Maxsus reportaj
Beat reporting (Maxsus reportaj), ixtisoslashtirilgan reportaj sifatida ham tanilgan, vaqt oʻtishi bilan muayyan masala, sektor, tashkilot yoki muassasaga qaratilgan jurnalistika janridir.
Tavsifi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Beat muxbirlari mavzu boʻyicha oʻz bilim bazasini yaratadilar va ular bilan tanishadilar, bu ularga toʻgʻridan-toʻgʻri faktlar haqida xabar berishdan tashqari, tushuncha va sharhlar berishga imkon beradi. Umuman olganda, jurnalistlar qayta-qayta tashrif buyuradigan manbalar bilan aloqa oʻrnatadilar, bu esa jurnalist va ularning maʼlumot manbasi oʻrtasida ishonchni mustahkamlash imkonini beradi. Bu ularni vaqti-vaqti bilan shunga oʻxshash voqealarni yoritishi mumkin boʻlgan boshqa jurnalistlardan ajratib turadi[1].
Jurnalistlar oʻzlari reportaj qilayotgan jarayonlarga biroz aralashadi va shu voqelikni oʻzlashtirishga ishtiyoqli boʻlishadi[2]. Beat jurnalistlari koʻpincha bir xil manbalar bilan kundan-kunga rivojlantirish asosida olib boradilar va ular bilan munosabatlaridan qatʼi nazar, bu manbalarga qaytishlari kerak[3]. Bu manba egalari muxbirlarning xabarlaridan mamnun boʻlishi yoki aksincha ham boʻlishi mumkin[3]. Jurnalistlar tezda oʻz manbalariga murojaat qilishlari, barcha kerakli maʼlumotlarni olishlari va belgilangan muddatda yozishlari kerak[3].
Ommaviy axborot vositalari sotsiologlarining fikriga koʻra, reportajlar jurnalistlarga voqelikni yoritish uchun berilgan vaqt cheklanganligi sababli yuzaga keladi[4]. Bu kabi reportajlari har doim ham boshqa jurnalistika turlari kabi umumiy manfaatlar uchun foydali boʻlishi shart emas[4].
Beat jurnalistlari reportaj paytida uchrashgan har bir odamdan maʼlumot yigʻadilar[5]. Ular maqolalar uchun har qanday yangi maʼlumotni olish uchun muntazam ravishda manbalarga murojaat qiladi, manba markaziga tashrif buyuradi va elektron pochta xabarlarini yuboradi[5]. Jurnalistlar maʼlum bir qarshiliklar boʻyicha tajribaga ega boʻlganda, ular ushbu muammo bilan bogʻliq yangi jarayonlarga olib borish uchun bilim va manbalarga ega boʻlishlari mumkin[5]. Beats janri jurnalistlarga jurnalist sifatidagi rollarini aniqlashga yordam beradi, shuningdek, yangiliklar boʻlimidagi voqealarning bir-birini takrorlashini oldinini oladi[5].
Etimologiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Bu atama, politsiyachi uchun boʻlgani kabi, belgilangan muntazam marshrut yoki odatiy yoʻl maʼnosida urish otidan kelib chiqqan. Oʻxshatish boʻyicha, muxbirning urishi — ular reportaj uchun tayinlangan mavzu yuzasudab izlanish olib boradi[6]. Xuddi shunday, beat reportyor ham maʼlum bir mavzu boʻyicha yangi maʼlumotlarni toʻplashda bir xil usullar yoki odatiy yoʻllardan boradi. Muxbirning vazifasi — yangiliklarni etkazish, voqeani oʻz nuqtai nazari va kuzatishlariga koʻra koʻrsatish, bizga tushuncha berish, unga sharh berish va berilgan vaqt oraligʻida muammolar haqida hisobot berishdir[7].
Sovrinlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Bir nechta tashkilotlar 2007-yilda toʻxtatilgan Beat reporting uchun Pulitser mukofoti, ehtimol, eng mashhuri boʻlgan Reportajlar uchun mukofotlar beradi. Beat reporting uchun toifaga ega boʻlgan boshqa mukofotlar orasida Gerald Loeb mukofotlari[8], Kanada Milliy gazetasi mukofotlari[9] va SEJ mukofotlari mavjud[10].
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Ralph S. Izard „11. The Specialist at Work: Beat Reporting“,. Fundamentals of News Reporting. Kendall/Hunt, 1994 — 215ff bet. ISBN 0-8403-7607-3.
- ↑ Ryfe, D. M. (2009)Structure, agency, and change in an American newsroom. 665-683
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Scanlan, C. (2011). Beat reporting: what does it take to be the best. Poynter Institute.
- ↑ 4,0 4,1 Berkowitz, Daniel A. (1997) Social Meanings of News: A Text-reader. Thousand Oaks, CA: Sage Publications
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 Galbraith, K. (2010) The Capriciousness of Beats. Nieman Reports, 64(4), 5-6.
- ↑ V. S. Gupta. Handbook of Reporting and Communication Skills. Concept Publishing Company, 2003 — 50 bet. ISBN 81-8069-043-1.
- ↑ „Beats in Journalism“. Nimcj.org. Qaraldi: 2020-yil 21-aprel.
- ↑ „Gerald Loeb Awards“. UCLA Anderson School of Management. 2011-yil 20-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 20-oktyabr.
- ↑ „List of winners since 1949: Beat Reporting/Journalisme spécialisé“. National Newspaper Awards. Qaraldi: 2011-yil 20-oktyabr.
- ↑ „SEJ 2011 Awards — Rules“. Society of Environmental Journalists. 2011-yil 4-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 20-oktyabr.
Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Deadbeats — Media radio dasturida, 2014-yil 12-sentyabr