotor“ klubi bilan uchrashdi.Bu keyingi bosqichga chiqish huquqi uchun javob oʻyini edi.Uchrashuv yakuniga koʻra mankunianliklar 1:2 hisobida magʻlub boʻlishayotgandi, biroq oʻyin oxirida hakam burchak toʻpi belgiladi.Jarima maydonchasiga yugurib kelgan Peter Shmeichel Rayan Giggzning uzatgan toʻpini Volgograd klubi darvozasiga joylab qoʻyishga muvaffaq boʻldi.Ikki uchrashuv yakuniga koʻra „Rotor“ baribir keyingi bosqichga chiqdi, ammo bu gol „Manchester Yunayted“ tarixidagi eng mashhur gollardan biriga aylandi.

Shmeichelning „qizil iblislar“ safidagi eng katta yutugʻi 1999-yilgi Yevropa Chempionlar Ligasi finalida „Bavariya“ga qarshi oʻyindagi gʻalaba edi.Peter tezkor gol oʻtkazib yuborganiga qaramay bir necha bor jamoasini qutqarib qoldi va uchrashuvning soʻnggi daqiqalarida hatto raqib jarima maydonchasiga yugurib chiqdi.Oʻz harakatlari bilan hisobni tenglashtirishga yordam berdi va bu yakunda mankunianliklarga gʻalaba keltirdi.Oʻyindan soʻng Peter Shmeichel va Ser Aleks Fergyuson birgalikda Chempionlar Ligasi kubogini koʻtarishdi.

1998/99-yilgi mavsum oxirida 36 yoshga toʻlgan Peter muxlislar va futbolchilarning iltimoslariga qaramay jamoani tark etdi.Ingliz oʻyinining yuqori dinamikasi va doimiy yuklamalar „Manchester Yunayted“ taqvimi Piterni iliqroq va tinchroq iqlimga oʻtish tarafdoriga koʻndirdi."Sporting Lissabon" bilan u Portugaliya chempionligini qoʻlga kiritib, „Portu“ning uch yillik ustunligini buzdi, ammo keyin kutilmaganda Angliyaga qaytib, „Aston Villa“ va „Manchester Siti“da yana ikki mavsum oʻtkazdi."Aston Villa" tarkibida Peter yana bir tarixiy muvaffaqiyatga erishdi va Premer-ligada chempionatda gol urgan birinchi darvozabonga aylandi.U oʻz faoliyatini 2003-yilda yakunlagan.

Terma jamoada[tahrir | manbasini tahrirlash]

U 1987-yildan 2001-yilgacha milliy terma jamoada oʻynab, uning tarkibida jami 129 oʻyin oʻtkazib, bitta gol urgan.Peter uchun Daniya terma jamoasidagi eng yuqori yutuq 1992-yilda Shvetsiyada bo'lib o'tgan Yevropa chempionatidagi gʻalaba edi.Daniya terma jamoasi u yerga faqat Yugoslovakiya terma jamoasi siyosiy sabablarga koʻra diskvalifikatsiya qilingani uchun yetib keldi.Daniyaliklar guruhda Angliya va Fransiya kabi kuchli jamoalarini magʻlub etib,Shvetsiya bilan birga pley-offga yoʻl olib, chempionlikni qoʻlga kiritdi.Yarim finalda daniyaliklar gollandlarni penaltilar seriyasida magʻlub etishdi.Shmeichel esa Marko van Bastenning zarbasini qaytarishga muvaffaq boʻldi va finalda nemislarga hech qanday imkoniyat qoldirmadi.Gʻalaba Peterga nafaqat Yevropa chempioni, balki IFFHSdan dunyoning eng yaxshi darvozaboni unvonini ham keltirdi. Jahon chempionatida Peter faqat bir marta porladi: 1998-yilda Daniya terma jamoasi 1/4-finalga chiqdi, bu bugungi kungacha uning eng yuqori yutugʻi hisoblanadi.Peter 1995-yilda Konfederasiyalar kubogining o'rinbosari bo'lgan Qirol Faxd kubogida oʻynamadi, terma jamoa esa gʻalaba qozondi.

Oʻyin uslubi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Peter bolaligida olgan qoʻl toʻpi mahorati unga oʻyinlarda bir necha bor yordam bergan va uning kuchli ovozi hatto himoyachilarni ishonchli va toʻgʻri oʻynashga imkon bergan. Koʻpincha oʻyin davomida Peter darvozabonlar orasida mashhur boʻlgan texnikadan foydalandi-u zarbani toʻsish uchun oyoq va qoʻllarini imkon qadar keng yoydi, bu esa raqiblarining „oʻlik“ zarbalarini olishga yordam berdi.

Shaxsiy hayoti[tahrir | manbasini tahrirlash]

Shmeichel oʻzining birinchi murabbiyi Hansenning qiziga uylangan, uning ismi Berta.Maʼlumki Shmeichel aʼlo darajada oʻynagan va jamoani deyarli yakkama-yakka tushib ketishdan saqlab qolgan „Gladsakse“dagi oʻyinlardan birining oxirida Berta maydonga yugurib chiqdi va Peterni quchoqlab oldi.Peterning oʻgʻli Kasper ham professional futbolchi boʻlib, darvozabon ampulasida oʻynaydi.Otasi singari Kasper ham Angliya chempioni boʻldi (2015/16-yilgi mavsumda „Lester Siti“ tarkibida),Peterning oʻgʻli ham Daniya terma jamoasida oʻynaydi.

Peter futbolchilik faoliyatini tugatgandan soʻng televizorda ishlay boshladi.Shunday qilib 2007-yilda u „Hammasiga qarshi“ koʻrsatuvining boshlovchisi boʻldi.2008-yilda Discovery kanali^[2] uchun „Dirty Job“ telekoʻrsatuvida qatnashdi va 2010-yilda u afsonaviy „Fort Boyard“ shousining Daniya versiyasining boshlovchisi boʻldi.U shuningdek Britaniyaning BBC telekanalining teledasturlarida tez-tez qatnashadi.2011-yil 2-dekabrda Peter Yevro-2012 guruh bosqichiga qura tashlash marosimida ishtirok etdi.

Koʻpincha „Manchester Yunayted“ tarafdorlari Edvin van der Sar bilan birga Peter Shmeichelni klubning eng yaxshi oʻyinchilaridan biri deb atashadi va hatto bu darvozabonlarning qaysi biri eng yaxshisi kim deb hisoblanishi borasida katta bahsga kirishishadi^[3].