Norvegiyada Ahmadiya ta'limoti
.jpg)
Ahmadiya — Norvegiyadagi diniy jamoa boʻlib, Londondagi xalifaning ruhiy rahbarligi ostida boshqariladi. Hamjamiyat tarixida 1920-yillarda ikki norvegiyalik ayol dinini qabul qilganligi qayd etilgan. Biroq, faqat 1957-yilda, ikkinchi xalifalik davrida, oʻsha paytda Shvetsiyada missioner boʻlgan Kamol Yusuf mamlakatda birinchi Ahmadiya missiyasini tashkil etish uchun Osloga koʻchib oʻtdi. Bugungi kunda bir qator masjidlar, jumladan, Skandinaviyadagi eng katta masjid — Baytun Nasr masjidi mavjud boʻlib, ular mamlakatdagi 1700 ga yaqin Ahmadiyni ifodalaydi.
Norvegiya Qirolligi | |
|---|---|
|
Shior: Alt for Norge (Norveg: Everything for Norway) | |
|
Madhiya: Civil: Ja, vi elsker dette landet (Yes, We Love This Country) | |
 | |
| Poytaxt | Oslo |
| Rasmiy til(lar) | Norveg tili |
| Hukumat | Konstitutsion Rohiblik |
• Rohib |
Qirol Harald V |
| Jonas Gahr Støre (Ap) (2021–) | |
| Mustaqillik | |
• Daniyadan mustaqil boʻlgan |
17-may 1814 |
• Shvetsiya bilan shaxsiy birlashish buzishi |
7-iyun 1905 |
| Maydon | |
• Butun |
324,220 km2 (67-oʻrin) |
• Suv (%) |
5.2 |
| Aholi | |
• 2024-yilgi roʻyxat |
5,550,203[1] (120-oʻrin) |
| • Zichlik | 14/km2 |
| YIM (XQT) | 2005-yil roʻyxati |
• Butun |
AQSh$194,700 million (42-oʻrin) |
• Jon boshiga |
AQSh$42,390 |
| Pul birligi | Norwegian Krone (NOK) |
| Vaqt mintaqasi | UTC+1 |
• Yoz (DST) |
UTC+2 |
| Qisqartma | NO |
| Telefon prefiksi | 47 |
| Internet domeni | .no |
|
| |
Tarix[tahrir | manbasini tahrirlash]
Tashkil etish[tahrir | manbasini tahrirlash]
Ahmadiya jamoati 1920-yillarda ikki norvegiyalik ayol dinini qabul qilganini qayd etadi.[2][3] Biroq, deyarli 40 yil oʻtgach, 1958-yilda, Ikkinchi Xalifalik davrida, oʻsha paytda Shvetsiyada missioner boʻlgan Kamol Yusuf mamlakatda birinchi Ahmadiya missiyasini tashkil etish uchun Osloga koʻchib oʻtdi.[4] Bu harakat Islom diniga qiziqib qolgan uch kishi Yusufning oʻzlari bilan bogʻlangani natijasida sodir boʻldi. Ular dinga kirgandan keyin Norvegiyaning Ahmadiya jamiyati tashkil topdi.[2][3] Biroq, Hamjamiyat mamlakatda birinchi marta 1974-yilda, pokistonlik Ahmadiylarning Norvegiyaga koʻproq koʻchib kelishidan keyin rasman roʻyxatga olingan.[2][3]
Cheklovlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Dastlabki diniy qabul qilganlar orasida Truls Bølstad ham bor edi, u keyinchalik bir necha yillar davomida Norvegiyadagi Ahmadiya harakatining milliy rahbari boʻldi.[5]
1980-yilda hamjamiyat Oslodagi Frogner turar-joy okrugida villa sotib oldi va u hamjamiyatning birinchi masjidiga aylandi. Besh yil oʻtib, 1985-yilda Milliy-demokratik partiyaning 19 yoshli neonatsist aʼzosi masjid ichiga bomba oʻrnatdi va kamida bir Ahmadiy musulmon ayolni yaraladi. Hujum Ramazon oyida sodir boʻlgan.[5]
E'tirof[tahrir | manbasini tahrirlash]
2011-yilda Ahmadiya xalifasi Mirzo Masrur Ahmad Norvegiyada birinchi maqsadli qurilgan Ahmadiy masjidini ochdi. Ochilish marosimida 120 dan ortiq ahmadiy boʻlmagan mehmonlar, jumladan Mudofaa vaziri Grete Faremo va ikki marta sobiq Bosh vazir Kjell Magne Bondevik ishtirok etdi.[6][7]
Demografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Bugungi kunda Norvegiyada 1700 ga yaqin Ahmadiy musulmonlar bor, ularning aksariyati Pokistondan kelgan muhojirlardan iborat. Ahmadiylar asosan Sharqiy Norvegiyada istiqomat qilishadi.[3]
| Oʻrni | Nomi | Viloyat | Aholi | Oʻrni | Name | Viloyat | Aholisi | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Oslo  Bergen |
1 | Oslo | Oslo | 1 000 467 | 11 | Moss | Viken | 46 618 |  Stavanger/Sandnes  Trondheim |
| 2 | Bergen | Vestland | 255 464 | 12 | Haugesund | Rogaland | 44 830 | ||
| 3 | Stavanger/Sandnes | Rogaland | 222 697 | 13 | Sandefjord | Vestfold og Telemark | 43 595 | ||
| 4 | Trondheim | Trøndelag | 183 378 | 14 | Arendal | Agder | 43 084 | ||
| 5 | Drammen | Viken | 117 510 | 15 | Bodø | Nordland | 40 705 | ||
| 6 | Fredrikstad/Sarpsborg | Viken | 111 267 | 16 | Tromsø | Troms og Finnmark | 38 980 | ||
| 7 | Porsgrunn/Skien | Vestfold og Telemark | 92 753 | 17 | Hamar | Innlandet | 27 324 | ||
| 8 | Kristiansand | Agder | 61 536 | 18 | Halden | Viken | 25 300 | ||
| 9 | Ålesund | Møre og Romsdal | 52 163 | 19 | = Larvik | Vestfold og Telemark | 24 208 | ||
| 10 | Tønsberg | Vestfold og Telemark | 51 571 | 20 | Askøy | Vestland | 23 194 | ||
Norvegiyada kamida ikkita Ahmadiy masjidi bor. Osloning gʻarbiy qismidagi Frogner shahrida joylashgan Nor masjidi 2011-yilda Oslo sharqidagi Furusetdagi Baytul Nasr masjidi qurilishigacha Jamiyatning milliy shtab-kvartirasi boʻlib xizmat qilgan. Bu masjid butun Skandinaviyadagi eng katta masjid boʻlib, 4500 dan ortiq kishini sigʻdira oladi.[7]
Norvegiyaning bir qancha shahar va qishloqlarida, jumladan, Norvegiyaning eng janubiy shahri Kristiansand[8] va mamlakatning eng shimoliy shahri Honningsvagda masjidlar qurish rejalashtirilgan. Agar qurilsa, Ahmadiy masjidi dunyodagi eng shimoliy masjidga aylanadi.[9]
Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Norvegiyada islom
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „Population, 2024-01-01“ (en). Statistics Norway (2024-yil 21-fevral). Qaraldi: 2024-yil 24-fevral.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Vogt, Kari. Islam på norsk : Moskeer og islamske organisasjoner i Norge (Norwegian). Cappelen Damm, 2008 — 30 bet.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 „Moskédrøm og mareritt“ (Norwegian) (1-oktabr 2010-yil). Qaraldi: 20-dekabr 2015-yil. Manba xatosi: Invalid
<ref>tag; name "morgenbladet" defined multiple times with different content - ↑ Lewis, James R.. Handbook of Nordic New Religions. Brill, 2015. ISBN 9789004292468.
- ↑ 5,0 5,1 „Han er Norges første muslim“ (Norwegian) (25-dekabr 2012-yil). Qaraldi: 20-dekabr 2015-yil. Manba xatosi: Invalid
<ref>tag; name "nettavisen" defined multiple times with different content - ↑ „Norwegian leaders call on Hazrat Mirza Masroor Ahmad in Oslo“. Press Ahmadiyya (6-oktabr 2011-yil). 5-avgust 2014-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 20-dekabr 2015-yil.
- ↑ 7,0 7,1 „4,500 capacity mosque opens in Oslo“. World Architectural News. Qaraldi: 20-dekabr 2015-yil.
- ↑ „Frp-topp godtar moské i Kristiansand“ (Norwegian) (6-mart 2007-yil). Qaraldi: 20-dekabr 2015-yil.
- ↑ „Verdens nordligste moské“ (Norwegian) (15-avgust 2012-yil). Qaraldi: 20-dekabr 2015-yil.