Messier 10
M 10 sharsimon toʻplam (Messier 10 yoki NGC 6254 nomi bilan ham tanilgan) Ophiuchus yulduz turkumidagi globulyar toʻplamdir[1].
Kash etish tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
1764-yilda Charlz Messier tomonidan kashf etilgan.
Qiziqarli xususiyatlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Toʻplamning koʻrinadigan diametri taxminan 20' ni tashkil qiladi, bu Yerga 14 masofani hisobga olgan holda 83 yorugʻlik yilining diametriga toʻgʻri keladi 300 yorugʻlik yili. Toʻplamda faqat 4 ta oʻzgaruvchan yulduz topilgan.
Kuzatishlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Ilontashuvchi markazidagi bu yorqin sharsimon toʻplamni Rossiyaning markaziy qismida qisqa yoz tunlarida kuzatish mumkin. Siz hatto durbina bilan ham koʻrishingiz mumkin. Oʻrta diafragma teleskopida (127-180 mm) M 10 yulduzlarga qaratiladi va uning yadrosi haloga nisbatan siljiganga oʻxshaydi — kometa boshlari odatda shunday koʻrinadi. Kattaroq teshiklarda (350 mm dan) yadroning ikki tomonlamaligini va yadrodan tarqalayotgan bir juft yulduz novdalarini koʻrish mumkin.
Messiye katalogidagi osmon qo‘shnilari[tahrir | manbasini tahrirlash]
- M 12 — (gʻarbda) kamroq konsentratsiyalangan, unchalik yorqin emas;
- M 14 — (uzoqroq sharq yoʻnalishuda) bizdan uzoqda joylashgan juda konsentrlangan va zich globular toʻplam;
- M 107 — (janubga) xira va kamroq koʻrinadigan.
"Messiye Marafoni" dagi kuzatishlar ketma-ketligi[tahrir | manbasini tahrirlash]
… M 57 → M 12 → M 10 → M 107 → M 80 …
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Harris W. E. A catalog of parameters for globular clusters in the Milky Way (англ.) // Astron. J. / J. G. III, E. Vishniac — IOP Publishing, American Astronomical Society, University of Chicago Press, AIP, 1996. — Vol. 112, Iss. 4. — P. 1487. — ISSN 0004-6256; 1538-3881 — doi:10.1086/118116