Imomqulixon

Buxoro hukmdorlari

1500 — 1510 Muhammad Shayboniy 1511 — 1512 Suyunchxoʻjaxon 1512 — 1530 Koʻchkunchixon 1530 — 1533 Abu Said 1533 — 1540 Ubaydulla I 1540 — 1540 Abdulla I 1540 — 1551 Abdullatif 1540 — 1550 Abdulaziz 1552 — 1556 Navroʻz Ahmad 1552 — 1556 Burhon sulton 1556 — 1561 Pirmuhammad 1561 — 1583 Iskandarxon 1583 — 1598 Abdullaxon II 1598 — 1599 Abdulmoʻmin 1599 — 1601 Pirmuhammad II 1601 — 1605 Boqimuhammad 1605 — 1608 Valimuhammad 1608 — 1650 Imomquli 1640 — 1647 Nadr Muhammadxon 1645 — 1680 Abdulaziz 1680 — 1702 Subhonquli 1702 — 1711 Ubaydullaxon II 1711 — 1747 Abulfayz 1756 — 1758 Muhammad Rahim 1758 — 1785 Doniyolbiy otaliq 1785 — 1800 Amir Shohmurod 1800 — 1826 Amir Haydar 1826 — 1826 Amir Husayn 1826 — 1827 Amir Umar 1827 — 1860 Amir Nasrulloh 1860 — 1885 Amir Muzaffar 1885 — 1910 Amir Abdulahad 1910 — 1920 Amir Olimxon

Imomqulixon Ibn Dinmuhammadxon (1589—1650) — oʻzbek davlatchiligi tizimidagi ashtarxoniylar sulola-sini boshqargan Buxoro xonligi xukmdori (1611—42).

Imomqulixon

Valimuhammadxon Erondan olib kelgan qoʻshinga qarshi Buxoro xalqining kurashiga rahbarlik qilib qozoqlar yordamida eroniylarni tor-mor keltirgan. Sungra 1611 yil Sirdaryoning quyi oqimidagi hududlarga yurish qilib isyonkor qozoq, qalmoq, qoraqalpoqlarni boʻysundirgan. I. 1612 yil Toshkentni egallab oʻgʻli Iskandarni hokim etib tayinlagan, ammo, shahar aholisi uning nojoʻya xattiharakatlaridan norozi boʻlib isyon koʻtarib Iskandarni oʻldirgan. Bundan gʻazablangan I. Buxoro, Balx va Badaxshon viloyatlaridan qoʻshin yigʻib kelib, Toshkent aholisini qirgʻin qilgan (qarang Toshkent qirgʻini). Buxoro xonligida ichki nizolar juda kuchli boʻlgan. Toshkent, Balx, Samarqand viloyatlari ochiqdanochiq markaziy hokimiyatga qarshi siyosat yurgizishardi. I. bu kurashlarga barham bergan. I. darvishlarni qoʻllabquvvatlagan, atrofiga olimlar va shoirlarni toʻplagan, oʻzi ham sheʼrlar yozgan. Koʻchmanchilar bilan olib borilgan muvaffaqiyatli janglar natijasida u 30 yildan or-tiq hukmronlik qilgan. Bu davrda mamlakatda markaziy davlat hokimiyati kuchaygan. Hindiston, Eron va Rossiya bilan elchilik munosabatlarini oʻrnatgan. Rossiyaning josus elchisi I. D. Xoxlov 1620—22 yillarda Buxoroda boʻlgan. I. koʻr boʻlib qolgach, taxtni ukasi Nodirmuhammadga topshirgan (1642). Oʻzi hajga ketib, oʻsha yerda vafot etgan.

Adabiyot

• Muhammad Yusuf Munshi, Mukimxanskaya istoriya, T., 1956.

Manbalar

Ashtarxoniylar sulolasi (1601-1756)

Buxoro xonligi Boqi Muhammad 1601 - 1605 Vali Muhammad 1605 - 1611 Imomqulixon 1611 - 1642 Nadr Muhammadxon 1642 - 1645 Abdulazizxon 1645 - 1681 Subhonquli 1681 - 1702 Ubaydullaxon II 1702 - 1711 Abulfayzxon 1711 - 1747 Abdulmo’minxon 1747 - 1751 Ubaydulloxon III 1751 - 1754 Sherg'ozixon 1754 - 1756