Mohammad Shahabuddin

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Shaxsiy maʼlumotlari
Tavalludi 10-may 1967
Vafoti 1-may 2021[1]
Siyosiy partiyasi Rashtriya Janata Dal

Muhammad Shahobiddin (1967-yil 10-may — 2021-yil 1-may)[2][3]siyosatchi va Bihar shtatidagi Sivan saylov okrugidan sobiq parlament aʼzosi boʻlgan edi[4]. U Janata Dal va Rashtriya Janata Dal milliy ijroiya qoʻmitasining sobiq aʼzolaridan edi[5]. Shahobiddin Hindiston Kommunistik partiyasi (marksistik-leninchi) ozodlik faoli, u umrbod qamoq jazosini oʻtayotgan Chote Lal Guptani oʻgʻirlab ketish va gʻoyib boʻlganlikda ayblab, sudlangani uchun saylovlarda qatnashishdan diskvalifikatsiya qilinar edi[6]. U shuningdek, Kommunistik partiyaning yana 15 faolini, jumladan, sobiq talaba rahbari Chandrashexar Prasadni oʻldirishda ayblangan edi[7].

Shahobiddin 1996—2004-yillarda Hindiston parlamentiga Sivan saylov okrugidan ketma-ket toʻrt muddatga saylangan kelgan edi[8]. U shuningdek, 1990 va 1995-yillarda Ziradei saylov okrugidan Bihar Qonunchilik Assambleyasiga ketma-ket ikki muddatga saylangan edi[9]. Uning rafiqasi Xena Shahab diskvalifikatsiya qilinganidan keyin Sivan saylov okrugidan Rashtriya Janata Daldan nomzod sifatida qatnashgan va ishonchli vakil sifatida tasvirlangan edi[10].

Shahabuddin mahkum gangster[11][5], Sivan tumanidagi bahubhali (kuchli odam sifatida)[12]va Rashtriya Janata Dal prezidenti Lalu Prasad Yadavning yaqin yordamchisi sifatida tasvirlab berilgan edi

Erta hayot va taʼlim[tahrir | manbasini tahrirlash]

Muhammad Shahobiddin 1967-yil 10-mayda Bihar shtatining Sivan tumanidagi Pratappur qishlogʻida tavallud topgan edi. U Biharda taʼlim olgan va siyosatshunoslik boʻyicha sanʼat magistri va PhD darajasini olgan edi[13].

1990-yillarning boshlarida Shahabuddin Lalu Prasad Yadav boshchiligidagi Janata Dal yoshlar qanotiga qoʻshilib, siyosiy diqqat markaziga tushgan. U 1990 va 1995-yillardagi Vidxan Sabhaga (shtat qonun chiqaruvchi assambleyasida) saylovlarda gʻalaba qozondi va 1996-yilda JD chiptasi boʻyicha Lok Sabhaga saylandi, shundan soʻng u oʻsdi. Lalu Prasad Biharning oʻsha paytdagi shtat hukumati ustidan hukmronlik qilishi va 1997-yilda Rashtriya Janata Dal tashkil etilishi bilan Shahabiddinning kuchi keskin oshib ketadi. 2001-yilda Fuqarolik erkinliklari uchun xalq ittifoqi hisobotida shunday deyilgan:

RJD hukumati tomonidan unga taklif qilingan homiylik va de-fakto qonuniy daxlsizlik uni asta-sekin qonunga aylantiradi, unga yengilmaslik aurasini beradi. Politsiya uning jinoiy harakatlariga koʻz yumgan holda, unga Sivan tumanini oʻzining fiati (yaʼni kompaniya) yuradigan oʻz mulkiga aylantirishga ruxsat berganligi sababli. Shahobiddinning dahshat hukmronligi shu qadar toʻla ediki, u ayblanuvchi boʻlgan ishlarda hech kim uni taxtdan tushirishga jur’at eta olmagan edi[14].

