Imomqulixon: Versiyalar orasidagi farq
Tahrir izohi yoʻq |
Tahrir izohi yoʻq |
||
Qator 2: | Qator 2: | ||
'''Imomqulixon Ibn Dinmuhammadxon''' (1589—1650) — oʻzbek davlatchiligi tizimidagi ashtarxoniylar sulola-sini boshqargan Buxoro xonligi xukmdori (1611—42). |
'''Imomqulixon Ibn Dinmuhammadxon''' (1589—1650) — oʻzbek davlatchiligi tizimidagi ashtarxoniylar sulola-sini boshqargan Buxoro xonligi xukmdori (1611—42). |
||
[[Fayl: Imamquli-khan.jpg|thumb|left| Imomqulixon]] |
[[Fayl: Imamquli-khan.jpg|thumb|left| Imomqulixon]] |
||
[[ |
[[Valimuhammadxon]] Erondan olib kelgan qoʻshinga qarshi Buxoro xalqining kurashiga rahbarlik qilib qozoqlar yordamida eroniylarni tor-mor keltirgan. Sungra 1611 yil Sirdaryoning quyi oqimidagi hududlarga yurish qilib isyonkor qozoq, qalmoq, qoraqalpoqlarni boʻysundirgan. I. 1612 yil Toshkentni egallab oʻgʻli Iskandarni hokim etib tayinlagan, ammo, shahar aholisi uning nojoʻya xattiharakatlaridan norozi boʻlib isyon koʻtarib Iskandarni oʻldirgan. Bundan gʻazablangan I. Buxoro, Balx va Badaxshon viloyatlaridan qoʻshin yigʻib kelib, Toshkent aholisini qirgʻin qilgan (qarang [[Toshkent qirgʻini]]). Buxoro xonligida ichki nizolar juda kuchli boʻlgan. Toshkent, Balx, Samarqand viloyatlari ochiqdanochiq markaziy hokimiyatga qarshi siyosat yurgizishardi. I. bu kurashlarga barham bergan. I. darvishlarni qoʻllabquvvatlagan, atrofiga olimlar va shoirlarni toʻplagan, oʻzi ham sheʼrlar yozgan. Koʻchmanchilar bilan olib borilgan muvaffaqiyatli janglar natijasida u 30 yildan or-tiq hukmronlik qilgan. Bu davrda mamlakatda markaziy davlat hokimiyati kuchaygan. Hindiston, Eron va Rossiya bilan elchilik munosabatlarini oʻrnatgan. Rossiyaning josus elchisi I. D. Xoxlov 1620—22 yillarda Buxoroda boʻlgan. I. koʻr boʻlib qolgach, taxtni ukasi [[Nodirmuhammad]]ga topshirgan (1642). Oʻzi hajga ketib, oʻsha yerda vafot etgan. |
||
== Adabiyot == |
== Adabiyot == |
5-Dekabr 2020, 22:47 dagi koʻrinishi
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Imomqulixon Ibn Dinmuhammadxon (1589—1650) — oʻzbek davlatchiligi tizimidagi ashtarxoniylar sulola-sini boshqargan Buxoro xonligi xukmdori (1611—42).
Valimuhammadxon Erondan olib kelgan qoʻshinga qarshi Buxoro xalqining kurashiga rahbarlik qilib qozoqlar yordamida eroniylarni tor-mor keltirgan. Sungra 1611 yil Sirdaryoning quyi oqimidagi hududlarga yurish qilib isyonkor qozoq, qalmoq, qoraqalpoqlarni boʻysundirgan. I. 1612 yil Toshkentni egallab oʻgʻli Iskandarni hokim etib tayinlagan, ammo, shahar aholisi uning nojoʻya xattiharakatlaridan norozi boʻlib isyon koʻtarib Iskandarni oʻldirgan. Bundan gʻazablangan I. Buxoro, Balx va Badaxshon viloyatlaridan qoʻshin yigʻib kelib, Toshkent aholisini qirgʻin qilgan (qarang Toshkent qirgʻini). Buxoro xonligida ichki nizolar juda kuchli boʻlgan. Toshkent, Balx, Samarqand viloyatlari ochiqdanochiq markaziy hokimiyatga qarshi siyosat yurgizishardi. I. bu kurashlarga barham bergan. I. darvishlarni qoʻllabquvvatlagan, atrofiga olimlar va shoirlarni toʻplagan, oʻzi ham sheʼrlar yozgan. Koʻchmanchilar bilan olib borilgan muvaffaqiyatli janglar natijasida u 30 yildan or-tiq hukmronlik qilgan. Bu davrda mamlakatda markaziy davlat hokimiyati kuchaygan. Hindiston, Eron va Rossiya bilan elchilik munosabatlarini oʻrnatgan. Rossiyaning josus elchisi I. D. Xoxlov 1620—22 yillarda Buxoroda boʻlgan. I. koʻr boʻlib qolgach, taxtni ukasi Nodirmuhammadga topshirgan (1642). Oʻzi hajga ketib, oʻsha yerda vafot etgan.
Adabiyot
- Muhammad Yusuf Munshi, Mukimxanskaya istoriya, T., 1956.[1]
Manbalar
|
Ushbu maqolada Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi (2000-2005) maʼlumotlaridan foydalanilgan. |
Bu andozani aniqrogʻiga almashtirish kerak. |