Nadiem Makarim

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Nadiem Anwar Makarim (1984-yil 4-iyulda tugʻilgan) — indoneziyalik siyosatchi va tadbirkor, Indoneziyaning hozirgi taʼlim, madaniyat, tadqiqot va texnologiyalar vaziri.[1]

Siyosatga kirishdan oldin, 2010-yilda u Gojek kompaniyasiga asos solgan, bu Indoneziyadagi birinchi startap boʻlib, qiymati 10 milliard AQSh dollaridan oshadi.[2] 2019-yil oktyabr oyida u prezident Joko Vidodo tomonidan ikkinchi muddat kabinetida Taʼlim va madaniyat vaziri etib tayinlandi va keyinchalik Gojekdagi lavozimidan isteʼfoga chiqdi.[3][4]

Shaxsiy hayoti[tahrir | manbasini tahrirlash]

Nadiem 1984-yil 4-iyulda Singapurda indoneziyalik ota-onalar Nono Anwar Makarim va Atika Algadri oilasida tugʻilgan. Uning otasi faol, huquqshunos va minangkabau - arab millatiga mansub. Uning onasi tomonidan bobosi Hamid Algadri. Uning kinorejissyor sifatida tanilgan Hana Makarim va Rayya Makarim ismli ikki singlisi bor. U Franka Franklinga uylangan va ularning ikki qizi bor.[5]

Taʼlim[tahrir | manbasini tahrirlash]

Nadiem Jakartadagi oʻrta maktabda hamda Janubi-Sharqiy Osiyodagi Birlashgan Jahon kollejida (UWC SEA), Singapurda oʻqigan, soʻngra Braun universitetiga xalqaro munosabatlar boʻyicha bakalavr darajasiga oʻtgan. U Garvard Biznes Maktabida MBA darajasini oldi.[6][7]

Biznes martaba[tahrir | manbasini tahrirlash]

Nadim Anvar Makarim Jahon iqtisodiy forumida.

Nadiem oʻz faoliyatini McKinsey & Company kompaniyasida Jakartada menejment boʻyicha maslahatchi sifatida boshlagan. U Zalora onlayn moda doʻkonini yaratish uchun ketdi, keyin Zalorani tark etib, Kartuku toʻlov xizmati provayderining innovatsiyalar boʻyicha bosh direktori boʻldi.

2006–2009: McKinsey & Company[tahrir | manbasini tahrirlash]

2006-yilda Brown universitetini tamomlagandan soʻng, Nadiem uyiga Indoneziyaga qaytishga qaror qildi va McKinsey & Company kompaniyasida ishladi. Nadiem 3 yil McKinsey maslahatchisi boʻlib ishlagan.[8]

2011–2012: Zalora Indoneziya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Nadiem 2011-yilda Zalora Indoneziya kompaniyasining asoschisi va boshqaruvchi direktori boʻldi. 2012-yilda Nadiem Zalorani tark etib, oʻz startapini, shu jumladan oʻsha paytda 15 xodim va 450 haydovchiga ega boʻlgan Gojekni yaratishga eʼtibor qaratishga qaror qildi. U Zaloradan yetarlicha oʻrganganini ta’kidlamoqda, bu esa birinchi navbatda lavozimni qabul qilishdan asosiy maqsadi boʻlgan. Zalora shahrida Nadiem mega startap qurish va mintaqadagi eng yaxshi isteʼdodlar bilan ishlash imkoniyatiga ega boʻldi.[9]

2013–2014: Kartuku[tahrir | manbasini tahrirlash]

Zalorani tark etib, Gojekni ishlab chiqishda Nadiem Kartuku kompaniyasining bosh innovatsion direktori boʻlib ishlagan.[10] Dastlabki kunlarda Kartuku Indoneziyada naqd pulsiz toʻlovlar boʻyicha hech qanday raqobatga ega emas edi. Kartuku keyin Gojek tomonidan GoPayni mustahkamlash uchun sotib olindi.[11]

2010–2019: Gojek[tahrir | manbasini tahrirlash]

2010-yilda Nadiem Gojekni yaratdi, bugungi kunda uning qiymati 10 milliard AQSh dollaridan ortiq boʻlgan dekakorn kompaniyasi.[12] Gojek birinchi marta faqat kurerlik yetkazib berish va ikki gʻildirakli sayohat xizmatlarini taklif qiluvchi qoʻngʻiroq markazi sifatida tashkil etilgan. Bugungi kunda Gojek transport, oziq-ovqat yetkazib berish, massaj, uy tozalash, logistikadan tortib GoPay nomli naqd pulsiz raqamli toʻlov platformasigacha boʻlgan 20 dan ortiq xizmatlarni taqdim etuvchi super ilovaga aylandi.

Nadiem koʻpincha Indoneziyada ojek nomi bilan tanilgan mototsikl taksisidan foydalanadi. U buni biznes imkoniyati sifatida koʻrdi hamda uni 2010-yilda tashkil etilgan Gojekga aylantirdi.[13][14]

Gojek yaxshi kutib olindi va oxir-oqibat Alphabet kompaniyasining Google, JD.com va Tencent Holdings boshchiligidagi 2018-raundda investorlardan 1,3 milliard AQSh dollari miqdorida mablagʻ oldi. Shunday qilib, u birinchi Indoneziya yagona shoxiga aylandi.[15] 2019-yilga kelib firma 10 milliard AQSH dollariga yetdi.[16]

2019-yil 21-oktyabrda Gojek Nadiem kompaniyani tark etib, saylangan prezident Jokowining Indoneziyadagi Vazirlar Mahkamasi tarkibiga kirishini eʼlon qildi. Uning bosh direktori lavozimini Gojek guruhi prezidenti Andre Soelistyo va Gojek hammuassisi Kevin Aluwi bosh direktor sifatida egalladi.[17] 2021-yil 28-aprelda e’lon qilingan vazirlar mahkamasining ikkinchi oʻzgarishiga koʻra, u Ta’lim, madaniyat, tadqiqotlar va texnologiyalar vaziri etib tayinlandi.[18]

Vazirlik martabasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

2019-yildan hozirgacha: Taʼlim, madaniyat, tadqiqot va texnologiyalar vaziri[tahrir | manbasini tahrirlash]

Nadiemning taʼlim va madaniyat vaziri lavozimida ishlagan davrida Indoneziya maktablariga diniy kiyim kiyishni talab qiluvchi qoidalarni qoʻllashni taqiqlovchi farmon 2021-yil 3-fevralda kuchga kirdi. Maktablarga diniy kiyim kiyishni majburiy qilib qoʻyuvchi har qanday qoidalarni bekor qilish uchun jazo choralari qoʻllanilishidan oldin 30 kun berildi. Nadiem taqiqni qoʻllab-quvvatlab, odamning diniy kiyim kiyishi individual huquqi, bu maktabning qarori emasligini aytdi.[19]

Mukofotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • 2016-yilda Nadiem The Straits Times nashri tomonidan yilning eng yaxshi osiyolik mukofotiga sazovor boʻldi va 2012-yilda taʼsis etilganidan beri ushbu mukofotni qoʻlga kiritgan birinchi indoneziyalik edi.[20]
  • 2018-yilda Nadiem Bloomberg 50 yillik innovatorlar roʻyxatiga kirdi. Bloomberg indoneziyaliklarning hayotini Gojek kabi tez va integratsiyalashgan oʻzgartiradigan boshqa texnologik platforma (ilova) yoʻqligini yozdi.[21]
  • 2019-yil may oyida Nadiem iqtisodiy va biznes innovatsiyalari uchun 24-Nikkei Osiyo mukofotini olgan Osiyodagi eng yosh shaxs edi. Nadiem mukofotni ikki baravar oshirib, 860 million rupiyga etdi va bu summani Gojek haydovchilarining bolalari uchun taʼlim stipendiyasi sifatida xayriya qildi.[22] Gojek Indoneziya iqtisodiyotiga 55 trillion Rp (3,85 milliard AQSh dollari) hissa qoʻshdi, GoRide va GoCar hamkorlarining oʻrtacha daromadi Gojekga qoʻshilganidan keyin 45% va 42% ga oshdi va GoFood savdogariga aylanganidan keyin pazandalik KOʻB operatsiyalari hajmi 55% ga oshdi.[23]
  • 2017-yilda Gojek Fortune jurnalining dunyoni oʻzgartirgan eng yaxshi 50 ta kompaniyasiga kirdi[24] va dunyo boʻylab 17-oʻrinni egalladi.[25] 2019-yilda Gojek yana Fortune jurnalining dunyoni oʻzgartirgan 50 ta eng yaxshi kompaniyasiga kirdi va bu roʻyxatga ikki marta kiritilgan yagona Janubi-Sharqiy Osiyo kompaniyasi boʻldi – bu yil 52 global kompaniyalar orasidan 11-oʻrinni egalladi.
  • 2019-yil noyabr oyida Nadiem Time jurnali tomonidan Liderlar toifasidagi 100 Keyingi roʻyxatga kiritilgan yagona indoneziyalik edi.[26] Timening bu yilgi 100 keyingi roʻyxati oʻz sohalarida kelajakni shakllantirayotgan koʻtarilayotgan yulduzlarning taʼsirini tan olishdan iborat.