Politsiya oʻt oʻchirish[tahrir | manbasini tahrirlash]

2001-yil 16-martda politsiya mahalliy RJD boʻlimi prezidentiga nisbatan orderni bajarayotgan boʻlgan paytda, oʻshanda Shahabuddin hibsga olingan ofitser Sanjiv Kumarga[14]eʼtiroz bildirgan va shapaloq uradi, uning odamlari esa politsiyani kaltaklaydi. Keyin politsiya kuchini qaytadan toʻplab, Shahabiddinning uyida jang boshlanadi va yaqin atrofdagi boshqa politsiya boʻlinmalaridan, jumladan Uttar-Pradeshdan yordam soʻraladi.

2000-yillarning boshlarida Shahobiddin Sivanda parallel maʼmuriyatni boshqarib, oilaviy va yer nizolarini hal qilish, shifokorlarning maslahat toʻlovlarini belgilash berish va nikoh muammolari boʻyicha hakamlik qilish uchun shariat ilhomlantirgan khap panchayatlarini ushlab turgan[15]. 2005-yilda Sivan tumani sudyasi uni odatiy jinoyatchi deb taʼriflagan edi[16].

2004-yilgi saylovlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Shahobiddin 2004-yilda Sivan Lok Sabha saylov okrugidan nomzod boʻlgan, asosan qamoqdan chiqqan edi. 2003-yil oxirida, 2004-yilgi umumiy saylovlardan sakkiz oy oldin Shahobiddin 1999-yilda Hindiston Kommunistik partiyasi (marksistik-leninchi) ozodlik ishchisi Chote Lal Guptani oʻgʻirlab ketganlikda ayblanib, hibsga olishgan edi. U qamoqda qolish oʻrniga, tibbiy sabablarga koʻra oʻzini Sivan kasalxonasiga koʻchirishni tashkillashtira oladi va u yerda unga toʻliq qavat ajratilib beriladi. Bu yerda u oʻz saylovlarini tashkil qilish boʻyicha yigʻilishlar oʻtkazadi va har kim uning qoʻriqchilari tomonidan tekshirilgandan soʻng, uni kutib olish uchun kirishi mumkin edi. Har kuni tushdan keyin soat toʻrtda u oʻz sohiblari (xoʻjayinlari) bilan uchrashish va ularning muammolarini hal qilish uchun kelgan oʻz fuqarolarini tinglagan edi[17]. Ariza beruvchilardan biri lavozimga koʻtarilish istagida boʻlgan politsiyachi boʻlib chiqgan edi[18]. Shahobiddin qoʻl telefoni orqali politsiya boshliqlariga qoʻngʻiroq qilib, joyida narsalarni tartibga soldi. Boshqa arizachi uchun u Dehlidagi vazirni chaqirar edi. Yana bir arizachi yer masalasini hal qilmoqchi boʻlib, oʻsha yerdagi qamoqxonada unga miltiqni sovgʻa sifatida olib kelgan edi[18].

Saylov okrugida muxolifatning saylovoldi tashviqoti olib borayotganidan deyarli hech qanday asar yoʻq edi. Qishloqlardan biri oʻzining kimligini oshkor qilmaslikni iltimos qilib: „Sizga bu yerda saylovlar haqida qanday fikrda ekanimizni va kimga ovoz berishimizni aytib, bizni osib qoʻymoqchimisiz?“ deya soʻzlarini aytadilar[17].

Bir nechta telefon kabinalari egalari va boshqa tadbirkorlar raqiblarning bannerlari yoki plakatlarini joylarga osib qoʻyganlaridan keyingina oʻldirilib yuborilgan[19].

Saylovdan bir necha kun oldin, Patna Oliy sudi shtat hukumatiga Shahobiddinni Sivan kasalxonasiga emas, balki qamoqxonaga qaytarishni buyurgan edi[20].

