Messier 49

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

M 49 (Messier 49, Messiye 49, boshqa atamalari — NGC 4472, ARP 134, UGC 7629, VCC 1226, MCG 1-32-83 , ZWG 42.134, PGC 41220) — Sunbula turkumidagi elliptik galaktika. Geliosentrik tizim boʻyicha koordinatalar Ra12h29m48s DEC +08°00’00". Radius tezligi 817 km/s. Yulduz kattaligi +8,37. Taxminan oʻlchami 8,9' × 7,4' E4 turi[1][2][3][4][5].

Ushbu obyekt „Yangi Bosh Katalogning“ asl tahririda sanab oʻtilganlar qatoriga kiradi.

Xususiyatlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

M 49 E4 elliptik galaktikalar sinfiga kiradi. U qoʻshni NGC 4621 galaktikasi bilan oʻzaro faol harakatlanadi, shuning uchun u oʻziga xos deb tasniflanadi va oʻziga xos galaktikalar atlasida ARP 134 belgisiga ega. M 49 Sunbula toʻdasining bir qismidir va boshqa galaktikalar orasida eng yorqin aʼzosi hisoblanadi[6].

HST tomonidan M49 tasviri

Eʼtiborga molik obyektlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Taxmin qilinuvchi qora tuynuk[tahrir | manbasini tahrirlash]

Hubble orbita teleskopi yordamida olib borilgan tadqiqotlar shuni koʻrsatdiki, galaktika yadrosida oʻta yuqori massali qora tuynuklar deb aytilishi mumkin boʻlgan nomzod bor[7].

Oʻta yangi SN 1969Q[tahrir | manbasini tahrirlash]

Hozircha M49 da faqat bitta oʻta yangi yulduz — SN 1969Q[8] qayd etilgan. 1969-yil iyun oyida kashf qilingan[9].

Kuzatishlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Sunbula yulduz turkumidagi M 49

Galaktikalardagi Sunbula toʻdasining eng yorqinini bahorda dala durbinlari yoki teleskop izlovchisi yordamida δ Sunbula — β Asad chizigʻida (yoki δ — ε Sunbula tomoni boʻlgan teng tomonli uchburchakning gʻarbiy choʻqqisida) bir oz oval diffuz dogʻdan iborat shaklda osongina topish mumkin. Hatto eng aperturali teleskopda ham galaktika markazga qarab yorqinlikning kuchli kontsentratsiyasi bilan diffuz oval shaklida (kattaroq boʻlsa ham) boʻlib qoladi. Bu elliptik galaktikalarning teleskopik tasvirlari uchun xosdir. Bizning galaktikamizga tegishli boʻlgan oldinda joylashgan yulduzlar koʻrinishni biroz oʻzgartirib turadi (galaktikaning chetrogʻida tasvirlanib turuvchilardan biri). M 49 hududi yaqinida — 30 yoy daqiqasidan kamroq masofada teleskopingiz va osmon sifatini quyidagi NGC katalogida keltirilgan kuchsizroq obyektlarda tekshirishingiz mumkin: 4488 (12,1m), 4470 (12,2m), 4492 (12,4m), 4464 (12,8m), 4466 (14m) va 4465 (14,9m).

Messiye katalogidagi osmon qoʻshnilari[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • M 61 (janubroqda) — chiroyli spiral galaktika;
  • M 58, M 59 va M 60 (shimoliy-sharqda) Sunbuladagi bir xil galaktikalar toʻdalarining sharqiy aʼzolari;
  • M 87, M 86 va M 84 (shimolda) toʻdalar markazidagi elliptik galaktikalar.

"Messiye Marafoni" dagi kuzatishlar ketma-ketligi[tahrir | manbasini tahrirlash]

… M 98 → M 100 → M 49 → M 61 → M 68 …

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. SIMBAD Astronomical Database
  2. Tully R. B., Courtois H. M., Sorce J. G. Cosmicflows-3 (англ.) // Astron. J. / J. G. III, E. Vishniac — IOP Publishing, American Astronomical Society, University of Chicago Press, AIP, 2016. — Vol. 152, Iss. 2. — P. 50–50. — ISSN 0004-6256; 1538-3881 — doi:10.3847/0004-6256/152/2/50 — arXiv:1605.01765
  3. Tully R. B. Galaxy groups: a 2MASS catalog (англ.) // Astron. J. / J. G. III, E. Vishniac — IOP Publishing, American Astronomical Society, University of Chicago Press, AIP, 2015. — ISSN 0004-6256; 1538-3881 — doi:10.1088/0004-6256/149/5/171 — arXiv:1503.03134
  4. NASA/IPAC Extragalactic Database
  5. Frommert H. Messier 49
  6. A. Sandage, J. Bedke. Carnegie Atlas of Galaxies. Washington, D.C.: Carnegie Institution of Washington, 1994. ISBN 0-87279-667-1. 
  7. Lisa-Joy Zgorski, Linda Sparke. „Astronomers Discover Link Between Supermassive Black Holes and Galaxy Formation“ (en). The National Science Foundation, Press Release 09-012 (2009-yil 2-fevral). 2012-yil 12-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 19-fevral.
  8. „NASA/IPAC Extragalactic Database“. Results for supernova search near name "NGC 4472". 2012-yil 12-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 19-fevral.
  9. R. Barbon, E. Cappellaro, F. Ciatti, M. Turatto, C. T. Kowal. A revised supernova catalogue(ingl.) // Astronomy and Astrophysics Supplement Series. — EDP Sciences, 1984. — Andoza:Бсокр. — Andoza:Бсокр.

Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]