Misrda parlament saylovlari (2011-2012)

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Misr parlamentining quyi palatasiga saylovlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

2011-yil noyabridan 2012-yilning yanvarida Misrda erkin, koʻp partiyaviy demokratik parlament saylovlari boʻlib oʻtdi va ushbu saylovda Islom erkinligi va adolat partiyasi gʻalaba qozondi.

Husni Muborak tuzumi qulaganidan keyin misrliklar birinchi marta parlament quyi palatasi — Xalq majlisiga deputatlarni sayladilar.

Saylovlar ancha murakkab sxema boʻyicha boʻyicha uch bosqichda oʻtkazildi va 2012-yil 10-yanvarga qadar davom etdi. 498 deputatning uchdan ikki qismi (332) partiya roʻyxati boʻyicha, uchinchisi (166) bir mandatli saylov okruglari boʻyicha saylandi. Yana oʻn nafar deputat Qurolli Kuchlar Oliy Kengashi tomonidan tayinlanadi. Jami 508 deputatlar saylandi

Saylovda jami 40 ga yaqin partiya va harakat qatnashib, 10 mingga yaqin nomzod koʻrsatdi.

Ovoz berishning birinchi bosqichi 2011-yilning 28-29-noyabr kunlari boʻlib oʻtdi. Partiya roʻyxatlari boʻyicha ovoz berish natijalariga koʻra, islomiy partiyalar saylovning birinchi bosqichida 65 % ovoz olib, gʻalaba qozondi. Saylovning birinchi bosqichida saylovchilarning 52 % ishtirok etdi[1].

Parlament saylovining ikkinchi bosqichi 2011-yil 14-15-dekabr kunlari boʻlib oʻtdi. Misrda parlament saylovlarining ikkinchi bosqichida saylovchilarning 67 % ishtirok etdi. Saylovning ushbu bosqichida Misrning toʻqqiz viloyati — Giza, Beni Suef, Manufiya, Sharqiya, Ismoiliya, Suvaysh, Buhayra, Soxag va Asvan ishtirok etdi.

Uchinchisi — 2012-yil 3-4-yanvar.

2012-yil 8-yanvar kuni Misrda parlament saylovlarining uchinchi bosqichi yakunlari sarhisob qilindi. Islomchilar bloki oʻz yetakchiligini tasdiqladi. Birinchi oʻrinda — „Ozodlik va adolat“ „Musulmon birodarlar“ partiyasi. U 37 % dan ortiq ovozga ega chiqdi.

30 % dan sal kamrogʻi esa Al-Nur musulmon salafiylar partiyasi ega boʻldi.

Kuchlarning umumiy muvozanati: jami islomchilar Misr parlamentining quyi palatasi — Xalq assambleyasidagi oʻrinlarning taxminan 3/2 qismini qoʻlga kiritdi.

Mamlakatning eng qadimgi liberal „ Yangi Vafd“ partiyasidan nomzodlar birinchi marta 3-oʻrinni egalladi.

„Al-Kutla al-Masriyya“ (Misr bloki) blokidagi demokratlar uchinchi turda yana toʻrtinchi oʻringa tushib ketdi.

Eng katta omadsizlik Muborak rejimiga qarshi ommaviy namoyishlar uyushtirish ortida turgan, yoshlar partiyalari va harakatlarining saylovlardagi muvaffaqiyatsizligi boʻldi.

10-11-yanvar kunlari bir mandatli saylov okruglari boʻyicha takroriy saylovlar boʻlib oʻtdi.

13-yanvar kuni Markaziy saylov komissiyasi „25-yanvar inqilobi“dan keyingi ilk parlament saylovlarining yakuniy natijalarini eʼlon qildi:

„Ozodlik va adolat“ („ Musulmon birodarlar“) va „An-Nur“ (Misr salafiylari) islomiy partiyalari Xalq majlisi (parlament quyi palatasi) saylovlari natijalariga koʻra, taxminan 71 % ovoz toʻpladi.

Deputatlik mandatlarining taqsimlanishi

1) " Ozodlik va adolat partiyasi" Xalq majlisidagi 498 oʻrindan 235 tasini oldi (parlamentdagi oʻrinlarning 47 %; partiya roʻyxati boʻyicha ovoz berishda 127 ta oʻrin / 38 %).

2) Salafiylarning koʻproq radikal islomiy partiyasi Al-Nur — 121 oʻrin (24 % oʻrin; partiya roʻyxatidagi ovoz berishda 96 ta oʻrin). Rasmiylar oʻzining „Yaratilish va taraqqiyot“ partiyasini roʻyxatdan oʻtkazishga ruxsat bermagan " Al-Gama al-Islomiya " oʻz nomzodlarini „An-Nur“ partiyasi roʻyxatidan oʻtkazdi.