Natijalar va oqibatlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Shahobiddin bemalol gʻalaba qozondi, garchi ikkinchi oʻrinni egallagan Janata Dal (Yunayted) partiyasidan Om Prakash Yadav saylovchilarning qariyb 33,5 foizini tashkil qilgan, ikki million ovoz olishga muvaffaq boʻlar edi. 1999-yilgi saylovlarda JD(U) faqat 7,5 % ovoz toʻplagan edi[21]. Natijalar eʼlon qilinganidan keyin bir necha kun ichida Janata Dal (Yunayted) partiyasining toʻqqiz nafar xodimi oʻldiriladi va koʻplari kaltaklanadi. Bu ishonchli kurash olib borishga jur’at qilganlik uchun oʻch olish edi, degan fikr keng tarqalib ketgan edi[18]. Om Prakash Yadav koʻpchilikni tashkil etgan Bhanta Pokxar qishlogʻining mukhia (Panchayat yoki qishloq kengashi boshligʻi) Harendra Kushavaxa hukumat idorasida otib oʻldirilgan edi[19]. Om Prakash Yadavning uyiga bir necha oʻq otilganidan soʻng, fuqarolik hokimiyati unga sakkiz nafar qurolli politsiyachini tansoqchi qilib tayinlagan edi[18].

Saylovlar davomida 500 ga yaqin saylov uchastkalarida katta miqyosdagi soxtalashtirish va kabinalarni egallab olish holatlari qayd etilgan edi[19]va qayta ovoz berishni avtonom saylov oʻtkazuvchi organ — Hindiston Saylov komissiyasi buyurgan edi. U 19 ta ish boʻyicha oʻzining nomi tilga olinganini aytgan boʻlsa ham, oʻsha paytda unga qarshi 34 ta ish koʻrib chiqilayotgan boʻlgan edi[22].

Uy arsenali (2005-yil aprel)[tahrir | manbasini tahrirlash]

2005-yil aprel oyida oʻsha paytdagi Sivan SP Ratna Sanjay boshchiligidagi politsiya reydlari okrug sudyasi Sivan CK Anilning koʻmagida Shahabuddinning Pratappurdagi uyiga AK-47 kabi noqonuniy qurollarni va faqat armiya tomonidan egalik qilishga ruxsat berilgan boshqa harbiy qurollarni qaytarib olishga yordam beradi. Shu jumladan tungi koʻrish koʻzoynaklari va lazer bilan boshqariladigan qurol kabilar[22]. Baʼzi qurollarda Pokiston oʻq-dori zavodlarining belgilari bor edi va oʻsha paytdagi politsiya boshligʻi hisobotida Shahobiddinning Pokiston razvedka agentligi Inter-Services Intelligence bilan aloqasi borligini daʼvo qilgan[23]. Keyinchalik Shahobiddinni hibsga olish uchun sakkizta garovga qoʻyilmagan order chiqarildi[24].

Dehli politsiyasi va Bihardan yuborilgan maxsus guruh, Dehlidagi rasmiy kvartalda yashab, parlamentda qatnashayotganiga qaramay, siyosiy nufuzi tufayli uni uch oydan ortiq hibsga olisholmadi[24]. Nihoyat, politsiya uni 2005-yil noyabr oyida rasmiy qarorgohidan hibsga olishga muvaffaq boʻlishadi. Keyinchalik, Hindiston Oliy sudi uni garovga qoʻyishni rad etadi[25], u yerda bir vaqtning oʻzida soʻrashdi:

Deputat boʻlganingiz uchun siz ushbu qurollarni, jumladan, tungi koʻrish moslamasini hatto politsiya, CRPF va boshqa xavfsizlik idoralarida ham yoʻq va faqat armiyada saqlashga haqingiz bormi[26]? deya savol berishgan edi.

Siyosiy meros[tahrir | manbasini tahrirlash]

Uning rafiqasi Xina Shahab 2009, 2014 va 2019-yillarda RJD partiyasi aʼzosi sifatida parlamentdagi sobiq oʻrinlari uchun muvaffaqiyatsizlikka uchraydi[27][28].

Jinoiy sud jarayonlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Shahobiddin Hindistondagi jinoyatchi-siyosatchining sinonimi[29][30], uning boshqa jinoiy siyosatchilar bilan solishtiriladigan standartidir[31].

2006-yil may oyida Nitish Kumarning Milliy Demokratik Alyansi hukumati jinoyatchilarni sudlash uchun bir qator maxsus sudlarni tuzadi, jumladan, deputat Surajbhan Singx va Nitish Kumarning oʻz partiyasi Janata Dal (Yunayted) deputati Prabxunat Singx.

