Oddiy qariya
Oddiy qariya[1] (lotincha: Synthliboramphus antiquus) — chistiklar (Alcidae) oilasiga mansub boʻlgan kichkina qush[2].
Tashqi koʻrinish[tahrir | manbasini tahrirlash]
Kattalarining yozda oq chiziqlar bilan qoplanadigan qora boshi bor. Tanasining ustki tomoni kulrang, pastki tomoni oq rangda. Kalta tumshugʻi sariq rangda.
Tarqalishi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Asosan Aleut orollari va Alyaska qirgʻoqlaridagi boshqa orollarda in quradi.
Hayot tarzi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Oddiy qariyalar koloniyalar boʻlib in quradilar. Urgʻochisi toʻgʻri toshloq yerga yoki daraxtlarning ildizlari orasiga bir yoki ikkita tuxum qoʻyadi. Yoshlarini yirtqichlardan himoya qilish maqsadida ota-onalar, polaponlar ochib chiqqanidan bir necha kun oʻtgach, ularni inlarida emas, balki oʻzlari bilan dengizga olib borib, oʻsha yerda ovqatlantiradilar.
Ozuqa izlab, oddiy qariyalar toʻgʻridan-toʻgʻri suv yuzasidan chuqur shoʻngʻishadi. Ularning oʻljasi baliq, shuningdek, qisqichbaqasimonlar va boshqa mayda dengiz hayvonlaridir.
Qishda oddiy qariyalar janubga Kaliforniya qirgʻoqlariga uchib ketishadi. Baʼzi qushlar (kuzda yomon ob-havoda yoʻldan adashganlar) materikning tubida kuzatilishi mumkin.
Qiziq faktlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Aksariyat chistiklardan farqli oʻlaroq, qariyalar hech qachon quruqlikda ustunda turishmaydi, garchi ular koʻpincha aniqlovchilarda shunday tasvirlanadilar.
1990-yilda Britaniyaning Landi orolida ushbu turdagi qushlardan birining topilganligi ajablanarli edi. Bundan ham hayratlanarlisi, bir yil oʻtgach, xuddi shu qush aynan shu yerga qaytib kelishi boʻldi. Qushlarning yagona turlari Finlandiyada ham qayta-qayta kuzatilgan[3].
Avacha koʻrfazining janubida, Kamchatka qirgʻogʻida joylashgan Qariyalar oroli oʻz nomini unda yashovchi oddiy qariyalar koloniyasidan kelib chiqib oldi[4][5].
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Бёме Р. Л., Флинт В. Е. Пятиязычный словарь названий животных. Птицы. Латинский, русский, английский, немецкий, французский / Под общ. ред. акад. В. Е. Соколова. — М.: Русский язык, РУССО, 1994. — С. 94. — 2030 экз. — ISBN 5-200-00643-0.
- ↑ Gill F., Donsker D. & Rasmussen P. (Eds.): Noddies, skimmers, gulls, terns, skuas, auks (англ.). IOC World Bird List (v11.2) (15 июля 2021). doi:10.14344/IOC.ML.11.2. Дата обращения: 16 августа 2021.
- ↑ „В Финляндии обнаружен обыкновенный старик“ (ru). Yle Uutiset. 2021-yil 10-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 11-noyabr.
- ↑ „Старик — птица, давшая название острову“. 2016-yil 4-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 20-sentyabr.
- ↑ „Остров Старичков“. 2016-yil 4-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 20-sentyabr.