Toshkent viloyati: Versiyalar orasidagi farq

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
MelancholieBot (munozara | hissa)
k Bot Qoʻshdi: ms:Wilayah Toshkent
Roma go (munozara | hissa)
Tahrir izohi yoʻq
Qator 23: Qator 23:
*[[Chirchiq]]
*[[Chirchiq]]
*[[Yangiyo'l]]
*[[Yangiyo'l]]
*[[Qibray]]


Tavsif: http://www.tashvil.gov.uz/uz/indexuz.htm
Tavsif: http://www.tashvil.gov.uz/uz/indexuz.htm

26-Sentyabr 2009, 16:15 dagi koʻrinishi

nothumb Toshkent viloyati nothumb
Markaz Toshkent
Eng yirik shaharlar Chirchiq
Olmaliq
Angren
Maydon

   - Butun

OʻzR: 7- oʻrinda

15,300 km²

Aholi

   - Butun
   - Zichlik

OʻzR: 1-oʻrinda

4,450,000
{{{Aholi_zichlik}}} kishi/km²

ISO Qisqartmasi UZ-TO
Avtomobil Nomeri 11
Viloyat taomi Norin
Bu maqola Toshkent viloyati haqidadir. Toshkent soʻzining boshqa maʼnolari uchun Toshkent (maʼnolari) sahifasiga qarang.

Toshkent viloyati - O‘zbekiston viloyatlaridan biri.

Shaharlar:

Tavsif: http://www.tashvil.gov.uz/uz/indexuz.htm

Xar bir viloyat, tuman, xar kaysi shaxar va kishlok-xammasining uziga xos kiyofasi, fayzu tarovati bor. Shular orasida Toshkent viloyati aloxida ajralib turadi. Toshkent viloyati deganda, inson kuz ungida Chotkrl, Ugam, Kurama, Chimyon kabi purvikrr toglari, serxrsil dalalari, ulkan sanoat korxonalari, zamonaviy shaxarlari, fayzli va tarovatli kishlokgshri, sulim bogu pof lari bulgan guzal bir voxa namoyon buladi.

Bu tupima ran emas. Yukoridagi fikrlar yurtboshimiz Islom Karimov tomonidan 1999 yil dekabr oyida viloyat saylovchilari bilan bulgan uchrashuvda bildirilgan.

Prezident Toshkent viloyati xakida suz yuritar ekan, bu voxaning Buyuk ipak yulidagi ilm-fan, xunarmandchilik, madaniyat tarakkiy etgan makonlardan biri bulganligiga aloxida e'tibor karatdi.

Prezident Toshkent viloyati xakida suz yuritar ekan, bu voxaning Buyuk ipak yulidagi ilm-fan, kunarmandchilik madaniyat tarakkiy etgan makonlardan biri bulganligiga aloxida e'tibor karatdi.

Darxakikat, Xujakent yakinidagi gordan topilgan tosh davriga mansub odam suyagining koldiklari va koyalardagi suratlar bu voxdtsa ajdodlarimiz juda uzok zamonlardan beri yashab kelganidan dalolat beradi.

Buni bukj alloma Muxammad al-Xorazmiy, mashxur tarixchi at-Tabariy, jugrofiya olimi al-Istaxriy va boshkalar krldirgan muxim ma'lumotlar xam tasdiklaydi. Bu erda yasalgan xunarmandchilik va zargarlik buyumlari, kurol-aslaxalar butun Sharkda shuxrat kozongan. Bizgacha etib kelgan "Xudud al-olam" nomli tarixiy kitobda: "Choch - bu katta viloyat, xalki jangovar va saxiydir. U erda kamon va uk-yoy yasaladi", - degan suzlar bitilgani x.am buni yakkrl isbotlaydi.

Bu mukaddas zamin uz tarixida takdirning kup-kup sinovlarini, shaxar va kishloklarni vaironaga ailantirgan mugullar boskini kabi balo-kazolarni xam boshidan kechirgan.

Zangi OtaTarixiy manbalarning shoxidlik berishicha, fakat sox;ibkiron Amir Temurdavriga kelib, voxdtsa kaytadan rivojlanish boshlangan. Kuplab shaxar-kishloklar yangidan kad rostlab, obod bulgan.

Shu ma'noda viloyat xududidagi mashxur sufiy alloma Oyxuja ibn Toshxuja Zangiota makbarasining bunyod etilishi bilan boglik ibratli tarixiy vokealar teran ramziy ma'noga ega, desak xech kanday mubolaga bulmaydi.

Ma'lumki, bobomiz Amir Temur xazrat Yassaviyga makbara kurish xarakatini boshlaganida, nima uchundir, ish xadeganda yurishavermagan. Bu xrlning sababini bilolmay, xayron bulib yurganida, u bir kechasi tush kuradi. Tushida nuroniy bir zot Yassaviyga makbara kurishdan avval Zangiotaning kabrini obod kilish lozimligini soxibkiron bobomizga ayon kiladi.

Shunda Amir Temur Zangiota ruxini shod etish uchun maxbara kurishga kirishadi. Bu muxdasham yodgorlik majmuining kurilishi keyinchalik Ulugbek Mirzo tomonidan oxiriga etkaziladi.

Butun islom dunyosida ma'lum va mashxur Zangiota majmuining keyingi yillarda tubdan kayta ta'mirlanib, guzal va obod bir ziyoratgoxga aylantirilgani viloyat axlining savobli ishlaridan biridir.