Biroq, Shahobiddin disk sirpanib ketganini va sudga kela olmaganini aytadi[32]. Ammo tibbiy xulosalar uning yurishga yaroqli ekanligini koʻrsatdi. Har holda, Sivan qamoqxonasida unga qarshi koʻrib chiqilayotgan ishlarni koʻrish uchun ikkita maxsus sud tashkil etilgan edi[33]. Oʻttizdan ortiq jinoiy ish koʻrib chiqilmoqda, jumladan, sakkiztasi qotillik, 20 tasi odam oʻldirishga urinish bilan, odam oʻgʻirlash, tovlamachilik va boshqalar[16]. Politsiya tomonidan roʻyxatga olingan bu holatlardan tashqari, boshqa koʻplab jinoyatlar ham qayd etilmagan boʻlishi mumkin. Ular orasida Sivandan koʻp sonli „gʻoyib boʻlganlar“. Ommaviy axborot vositalarida aytilishicha, 2001-yilgi otishma joyi boʻlgan Shahobiddinning mustahkam qilingan Pratappur saroyida yuzga yaqin jasad koʻmilishi mumkin[34]. U ayblangan boshqa masalalarga Jamshedpurdagi uch marta qotillik ishi[16]va 2001-yilda CPI-ML faoli Munna Choudxarining oʻgʻirlanishi va oʻldirilishi ham kiradi[35].

Huquqiy jarayonni qoʻrqitishga urinishlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

2009-yil iyul oyida sudyalardan biri V. B. Gupta advokat Mahtab Alam tomonidan tahdid qilinib, dastlab Shahobiddinni „qutqarish“ uchun „jozibalar“ taklif qilgan edi. Bu ish bermagach, u sudyani yoʻq qilish bilan tahdid qiladi[36]. Keyinchalik Patna Oliy sudi advokat Mahtab Alamga nisbatan ayblov qoʻyishni buyurgandi[37].

2006-yil avgust oyida Shahobiddin Nyu-Dehlida davolanayotganida, uning baʼzi tarafdorlariga Patna shahridagi Beur qamoqxonasi qamoqxonasining yordamchisi, keyin AIIMS palatasida deputat boʻlgan Vashisht Rai kirishiga toʻsqinlik qildi. Aftidan, Shahobiddin Rayga:

Sizning oilangiz Baniapurda (Chhapra, Bihar yaqinida) yashaydi. Hech kim omon qolmaydi[38].
Bahut din se tum logon ki pitai nahin hui hai. Bail hone do peet ke rakh denge soʻzining tarjimasi(sizlar uzoq vaqtdan beri kaltaklanmagansizlar. Menga garov evaziga chiqishga ruxsat bering va men sizni uraman) deya gapirgan"[39].

Ertasi kuni u qamoqxona nazoratchisi Sanjeev Kumarga tahdid qilgan edi:

Tadpa tadpa ke maarenge soʻzini tarjimasi, (Seni sekin qiynoqqa solaman) deya gapirgan[40].

CPI-ML ofisiga hujum qilish uchun ikki yil (2007-yil mart)[tahrir | manbasini tahrirlash]

2007-yil mart oyida Sivan sudi (qamoqxona ichida ushlab turilgan) sudyasi VV Gupta 1998-yil 19-sentabrda Sivandagi CPI-ML idoralariga hujum qilgani uchun Muhammad Shahobiddinni ikki yillik qamoq jazosiga hukm qilindi. Shahobiddin uning qurolli tarafdorlari binolarni bombardimon qilishdi va ofis kotibi Keshav Baytaga hujum qilishadi, u esa shafqatsizlarcha kaltaklangan va bomba portlashi natijasida ancha- muncha jarohat olgan edi va sud uni 1000 rupiy jarimaga tortgan[41].

