Gateway
Gateway(O'zbekchasiga shlyuz deb tanilgan) - bu boshqa tarmoqqa kirish nuqtasi bo'lib xizmat qiladigan kompyuter tarmog'idagi tugun (router, kompyuter, server). Uni bir tarmoqdan boshqasiga kirish imkonini beruvchi eshikka o'xshatish mumkin (Manba: Cisco Systems[1]). Shlyuz (Ing. Gateway) odatda turli protokollardan foydalanadigan ikkita tarmoq aloqa o'rnatishi kerak bo'lganda ishlatiladi. Ushbu shlyuzlar tarjimon vazifasini bajaradi va ma'lumotlarni tarmoqlar o'rtasida uzluksiz uzatish imkonini beradi (Manba: Microsoft Docs).
Shlyuz qanday ishlaydi?[tahrir | manbasini tahrirlash]
Shlyuz Ochiq tizimlarning o'zaro aloqasi (Ing. Open Systems Interconnection (OSI)) modelining (3-qavat) tarmoq sathida ishlaydi. U paketlarni qayerga yuborishni aniqlash uchun IP manzillaridan foydalanadi (ma'lumotlarni uzatishning eng kichik birligi). Shlyuzlar kiruvchi ma'lumotlar paketlari sarlavhasi ma'lumotlarini, xususan, IP manzilini tekshiradi. Agar IP-manzil tarmoq diapazonida bo'lsa, u to'g'ridan-to'g'ri paketni manzilga yuboradi. Agar manzil tarmoqdan tashqarida bo'lsa, shlyuz paketni belgilangan joyga yaqinroq bo'lgan boshqa shlyuzga yoki yo'riqnomaga yuboradi (Manba: Internet Engineering Task Force[2]).
Shlyuzlar, asosan, tarmoq sathida ishlaydigan marshrutizatorlardan farqli o'laroq, OSI modelining yuqori darajalarida ham ishlashi mumkin. Ushbu ko'p qatlamli operatsiya shlyuzlarga yanada murakkab funksiyalarni, jumladan, protokollarni tarjima qilish imkonini beradi. Masalan, shlyuz fayl uzatish protokoli (Ing. FTP) paketlarini gipermatnni uzatish protokoli (Ing. HTTP) paketlariga o'zgartirishi mumkin (Manba: Internet jamiyati[3]).
Shlyuzlarning turlari[tahrir | manbasini tahrirlash]
Dunyoda ko'p turdagi shlyuzlar mavjud bo'lib, ularning har biri muayyan tarmoq turlari uchun mo'ljallangan:
Internet shlyuzi: Internet shlyuzi mahalliy tarmoqni (Ing LAN) Internetga ulaydi. U tez-tez marshrutizatorga kiritilgan shu bilan birga u tarmoqqa kirish va undan chiqish internet-trafigini boshqarish uchun ishlatiladi (Manba: Amazon Web Services[4]).
Blutli Shlyuz: Bulutli shlyuz mahalliy ilovalar va bulut xizmatlari o'rtasidagi aloqani osonlashtiradi. U turli xil protokollar va formatlarni bulutga asoslangan ilovalar bilan mos keladigan tarzda o'zgartirishi mumkin (Manba: TechTarget[5]).
VoIP shlyuzi: Ushbu turdagi shlyuz analog ovozli signallarni raqamli va aksincha, an'anaviy telefon tarmoqlari va VoIP tarmoqlari o'rtasida qo'ng'iroqlarni amalga oshirish imkonini beradi (Manba: Network World[6]).
API shlyuzi: API shlyuzi mikroservislar arxitekturasidagi interfeys bo‘lib, API-larni to‘playdi va boshqaradi. U mikroservislarning belgilangan to'plamlari uchun kirish nuqtasini ta'minlaydi (Manba: Red Hat[7]).
Manba[tahrir | manbasini tahrirlash]
Cisco Systems, Inc. (2021). Tarmoq shlyuzi. https://www.cisco.com/c/en/us/solutions/small-business/resource-center/networking/what-is-a-network-gateway.html dan olindi.
Microsoft korporatsiyasi. (2021). Gateway nima? Microsoft Azure. https://docs.microsoft.com/en-us/azure/architecture/guide/technology-choices/connectivity dan olindi
Internet muhandisligi ishchi guruhi. (1995). IP-marshrutlashni tushunish. https://datatracker.ietf.org/doc/html/rfc1812 dan olindi
Internet jamiyati. (2015). Internet arxitekturasi va institutlariga kirish. https://www.internetsociety.org/resources/doc/2015/introduction-to-internet-architecture-and-institutions/ dan olindi
Amazon Web Services, Inc. (2021). Internet shlyuzi nima? https://docs.aws.amazon.com/vpc/latest/userguide/VPC_Internet_Gateway.html dan olindi.
TechTarget. (2021). Cloud Gateway nima. https://searchstorage.techtarget.com/definition/cloud-storage-gateway dan olindi
Tarmoq dunyosi. (2017). VoIP shlyuzi nima? https://www.networkworld.com/article/3236877/what-is-a-voip-gateway.html dan olindi.
Red Hat, Inc. (2021). API shlyuzi nima? https://www.redhat.com/en/topics/api/what-is-an-api-gateway dan olindi
- ↑ „Communications Gateways“. Qaraldi: 2023-yil 28-may.
- ↑ „Internet Engineering Task Force (IETF)“ (1995). Qaraldi: 2023-yil 28-may.
- ↑ „Internet arxitekturasi va institutlari - Kirish qismi“ (2015). Qaraldi: 2023-yil 28-may. [sayt ishlamaydi]
- ↑ „Shlyuz nima?“ (2021). Qaraldi: 2023-yil 28-may.
- ↑ „Blutli shlyuz nima?“ (2021). Qaraldi: 5.28.2023.
- ↑ „VoIP Shlyuzi nima?“ (2017). Qaraldi: 2023-yil 28-may. [sayt ishlamaydi]
- ↑ „API shlyuzi nima?“ (2021). Qaraldi: 2023-yil 28-may. [sayt ishlamaydi]