Pavlik Morozov

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Pavlik Morozov — 1918-yilda Rossiyaning Uralning Gerasimovka qishlogʻida Trofim va Tatyana Morozovlar oilasida tugʻilgan[1]. Yoshligida otasi oilani tashlab qoʻygan, oilada moddiy qiyinchiliklar onasi zimmasiga tushgan.

Pavel_Morozov

Otasi Trofim Morozov Gerasimovka qishloq sovetining raisi edi va u „davlat hujjatlarini sovet dushmanlariga va jinoiy guruhlarga sotganlikda“ gumon qilinadi[2].1932-yilda 13 yoshli Pavlik Sovet politsiyasiga otasini topshiradi, bu voqeadan soʻng Pavlik oila aʼzolari (amakisi, bobo buvisi, ukasi) tomonidan oʻldirilgani manbalarda aytiladi[3].Pioner Pavlik Morozov Marks va Lenin taʼlimotining ashaddiy muxlisi boʻlib, oʻz davlati va xalqining yorqin kommunistik kelajakka erishishini taʼminlashga intilgan.Sovet idoralari bu qilmishi uchun Pavlikning oila aʼzolarini hibsga olib, oʻlimga mahkum qiladi.

Morozov haqiqati[tahrir | manbasini tahrirlash]

Rasmiy maʼlumotlarga koʻra, bobosi va amakisi amakisi 1932-yilda bolani oʻrmonda oʻldirgan. Onam bu vaqtda shaharga biznes bilan ketdi. Qotillar oʻlimga hukm qilindi, Pavlikning otasi ham otib oʻldirilgan, garchi u oʻsha paytda uzoqda boʻlsa ham. Uning onasi oʻgʻlining oʻlimi uchun kompensatsiya sifatida Qrimdan kvartira oldi[4]. Koʻpgina kolxozlar, maktablar va pioner otryadlari „Pavlik Morozov“ nomini oldi. Bu bolaning hayoti haqidagi hikoya butun Ittifoqqa maʼlum edi. U haqida qo‘shiqlar, sheʼrlar yaratildi, shu nomdagi opera yaratildi, Eyzenshteyn hatto film suratga olishga ham urindi, lekin uning g‘oyasi amalga oshmadi. Bugungi kunda turli manbalar shu qadar turli xil maʼlumotlarni taqdim etadiki, Pavlik Morozov umuman boʻlganmi degan savol tugʻiladi? Ishlarning yarmida uning jasorati qoralashlar bilan bogʻliq va oʻzini xoin deb atashgan. Ammo biz hammamiz uning mavjudligiga ishonamiz. Avvaliga otasini qamoqqa tashlagan Pavlik Morozov xalq qahramoni hisoblangan. „Pionerskaya pravda“ u haqida shunday yozgan edi: "Pavlik hech kimni ayamaydi. Ota qoʻlga olindi — u unga xiyonat qildi, amakisi, bobosi — u ham ularga xiyonat qildi, Shatrakov qurollarni yashirdi, Silin aroqda chayqov qildi — Pavlik hammasini fosh qildi. U tarbiyalangan va shuning uchun bolshevik sifatida oʻsgan. Pavlik Morozovning oʻldirilishi haqidagi voqea darhol sovet propagandasi tomonidan qoʻlga kiritildi. U otasining mushtini qoralagan jasur kashshof tomonidan taqdim etilgan. Shuningdek, uning nomi Lenin nomidagi Butunittifoq pioner tashkilotining Faxriy kitobiga kiritilgan. Sovet tuzumi tomonidan Pavlik reaksionerlar tomonidan oʻldirilgan shonli shahid deb eʼlon qilinadi. Uning haykallari qurildi. U oʻqigan maktab va koʻplab kommunist yoshlar birlashmasi uning nomi bilan ataldi, koʻplab yoshlarga oʻrnak qilib koʻrsatiladi, u haqida hujjatli filmlar olinadi.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]