Oʻgʻirlash va qotillik uchun umrbod qamoq jazosi[tahrir | manbasini tahrirlash]

2007-yil may oyida Shahabuddin savdogar va CPI(ML) xodimi Chhote Lal Guptani 1999-yil fevral oyida oʻgʻirlab ketishda aybdor deb topildi, undan keyin hech qachon koʻrilmagan va koʻpchilik tomonidan oʻldirilgan deb taxmin qilinadi. Shahobiddin oʻz guruhi bilan Chhotelalni oʻgʻirlab ketganligi aniqlangan boʻlsa-da (guvoh uning shaxsini koʻrsatgan), oʻlik hech qachon topilmadi va shuning uchun qotillik ayblovlarini tasdiqlab boʻlmaydi. Sudya Gyaneshvar Srivastava uni umrbod qamoq jazosiga hukm qiladi[42][43]. Hukm Patna Oliy sudiga shikoyat qilgan edi, qayd etilgan baʼzi fikrlar shundan iboratki, ayblov hukmi sudda Shahobiddinning shaxsini aniqlagan yolgʻiz guvohga asoslanib, yetti yillik tanaffusdan soʻng, oldindan shaxsini aniqlash paradidan foydalanmagan edi[44].

Keyingi holatlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Shahobiddin bir qator boshqa jinoiy ishlar boʻyicha, jumladan, 1996-yilda oʻsha paytdagi politsiya boshligʻi S. K. Singxalni oʻldirishga urinishda ayblangan holda, oʻn yilga qamalgan edi[45].

2015-yil 9-dekabrda Shahobiddin 2004-yilda ikki marta qotillik sodir etganlikda ayblanib, yana bir umrlik qamoq jazosiga hukm qilingan[3].

2016-yil 11-sentabrda Shahabuddin Bhagalpur maxsus markaziy qamoqxonasidan garov evaziga ozod qilindi. 30-sentabrda Shahobiddinning garovi bekor qilindi. 2017-yil 15-fevralda Oliy sud uni Bihardagi Sivan qamoqxonasidan Dehlidagi Tixar qamoqxonasiga oʻtkazishni buyurgan edi.

2016-yil 11-sentabrda Shahabuddin Bhagalpur maxsus markaziy qamoqxonasidan garov evaziga ozod qilindi[46]. 30-sentabr kuni Shahobiddinning garovi bekor qilindi[47]. 2017-yil 15-fevralda Oliy sud uni Bihardagi Sivan qamoqxonasidan Dehlidagi Tixar qamoqxonasiga oʻtkazishni buyurgan edi[48][49].

Vafoti[tahrir | manbasini tahrirlash]