Yana bir misol. Tarixdan ma'lumki, buyuk soxibkiron Amir Temur mamlakatimiz poytaxtiga, Toshkent viloyatiga juda kup tashrif buyurgan. Chinoz, Okkurgon tumanlarida buyuk zotning muborak izlari krlgan. Xatto Okkurgon tumanida Banikent nomli shaxarni kayta tiklab, uni sevimli farzandi Shoxrux nomiga "Shoxruxiya" deb atagan.

Xozirgi Okkurgon tumanida joylashgan bu azim gusha, jaxrngir bobomiz bunyod etgan shaxar - Shoxruxiyada Amir Temur bogi barpo etilgan.

Bu misollar ushbu zaminning nakadar mukaddasligidan dalolat beradi.

Bu mukaddas zaminda muborak izlari kolgan Xoja Axror Valiy, Shayx Umar Bogistoniy, Abu Bakr Shoshiy, Abu Sulaymon Banokatiy, Xrfiz Kuykiy kabi zoti shariflarning xar biri xakida uzok gapirish mumkin

Toshkent viloyati ulkan va noyob saloxiyatga ega. Bu erdagi bexisob imkoniyatlar, rivojlangan kommunikatsiya tarmoklarini olasizmi, shakllangan infratuzilmani olasizmi, suv ta'minoti yoki yuksak malakali kadrlarni olasizmi - ularning barchasi Toshkent viloyatida mavjud.

Bugungi kunimiz va ertangi xayotimizning tarakkiyoti ustida ishlayotgan, ilmu fan va ma'rifat soxasiga uzining munosib xissasini kushayotgan kuplab tashkilotlarning xizmatini aloxida ta'kidlash lozim.

Viloyat xududida birgina kishlok xujaligi muammolari bilan shugullanuvchi undan ortix ilmiy tekshirish instituti, nufuzli tadkikrt markazlari ishlab turibdi.

Bu erda usimliklar genetikasi, sholikorlik kartoshka va sabzavotchilik paxtachilikka ixtisoslashgan bir kator ilmiy tadkikrt institutlari, Shreder nomidagi Uzumchilik va bogdorchilik ilmiy ishlab chikarish birlashmasi, respublikamizning barcha viloyatlariga mutaxassislar tayyorlab berayotgan, mamlakatimizda yagona bulgan Agrar universitet faoliyat kursatmokda.

Shu nuxtai nazardan Toshkent viloyati xalk xujaligi soxasida paydo bulayotgan barcha yangilik va ixtirolarni sinab kuradigan katta bir tajriba maydoni, deb nom olgan bulsa, bu xam tabiiy bir xrldir.

Bunyodkorlik voxasi deb nom olgan viloyatning fayzu tarovati va boshka uziga xos xususiyatlari yana nimada namoyon buladi?! Yaxshisi, shu xakda:

Toshkent viloyati Uzbekiston Respublikasining shimoliy-shartsida joylashgan. Maydoni 15.3 ming kv.km. Viloyatda 15 ta tuman, 16 ta shaxar, 18 ta shaxar kurgoni va 146 ta kishlok fukarolari yiginlari mavjud. Mamlakat poytaxti - Toshkent shahri bir vakxning uzida viloyatning ma'muriy markazi xamdir.

Yirik shaxarlari: Angren, Chirchik, Olmalik, Bekobod, Yangiyul va Oxangarondir.

Viloyatda 2,4 mln. kishi istikrmat kiladi va axrli soni jixatidan respublikada uchinchi urinda turadi. Axrli zichligi jixatidan xar bir kv.km.ga 155 kishi tugri keladi.

axolining milliy tarkibi: uzbeklar, ruslar, kozoklar, tojiklar, kirgizlar, uygurlar, tatarlar, koreyslar, ukrainlar va boshka 80 ga yakin millat xam da elatlardan iborat.

Viloyatning shimoliy-sharkiy va sharkiy kismini Chotkol, xurama, Pekom va Ugam tizma togpari tashkil kiladi. Xududining katta kismi janub va janubiy garbga tomon Sirdaryoga kiya tushgan togoldi tekisligidan iborat. Viloyat yukrri seysmik zonada joylashgan. Ik/1imi kontinental. 1 xishi nam, nisbatan yumshok Yozi issik, KURUK- Yanvarning urtacha xarorati - 1.3 S dan - 1.8 S gacha, iyulniki 26.8 S. Yiliga tekisliklarga 250 mm, togoldilariga 350-400 mm, togparga 500 mm. yogin tushadi. Kor koplami fakat toglarda turgun. Vegetatsiya davri tekisliklarda kariyb 210 kun. Asosiy daryolari: Sirdaryo (Toshkent viloyatida uzunligi 125 km) va uning irmokgshri, Chirchik; (Pekom bilan birga) xamda Angren xisoblanadi.

Tekislikda buz tuprok, togoldilarida (500-600 m. balandlikkacha) - tipik buztuprok, undan yukorida chimli -kungir, utloki - dasht tuproklar tarkalgan. Dare terassalarining kuyi kismida, shuningdek er osti suvlari er yuzasiga yakin joylarda, dare vodiylarida allyuvial tuprok/iap bor. Tekislik kismi xaydalib, ekin ekiladi. Fakat Sirdaryo soxillarida tukayzorlar bor. Toglarrr 1200-1400 m. balandlikkacha togdashtlari, undan yukrrida archazorlar, 2000 metrdan yukorida subalp va alp utloklari uchraydi.