Xalqaro tashkilotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Melinda Gates va Indoneziya moliya vaziri Sri Mulyani bilan Nadiem rivojlanayotgan mamlakatlarga ish madaniyatini oʻzgartiradigan turli xil yangi raqamli innovatsiyalarga moslashishga yordam berishga qaratilgan Texnologiya va inklyuziv rivojlanish uchun farovonlik yoʻllari komissarlaridan biri boʻlib xizmat qildi.[27]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ „Indonesian President Jokowi announces new Cabinet“. The Straits Times (23-oktabr 2019-yil). Qaraldi: 23-oktabr 2019-yil.
  2. ↑ „In brief: Gojek is Southeast Asia's second 'decacorn' with estimated $10b valuation“. Qaraldi: 27-iyun 2019-yil.
  3. ↑ „Daftar Lengkap Menteri Kabinet Indonesia Maju Jokowi“ (inglizcha). nasional. Qaraldi: 23-oktabr 2019-yil.
  4. ↑ Pham. „Gojek CEO quits ride-hailing startup for Indonesian government job“. CNN (21-oktabr 2019-yil). Qaraldi: 23-oktabr 2019-yil.
  5. ↑ „Biography of Nadiem Makarim“. Qaraldi: 27-mart 2019-yil.
  6. ↑ Detikinet. „Riwayat Nadiem Makarim dan Perjuangan Membesarkan Gojek“ (indonezcha). detikinet (23-iyul 2019-yil). Qaraldi: 18-oktabr 2019-yil.
  7. ↑ Hutton. „The Taxi Wars of Jakarta“ (inglizcha). Harvard Business School - Alumni (1-sentabr 2016-yil). Qaraldi: 30-oktabr 2019-yil.
  8. ↑ „Profil Nadiem Makarim“. VIVA (10-noyabr 2016-yil).
  9. ↑ „Tech in Asia Indonesia - Komunitas Online Startup di Asia“ (inglizcha). id.techinasia.com. Qaraldi: 18-oktabr 2019-yil.
  10. ↑ Sungkar. „Innovating ideas to revolutionize 'ojek'“. The Jakarta Post (20-iyun 2015-yil).
  11. ↑ Ayuwuragil. „Perkuat Gopay, Gojek Caplok Kartuku, Midtrans dan Mapan“. teknologi. Qaraldi: 18-oktabr 2019-yil.
  12. ↑ Salna. „Go-Jek Joins 'Decacorn' Ranks With $10 Billion Valuation“. Bloomberg. Qaraldi: 20-iyun 2020-yil.
  13. ↑ „Go-Jek founded from frustration“. Qaraldi: 27-mart 2019-yil.
  14. ↑ „Face to watch in 2019: Nadiem Makarim, CEO of Gojek“. Qaraldi: 27-mart 2019-yil.
  15. ↑ „Go-Jek raises US$1 billion in round led by Google, Tencent, JD“. 2019-yil 27-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 27-mart 2019-yil.
  16. ↑ „Go-Jek begins services in Thailand, says Philippine launch to be 'pretty fast': CEO“. Qaraldi: 27-mart 2019-yil.
  17. ↑ Singh. „Gojek founder and CEO Nadiem Makarim resigns to join Indonesian cabinet; Soelistyo and Aluwi to be new co-CEOs“. Techcrunch (21-oktabr 2019-yil).
  18. ↑ Rizqo. „Ada Reshuffle, Ini Daftar Pejabat yang Dilantik Jokowi Hari Ini“ (id-ID). detiknews (28-aprel 2021-yil). Qaraldi: 28-aprel 2021-yil.
  19. ↑ „Indonesia bans forced religious attire in schools“. BBC News (5-fevral 2021-yil). Qaraldi: 28-may 2021-yil.
  20. ↑ „Go-Jek founder Nadiem Makarim receives Asian of the Year award“. Qaraldi: 28-mart 2019-yil.
  21. ↑ „The Bloomberg 50“. Bloomberg Businessweek.
  22. ↑ „Termuda se-Asia, Nadiem Makarim Raih Penghargaan Nikkei Asia Prize - Katadata.co.id“. katadata.co.id (29-may 2019-yil).
  23. ↑ „Archived copy“. 2-oktabr 2020-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 20-iyun 2020-yil.
  24. ↑ Fortune’s Top 50 Companies That Changed The World 2019
  25. ↑ GmbH. „GO-JEK Makes it Into Fortune's Change The World List, The Only Company from Southeast Asia on the List | Markets Insider“. markets.businessinsider.com.
  26. ↑ TIME 100 Next 2019: Nadiem Makarim
  27. ↑ Keeton-Olsen. „Digitization Key To Boosting Developing Economies, Says Report From Melinda Gates, Go-Jek's Nadiem Makarim“. Forbes. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Nadiem_Makarim&oldid=3686204" dan olindi