2021-yil 1-may kuni Shahobiddin Dehlidagi Deen Dayal Upadhyay kasalxonasida 53 yoshida COVID-19 tufayli kelib chiqqan kasallikning asoratlardan vafot etadi[50]. U 2021-yil 3-mayda Dehlidagi Jadid Qabriston Ahle Islom (ITO) qabristoniga dafn etilgan[51].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ (unspecified title)
  2. ↑ Tewary, Amarnath. „Jailed ex-RJD MP Mohammad Shahabuddin dies of COVID-19“ (en-IN). The Hindu (1-may 2021-yil). Qaraldi: 1-may 2021-yil.
  3. ↑ 3,0 3,1 „Jailed Ex-RJD MP Mohammad Shahabuddin Dies Of Covid At Delhi Hospital“. NDTV (1-may 2021-yil). Qaraldi: 1-may 2021-yil.
  4. ↑ „Mohammad Shahabuddin:thakur navneet singh was also arrested meanwhile The Bahubali of Bihar is back“. Indian Express (15-sentabr 2016-yil).
  5. ↑ 5,0 5,1 Singh. „RJD drops Shahabuddin from national executive, wife Hina makes entry as Rabri Devi becomes VP“ (en). India Today (5-mart 2020-yil). Qaraldi: 1-aprel 2020-yil.
  6. ↑ „31 cases against Shahabuddin, charges framed in eight cases“. The Tribune, Chandigarh (8-may 2007-yil). Qaraldi: 8-may 2007-yil.
  7. ↑ „Betrayed by Revolution: "'The CPI (ML) hails Chandrashekhar as a martyr. But his aged mother feels her son's sacrifice was in vain“. Tehelka (2-sentabr 2016-yil). 10-mart 2016-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 2-sentabr 2016-yil.
  8. ↑ Srivastava. „In Siwan Lok Sabha seat, wives of two dons take on each other“ (en). India Today (27-aprel 2019-yil). Qaraldi: 1-aprel 2020-yil.
  9. ↑ „Jailed gangster Shahabuddin moves SC against 'solitary confinement' in Tihar“. The New Indian Express (8-yanvar 2020-yil). Qaraldi: 1-aprel 2020-yil.
  10. ↑ Jha. „Proxies Of Bahubalis: Bihar Voters Caught Between The Devil And The Deep Sea“. Outlook India (9-aprel 2019-yil). Qaraldi: 1-aprel 2020-yil.
  11. ↑ Chaurasia. „Friends and family get key place in Lalu's party, Shahhabuddin left out“ (en-US). The Statesman (5-mart 2020-yil). Qaraldi: 1-aprel 2020-yil.
  12. ↑ „All you need to know about the dreaded 'Bahubali' Mohammad Shahabuddin“. Business Standard India (15-sentabr 2016-yil). Qaraldi: 1-aprel 2020-yil.
  13. ↑ „Dreaded Bahubali from Bihar: All you need to know about Shahabuddin, the don who made Siwan tremble“ (en). India Today (12-sentabr 2016-yil). Qaraldi: 1-aprel 2020-yil.
  14. ↑ 14,0 14,1 People's Union for Civil Liberties (October 2001). „Encounter Between the Police and Md. Shahabuddin's Group at Pratappur, District-Siwan on 16.03.2001: The Report of Bihar and Jharkhand PUCL“. PUCL Bulletin. 2018-11-20da asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 2022-08-15.
  15. ↑ irshad azmi. „The govt of Siwan“. Mumbai Mirror/SiwanTimes Blog (4-dekabr 2005-yil). 21-aprel 2006-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 8-may 2007-yil.
  16. ↑ 16,0 16,1 16,2 „Shahabuddin is a Habitual Criminal; Says Siwan DM“. Patna Daily (21-aprel 2005-yil). Qaraldi: 4-iyun 2007-yil.
  17. ↑ 17,0 17,1 Jyotsna Singh. „Jail no bar for Bihar candidates“. BBC News (21-aprel 2004-yil). Qaraldi: 8-may 2007-yil. BBC report from Siwan on the eve of elections 2004.
  18. ↑ 18,0 18,1 18,2 18,3 Saba Naqvi Bhoumick (April 2005). "The Saheb of Siwan". First Proof – The Penguin Book of New Writing from India I. New Delhi: Penguin. ISBN 0143032445. 
  19. ↑ 19,0 19,1 19,2 Amarnath Tewary. „After ballot, now bullet rules in Shahabuddin's Siwan“. The Pioneer (23-iyun 2004-yil). Qaraldi: 2-iyun 2007-yil.
  20. ↑ „Jail Siwan MP properly: Patna HC“. Times of India (24-aprel 2004-yil). Qaraldi: 4-iyun 2007-yil.
  21. ↑ Election Commission of India website; 1999 general elections Siwan constituency results website Wayback Machine saytida arxivlandi (2008-10-29).
  22. ↑ 22,0 22,1 Anand Mohan Sahay. „Raids at Shahabuddin's house yield firearms“. rediff.com (24-aprel 2005-yil).
