Mossad
| Razvedka va maxsus xizmatlar idorasi המוסד למודיעין ולתפקידים מיוחדים الموساد للاستخبارات والمهام الخاصة | |
 „Gʻamxoʻrlik yetishmasa, xalq tanazzulga yuz tutadi, ammo maslahatgoʻylar koʻp boʻlsa, farovonlikka erishadi.“ | |
| Agentlik haqida umumiy maʼlumot | |
|---|---|
| Tashkil etilgan | 13-dekabr, 1949-yil (muvofiqlashtirish boʻyicha Markaziy institut oʻlaroq) |
| Shtab kvartira(lar) | Tel Aviv, Isroil |
| Xodimlari | Maxfiy (taxm. 7,000) |
| Yillik byudjet | Maxfiy (taxm. US$2.73 milliard) |
| Tashkilot rahbarlari |
|
| Yuqori turuvchi agentlik | Isroil Bosh vaziri |
| Veb-sayt | [P856 P856] |
Mossad (ivritcha: הַמּוֹסָד; al-Mosad; „Idora“; toʻliq nomi „Razvedka va maxsus xizmatlar idorasi“[1]; ivritcha: המוסד למודיעין ולתפקידים מיוחדים, ha-Mosad le-modiin u-le-tafkidim meyuhadim) – Isroilning harbiy razvedka va kontrrazvedka bilan bir qatordagi uch asosiy maxsus xizmatlaridan biri boʻlgan milliy razvedka xizmati. Tashkilotning bosh ofisi Tel-Avivdagi Shaul Xa-Melex xiyobonida joylashgan. Asosiy operativ boʻlinmalar 1989-yildan beri Tel-Avivning shahar chetidadir. Bu xizmat faqat Isroil Bosh vaziri yurisdiksiyasida boʻladi. Tashkilot emblemasida Isroil gerbida mavjud menora tasvirlangan hamda quyidagi shior yozilgan: „Gʻamxoʻrlik yetishmasa, xalq tanazzulga yuz tutadi, ammo maslahatgoʻylar koʻp boʻlsa, farovonlikka erishadi.“[1].
„Mossad“ning faoliyat doirasiga bevosita razvedka (axborot toʻplash), niqob ostida turli operatsiyalar oʻtkazish va terrorchilikka qarshi operatsiyalar kiradi. „Mossad“ Isroilning hech qanday demokratik institutlari bilan bogʻliq emas, uning faoliyati hech qanday tarzda Isroil qonunchiligi (hatto Asosiy qonunlar) bilan rasman tartibga solinmaydi, shuning uchun koʻpincha „Mossad“ „davlat ichidagi davlat“ yoki ichkaridagi davlat sifatida tavsiflanadi[2]. Shuningdek, tashkilot oʻz vazifasi va funksiyalari boʻyicha Markaziy razvedka boshqarmasi bilan taqqoslanadigan Isroilning „siyosiy razvedkasi“ deb ataladi[3]. „Mossad“ning byudjeti va xodimlar soni haqidagi maʼlumotlar aslida davlat siri xarakteriga ega. Baʼzi hisob-kitoblarga koʻra, yillik byudjet 10 milliard shekelni (taxminan 2,73 milliard AQSH dollari) tashkil qiladi va razvedka xizmati faoliyatiga 7 mingga yaqin kishi jalb qilingan: bu koʻrsatkichlar boʻyicha Gʻarb davlatlari orasida Mossad faqat Markaziy razvedka boshqarmasidan ortda qoladi[4].
Adabiyotlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Бар-Зохар М., Мишаль Н.. Моссад. Самые яркие и дерзкие операции израильской секретной службы, Исторический интерес. М.: Азбука-Аттикус, 2022. ISBN 9785389218956.
- Прохоров Д. П.. Спецслужбы Израиля, 3000 экз, Досье. Спецслужбы мира, М.: Олма-пресс, 2002. ISBN 978-5-7654-2102-4.
- Levinson C. A Golden Age for the Mossad: More Targets, More Ops, More Money(ingl.) // Haaretz. — 2018. — 26 September. Архивировано 24 avgust 2018 года.
- Bergman R.[en]. The secret history of Mossad, Israel's feared and respected intelligence agency(ingl.) // New Statesman[en]. — London, 2018. — 15 August. — ISSN 1364-7431. Архивировано 15 avgust 2018 года.