Yorugʻlik tezligi: Versiyalar orasidagi farq
k r2.6.5) (Bot Qoʻshdi: ga:Luas an tsolais |
k r2.7.1) (Bot Qoʻshdi: as:পোহৰৰ বেগ |
||
Qator 26: | Qator 26: | ||
[[ar:سرعة الضوء]] |
[[ar:سرعة الضوء]] |
||
[[arz:سرعة النور]] |
[[arz:سرعة النور]] |
||
[[as:পোহৰৰ বেগ]] |
|||
[[az:İşıq sürəti]] |
[[az:İşıq sürəti]] |
||
[[be:Хуткасць святла]] |
[[be:Хуткасць святла]] |
14-Fevral 2012, 00:54 dagi koʻrinishi
Yorug'lik tezligi — elektromagnit to'lqinlarning vakuumda tarqalish tezligi. Fizikaning asosiy doimiylaridan biri hisoblanib, "c" (lotincha "celerites" so'zining bosh harfi bo'lib, tarjimasi: tezlik) bilan belgilanadi. Yorug'lik tezligi har qanday fizik ta'sirlarning eng yuqori chegaraviy tarqalish tezligi.
Vakuumdagi qiymati
Yorug'likning vakuumdagi tezligi "c" fizik doimiydir. Uning eng aniq qiymati c=299 792 458 m/s, yoki 1 079 252 848.8 km/soat teng. Shuningdek, 1983-yilda yorug'lik tezligining aniq qiymatidan foydalanilgan holda metr etaloni qabul qilingan. 1 metr — yorug'lik nurining vakuumda, 1/299 792 458 soniya ichida bosib o'tgan masofasiga teng. Yorug'lik tezligi moddiy jismlarning to'liq energiyasini ularning massasi bilan bog'laydi: E = mc2. Yorug'likning muhitdagi tezligi "c'" muhitlarning sindirish ko'rsatkichi "п" bilan bog'langan bo'lib, har doim "c" dan kichik bo'ladi.
Tarixi
Yorug'lik tezligini bevosita va bilvosita aniqlash mumkin. Yorug'lik tezligini dastlab 1676-yilda daniyalik astronom Olaf Ryomer aniqlagan. U Yupiter sayyorasi yo'ldoshlarining tutilishlari orasidagi vaqt o'zgarishiga qarab c=300 870 ± 2 700 km/soat ekanligini topdi.
Shuningdek, qarang
Havolalar
- Michelson-Morley Experiment (inglizcha)