Aleut orollari

Aleut orollari – Tinch okean shimolida, Alaska yarim oroldan jan.ga to-mon 1740 km ga yey shaklida cho‘zilgan arxipelag. Aleut botig‘idan kutarilib turgan suv osti tog‘larining tepalari. Ko‘pdan-ko‘p orol va qoyalardan iborat. Bering dengizini janubiy tomondan o‘rab turadi. Maydoni 37,8 ming km². Aholisi 7,5 ming kishi. Ko‘p orollar vulkan to-glaridan iborat. Unimak o.dagi eng ba-land Shishaldin vulkani 2860 m. Aleut orollari da 25 ta so‘nmagan vulkan bor. Tez-tez zil-zila bulib turadi. Iqlimi subarktika okean iqlimi, qishi iliq, nam, kuchli shamollar esib turadi. Kor qalin yog‘adi. Tog‘ cho‘qqilarini doim qor qop-lab yotadi. Eng sovuq oy – fevralning o‘rtacha temperaturasi –1,4°, ba’zan –10, 15° gacha sovuq bo‘ladi. Avgustniki 11,9°. Yiliga 1500 mm yog‘in yog‘adi. O‘simliklari asosan o‘t 314va butalar; tuproqlari o‘tloq, tundra tuproqlaridir. Ma’muriy jihatdan AQShning Alyaska shtatiga karashli. Aleut orollari da AKSH harbiy bazalar qurgan. Eng yirik aholi punkti – Adak. Aholisi baliq, dengiz hayvonlarini ovlash bilan shug‘ullanadi. Aleut orollari 18-asr o‘rtalarida Rossiya imperiyasiga qo‘shib olingan. 1867 yil podsho hukumati Aleut orollari ni Alyaska bilan birga AQShga sotib yuborgan.

Adabiyotlar

• OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil