Peruda Islom
Peruda islom ozchilik dinidir. Pew tadqiqot markazi maʼlumotlariga koʻra unga 5000 ga yaqin kishi amal qiladi, bu 32 555 000 kishilik umumiy aholining 0.015 % ini tashkil qiladi[1].
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Peruga birinchi boʻlib kelgan musulmonlar Peru hududini mustamlaka qilish paytida ispanlar bilan birga kelgan afrikaliklar edi. Ispaniya mustamlakalarida hukumat mahalliy aholi orasida katolik dinini oʻrnatdi va islomning tarqalishiga qarshi chiqdi, uning tarafdorlarini qattiq jazoladi. 1560-yilda Perudagi ispan hukmdorlari „Gvadalaxara mavri“ deb atalgan Lope de la Penani Kuskoda „islom diniga amal qilganlik va tarqatganlik“ uchun umrbod qamoq jazosiga hukm qildi[2][3][4]. Boshqa manbalarda xuddi shunday jazoga uchragan musulmon Alvaro Gonsales haqida yoziladi[5]. Shuningdek, mulat „ispaniyalik Xuan Solano va qora tanli ayolning oʻgʻli“ Luis Solano islomni tarqatishda aybdor deb topildi, ammo buning uchun qatl etildi[6][7].
Ispaniya mustamlakalarida musulmonlarga qarshi taʼqiblar tez-tez uchragach, ular bu dinga yashirincha eʼtiqod qila boshladilar[8]. Oxir-oqibat, islom Peru hududidan butunlay yoʻq boʻlib ketdi.
XX asrning 40-yillari oxirida, arab-isroil urushidan Peruga qochgan falastinlik va livanlik musulmonlarning immigratsiyasi boshlanganda islom Peruda qayta paydo boʻldi.
1993-yilda Limaning Xesus Mariya hududida musulmonlar jamoasi tomonidan masjid ochildi, ammo keyinchalik moliyaviy qiyinchiliklar tufayli yopildi. Villa El Salvador hududida yana bir masjid ochildi, ammo u ham tez orada yopildi.
Joriy holat[tahrir | manbasini tahrirlash]
Peruda 5000 ga yaqin musulmonlar yashaydi, bu mamlakat umumiy aholisining 0,015 % ni tashkil qiladi. Peruda bir qancha islomiy tashkilotlar mavjud, jumladan Asociación Islámica del Peru, Musulmanes Peruanos of Naqshbandi Haqqani tariqa va Limadagi Asociación Islam Peru. Musulmonlar guruhi, shuningdek, www.islam-peru.org saytini yaratishdi. Yagona masjid Takna shahridagi Bob al-Islom masjididir[9].
2007-yilda islomiy jangarilarga xayrixohlar oʻz mamlakatlari orqali Qoʻshma Shtatlarga kirishni tashkil qilishda yordam bergani haqida asossiz daʼvolar paydo boʻldi.
AQShning Kaliforniya shtati Fresno shahrida joylashgan Lotin Amerikasi musulmonlari birligi (LAMU) tashkiloti Peruda birinchi islomiy bolalar uyini tashkil etish taklifini ishlab chiqdi, ammo u hali amalga oshmagan.
2011-yil yanvar oyida Peru boshqa Lotin Amerikasi davlatlari qatoriga qoʻshilib, Falastin davlatini qonuniy davlat sifatida tan olganini eʼlon qildi. Bu dekadada Bangladesh va boshqa Osiyo davlatlaridan Peruga musulmonlarning koʻchishi ham qayd etildi.
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „Table: Muslim Population by Country“ (en). Pew Research Center's Religion & Public Life Project (2011-yil 27-yanvar).
- ↑ Encyclopedia of African-American culture and history: the Black experience in the Americas, Volume 4 — 1561 bet.
- ↑ Servants of Allah: African Muslims Enslaved in the Americas.
- ↑ Islamic studies, Volume 45, Issues 1-2, Pakistan, 2006 — 321 bet.
- ↑ Lea, Henry Charles. Inquisition of the Spanish Dependencies, 1908.
- ↑ Bowser, Frederick P.. The African Slave in Colonial Peru — 251 bet.
- ↑ The African Slave in Colonial Peru 1524-1650 (Stanford: Stanford University Press, 1974), 251.. .
- ↑ {{{заглавие}}}(frans.).
- ↑ „Trip to Peru“. www.islamicbulletin.org.