Fizalis: Versiyalar orasidagi farq

Tarixni interaktiv tarzda koʻrib chiqish

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi

Inline

7-Mart 2020, 23:15 dagi koʻrinishi

Fizalis (Physalis), paqpaq — ituzumdoshlar oilasiga mansub bir yoki koʻp yillik oʻsimliklar turkumi; sabzavot ekini. Yovvoyi holda 100 dan ortiq turi tropik va subtropik mintaqalarda, koʻproq Markaziy Amerikada tarqalgan. Ayrim turlari Afrikaning jan.sharqida uchraydi. F. Yevropaga 18-asrda, keyinchalik Osiyoga keltirilgan. Asosan, Meksika F.si yoki Meksika pomidori (P. ixocarpa); tukli F. (P. pubescens) va peru F.si (peru olchasi) (P. peruviana) yetishtiriladi. Meksika F.si koʻp tarqalgan. Tarkibida 8—9% quruq modda, 33,133,6% yogʻ, 18,4 19,5% oqsil, 17,6— 18,1% kletchatka, 4,48,3% kul, 3—4% qand, 5— 10% pektin, 20– 30 mg % S vitamini hamda karotin, organik kislotalar, achchiq moddalardan fizalin va alkaloidlar (0,260,4%) bor. Shifobaxsh. Mevasi nordonshirin, tuyey ochsariq, koʻkish; ya n gil i gida, qayta ishlangan holda isteʼmol qilinadi. Peru F.si (5—12 g) yumaloq oval, sariq, toʻq sariq, nordonshirin. Mazasi qulupnay taʼmini beradi. Yetishtirish agrotexnikasi pomidordan farqqilmaydi. Konserva sanoatida, souslar, murabbo, tuzlamalar tayyorlashda ishlatiladi. Pishgan mevalaridan limon kislota olinadi.^[1]^[2]

Rasmlar

Gullar

Peru paqpaqi (Physalis peruviana)
Yevrosiyo paqpaqi (Physalis alkekengi)

Mevalar

Peru paqpaqi (Physalis peruviana)
Peru paqpaqi: gul kosachasi qutulish mumkin bo'lgan mevalarni namoyish etish uchun ochildi.
Yevrosiyo paqpaqi, "Xitoy fonar" (Physalis alkekengi)
Physalis alkekengi: gul kosachasi 'skeleti' ichkarida meva ko'rsatmoqda
"Meksika pomidori" (Physalis philadelphica (syn. P. ixocarpa))
Tukli fizalis (Physalis pubescens)
Kichik fizalis (Physalis minima)

Manbalar

↑ Pivovarov V. F., Aramov M. X., Dubrutsskaya Ye. G. va boshqa, Fizalis. Ovoshnie i baxchevie kulturi v Uzbekistane, M., 2001.
↑ Armando T. Hunziker: The Genera of Solanaceae (o'zbek tilida: Ituzumdoshlarning Turkumi). A.R.G. Gantner Verlag K.G., Ruggell, Liechtenstein 2001. ISBN 3-904144-77-4

Bu maqolada boshqa til boʻlimlariga ishorat yoʻq.
Siz ularni topib va ushbu maqolaga qoʻshib, loyihaga yordam berishingiz mumkin.

Ushbu maqolada Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi (2000-2005) maʼlumotlaridan foydalanilgan.

Ushbu maqola chaladir. Siz uni boyitib, Vikipediyaga yordam berishingiz mumkin.
Bu andozani aniqrogʻiga almashtirish kerak.

[1] Pivovarov V. F., Aramov M. X., Dubrutsskaya Ye. G. va boshqa, Fizalis. Ovoshnie i baxchevie kulturi v Uzbekistane, M., 2001.

[2] Armando T. Hunziker: The Genera of Solanaceae (o'zbek tilida: Ituzumdoshlarning Turkumi). A.R.G. Gantner Verlag K.G., Ruggell, Liechtenstein 2001. ISBN 3-904144-77-4

[1]

[2]

@@ Qator 12: / Qator 12: @@
 <gallery>File:Uchuva 2005.jpg|Peru paqpaqi (Physalis peruviana)
 File:Physalis einzeln.jpg|Peru paqpaqi: gul kosachasi qutulish mumkin bo'lgan mevalarni namoyish etish uchun ochildi.
-File:Physalis alkekengi 004.JPG|Yevrosiyo paqpaqi, "Xitoy fonarcha" (Physalis alkekengi)
+File:Physalis alkekengi 004.JPG|Yevrosiyo paqpaqi, "Xitoy fonar" (Physalis alkekengi)
 File:Physalis alkekengi R0015041.JPG|Physalis alkekengi: gul kosachasi 'skeleti' ichkarida meva ko'rsatmoqda
 File:Physalis ixocarpa.JPG|"Meksika pomidori" (Physalis philadelphica (syn. P. ixocarpa))