  23. ↑ „Criminalisation of Politics in Bihar“. indian-elections.com. 6-mart 2016-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 15-avgust 2022-yil.
  24. ↑ 24,0 24,1 „RJD minister quits, Shahabuddin held“. Tribune News Service (6-noyabr 2005-yil). Qaraldi: 8-may 2007-yil.
  25. ↑ United News of India. „SC dismisses Shahabuddin bail application“. indlawnews.com (2-fevral 2007-yil). Qaraldi: 8-may 2007-yil.
  26. ↑ The Hindu Legal Correspondent. „Why do you need arms? Supreme Court asks Shahabuddin“. The Hindu (9-yanvar 2007-yil). Qaraldi: 8-may 2007-yil.
  27. ↑ „No Modi wave in Siwan, claims Shahabuddin's wife“. Business Standard India. Press Trust of India (23-mart 2014-yil). Qaraldi: 27-mart 2020-yil.
  28. ↑ Standard. „Siwan Lok Sabha Election Results 2019: Siwan Election Result 2019 | Siwan Winning MP & Party | Siwan Lok Sabha Seat“. business-standard.com. Qaraldi: 26-mart 2020-yil.
  29. ↑ „Lalu-Shahabuddin tape: BJP dares Bihar CM Nitish Kumar to act against 'criminal-political nexus'“. Firstpost (6-may 2017-yil). Qaraldi: 2-may 2021-yil.
  30. ↑ „Dreaded Bahubali from Bihar: All you need to know about Shahabuddin, the don who made Siwan tremble“. India Today (12-sentabr 2016-yil). Qaraldi: 2-may 2021-yil.
  31. ↑ Sanjay. „SP fears the wrath of a spurned don“. Indian Express (8-aprel 2007-yil). Qaraldi: 24-may 2007-yil.
  32. ↑ Ashok Pandey (letter / blog). „Shahabuddin, the Manipulator“. Patna Daily (18-iyun 2006-yil). Qaraldi: 4-iyun 2007-yil.
  33. ↑ Dipak Mishra. „Shahabuddin to face fast track court“. Times of India (29-may 2006-yil). Qaraldi: 8-may 2007-yil.
  34. ↑ Srivatsa Krishna. „Wanted: Men With Guts“. Outlook (23-may 2005-yil). Qaraldi: 4-iyun 2007-yil.
  35. ↑ Press Trust of India. „Fresh setback to RJD MP Shahabuddin“. Hindustan Times, Patna (21-may 2007-yil). Qaraldi: 4-iyun 2007-yil.
  36. ↑ „Shahabuddin associate threatens judge“. Outlook (28-iyul 2006-yil).
  37. ↑ „Court Orders FIR Against Siwan MP's Lawyer“. Patna Daily (30-iyul 2006-yil). Qaraldi: 15-avgust 2022-yil.
  38. ↑ „Shahabuddin in Trouble, Again!“. Patna Daily (28-avgust 2006-yil). Qaraldi: 4-iyun 2007-yil.
  39. ↑ PTI, Siwan. „Fresh FIR against Shahabuddin“ (2-may 2007-yil). Qaraldi: 4-iyun 2007-yil.
  40. ↑ PTI, Siwan. „After police officer, now jailor files FIR against Shahabuddin“. Outlook (3-may 2007-yil). Qaraldi: 4-iyun 2007-yil.
  41. ↑ Jai Prakash Yadav. „Shahabuddin gets two years imprisonment“. Indian Express (3-mart 2007-yil). Qaraldi: 8-may 2007-yil.
  42. ↑ Sanjay Singh / PTI. „Shahabuddin convicted in kidnapping case, acquitted in two“. Daily News and Analysis, Mumbai (5-may 2007-yil). Qaraldi: 8-may 2007-yil.
  43. ↑ Amarnath Tewary. „Indian MP given life for kidnap“. BBC News (8-may 2007-yil). Qaraldi: 8-may 2007-yil.
  44. ↑ „Hearing on Shahabuddin deferred“. CNN-IBN (28-may 2007-yil). Qaraldi: 4-iyun 2007-yil.
  45. ↑ Shahabuddin gets 10 years. Indian Express (31 August 2007). Retrieved on 2015-10-26.
  46. ↑ „Out on bail, Shahabuddin takes dig at Bihar CM Nitish Kumar“ (en). The Indian Express (11-sentabr 2016-yil). Qaraldi: 1-may 2021-yil.
  47. ↑ „Supreme Court to pronounce order on Shahabuddin's bail cancellation“ (en). The Indian Express (30-sentabr 2016-yil). Qaraldi: 1-may 2021-yil.
  48. ↑ „Tihar-bound Shahabuddin taken to Delhi by sleeper class“.
  49. ↑ „शहाबुद्दीन को तिहाड़ में शिफ्ट किया जाएगा,आधी रात को सीवान जेल से निकाला“. 27-mart 2020-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 15-avgust 2022-yil.
  50. ↑ „Mohammad Shahabuddin, former RJD MP passes away in Delhi hospital due to COVID-19 complications“. Jagran English (1-may 2021-yil). Qaraldi: 4-may 2021-yil.
  51. ↑ „Last rites of ex-Bihar MP Mohammad Shahabuddin held in Delhi“ (en). ETV Bharat News. Qaraldi: 4-may 2021-yil. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Mohammad_Shahabuddin&oldid=3576311" dan olindi