3) Misrning eng qadimgi liberal partiyasi „Yangi Vafd/Al-Vafd“ 43 ta deputatlik mandatiga ega boʻladi (atigi 9 %; partiya roʻyxatlari boʻyicha ovoz berishda 36 ta oʻrin).

4) "Al-Kutl al-Masria" dunyoviy liberal partiyalar bloki / Misr bloki / roʻyxatni yopdi — 39 oʻrin (partiya roʻyxatlari boʻyicha ovoz berishda 33 ta oʻrin).

5) "Al-Vasat" markazchi partiyasi. Ovoz berishga koʻra 10 ta oʻrin.

6) Inqilobiy koalitsiya (tayanch — sotsialistik xalq bloki) — partiya roʻyxatlari boʻyicha ovoz berishda 7 ta oʻrin;

7) „25-yanvar inqilobi“dan keyin tuzilgan yana uchta yangi partiya.

Islohot va taraqqiyot partiyasi

Ozodlik partiyasi

Milliy Misr — partiya roʻyxatida ovoz berishda jami 16 ta oʻringa egalik qildi.

8) Al-Adl partiyasi — 5 ta oʻrin.

9) Partiya roʻyxatlari boʻyicha ovozlari soni kam boʻlgan partiyalar yana 5 ta deputatlik oʻriniga ega boʻldi.

10) Mustaqil deputatlar — 17 ta oʻrin.

Shuningdek, yangi „inqilobiy“ parlament tarkibida bor-yoʻgʻi olti nafar nasroniy deputat oʻrin egalladi.

Xalq majlisidagi yana 40 ta oʻrin boʻsh qoldi, ularni taqsimlash uchun esa yana qoʻshimcha saylovlar oʻtkazilishi kerak[2] edi.

2012-yilning 23-yanvarida „Musulmon birodarlar“ siyosiy qanoti — Ozodlik va Adolat partiyasi yetakchilaridan biri — Muhammad Saad al-Qatatni Xalq assambleyasi (quyi palatasi) spikeri lavozimiga saylandi. Uning nomzodi uchun 503 deputatdan 399 nafari ovoz berdi.

Misr parlamentining yuqori palatasiga saylovlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

2012-yil 29-30-yanvar kunlari Misr parlamentining yuqori palatasi — Maslahat kengashi (yoki Shoʻro kengashi) ga saylovning 1-bosqichi boʻlib oʻtdi.

Birinchi bosqichda Misrning 13 provinsiyasi ovoz berish boshlandi: Qohira, Iskandariya, Assiut, Qizil dengiz, Dakahlia, Gharbiya, El-Fayyum, Manufiya, El-Vadi el-Gedid, Shimoliy Sinay, Janubiy Sinay, Dumyat, Kena. Bu viloyatlarda deyarli 25,5 million kishi ovoz berish huquqiga ega edi. Saylov uchastkalarida xavfsizlik politsiya va harbiylar tomonidan taʼminlandi. Birinchi bosqichda takroriy saylovlar 7-fevral kuni boʻlib oʻtadi.

Ovoz berishning ikkinchi bosqichi 14-15-fevral kunlari boʻlib oʻtdi. Misrning yana 14 ta hududi: Luksor, Port-Said, Kafr ash-Shayx, Giza, Beni Suef, Sharqiya, Ismoiliya, Suvaysh, Buhayra, Soxag, Asvan, El Minya, Qalyubiya, Matruhda ovoz beradi. Ikkinchi bosqichda takroriy saylovlar 22-fevralga belgilandi.

Misr parlamentining yuqori palatasi (uning deputatlari qonun loyihalarini rad etish huquqiga ega emas) 270 aʼzodan iborat. Kengash aʼzolarining uchdan ikki qismi toʻgʻridan-toʻgʻri yashirin ovoz berish yoʻli bilan saylanadi. Yana 90 nafar deputatni davlat rahbari — prezident tayinladi.

Kengash har uch yilda bir marta ichki ovoz berish yoʻli bilan deputatlarning yarmi yangilangan holda olti yil muddatga saylanadi.

Misrlik islomchilar mamlakat maslahat kengashidagi koʻpchilik oʻrinlarni (jami 270 oʻrinning 56 % ini) qoʻlga kiritdi.

Ozodlik va adolat partiyasi — Misr parlamenti yuqori palatasida 106 ta oʻrinni qoʻlga kiritdi.

Oʻz navbatida, salafiylar harakati tarafdorlarini birlashtirgan "An-Nur" partiyasi 46 ta oʻringa ega boʻldi.

Ortda qolgan liberal Yangi Vafd partiyasi 3-oʻrinni egalladi. U qonun chiqaruvchi organda 19 ta oʻringa ega boʻldi.

„Musulmon birodarlar“ harakatining islomchi vakili Ahmad Fahmi Misr parlamenti yuqori palatasi spikeri boʻldi. 2012-yil 28-fevralda Misr maslahat kengashi (parlament yuqori palatasi) raisi etib saylandi.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]