Belorussiya Sovet Sotsialistik Respublikasi: Versiyalar orasidagi farq

	1920–1991
Maqom	Sovet Ittifoqi respublikasi (1922–1991)
Bosh vazir
• 1920–1924 (ilk)	Aleksander Chervyakov
• 1990–1991 (soʻnggi)	Vyachaslau Kebich
Prezident
• 1920–1937 (ilk)	Aleksander Chervyakov
• 1990–1991 (soʻnggi)	Mikalay Dzyemyansyey
Tarixiy era	XX asr
Avvalgi davlat	Keyingi davlat
	Litva–Belorussiya Sovet Sotsialistik Respublikasi
	Ikkinchi Polsha Respublikasi
	Reichskommissariat Ostland
	Bezirk Bialystok
	Reichskommissariat Ukraine
Belarus
Hozirda hududida quyidagilar mavjud	Belarus; Lithuania; Poland; Russia

Tarixni interaktiv tarzda koʻrib chiqish

← Avvalgi tahrir Keyingi tahrir →

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi

VizualVikimatn

Inline

15-Avgust 2018, 07:28 dagi koʻrinishi

Belorussiya Sovet Sotsialistik Respublikasi, Belorussiya SSR (belaruscha: Беларуская Савецкая Сацыялiстычная Рэспубліка; ruscha: Белорусская Советская Социалистическая Республика) — Sovet Ittifoqi tarkibiga kirgan respublikalarning biri. 1920–1922-yillarda mavjud boʻlgan, 1922-yildan 1991-yilgacha Sovet Ittifoqi tarkibidagi oʻn besh respublikaning biri boʻlgan. 1990-yildan 1991-yilgacha oʻz qonunchiligiga ega boʻlgan. Respublikani Belorussiya Kommunistik partiyasi boshqargan. Ayrim manbalarda Sovet Belorussiyasi deb yuritiladi.

1918-yilning 19-martida Belorussiya Demokratik Respublikasi mustaqillik eʼlon qilgan. 1919-yilning 1-yanvar kuni bolsheviklar tomonidan Belorussiya Sotsialistik Sovet Respublikasi (belaruscha: Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка Беларусь; ruscha: Социалистическая Советская Республика Белоруссия) tashkil etilgan. 1922-yilda Belorussiya SSR Ukraina SSR, Zakavkazye SFSR va Rossiya RSFSR bilan bir qatorda Sovet Ittifoqining ilk toʻrt aʼzosidan biriga aylangan. Ikkinchi jahon urushi davrida fashistlar Germaniyasi Belorussiyani ishgʻol qilgan.

Sovet Ittifoqining soʻnggi yillarida, 1990-yil 27-iyulda Belorussiya SSR Oliy Soveti davlat suvereniteti deklaratsiyasini qabul qildi. 1991-yil 15-avgustda Stanislav Sushkiyevich mamlakatning birinchi prezidenti etib saylandi. Oʻn kundan keyin, 1991-yil 25-avgustda Belorussiya SSR oʻz mustaqilligini eʼlon qildi va davlat nomi Belorussiya Respublikasiga oʻzgartirildi. Oradan toʻrt oyu bir kun oʻtib, 1991-yil 26-dekabrda Sovet Ittifoqi tarqatib yuborildi.

Tarixi

Belorussiyada sinfiy jamiyat 1-ming yillikda vujudga kelgan. 10–12-asr boshida Kiyev Rusi tarkibida Polotsk, Turovo-Minsk va boshqa feodal knyazliklari tashkil topgan. 13–14-asrlarda Belorussiya yerlari Litva Buyuk Knyazligi, 1569-yildan Rech Pospolita tarkibida boʻlgan. 16-asrda belorus xalqi toʻla tarkib topgan. 18-asr oxirida Belorussiya yerlari Rossiya bilan qoʻshilgan.

1861-yilgi dehqonlar islohoti kapitalizm taraqqiyotini tezlashtirgan. 1863–1864-yillarda belorus xalqi Polsha milliy ozodlik qoʻzgʻolonida qatnashgan. 19-asr oxirida dastlabki sotsialist-demokratik toʻgaraklar, 1904-yilda Polese va Shimoli-gʻarbiy qoʻmitalar, 1906-yili RSDRP Litva va Belorussiya viloyati ittifoqi tuzilgan. Belorus xalqi 1905-1907-yillar revolyutsasi, 1917-yil Fevral va Oktabr inqiloblarida qatnashgan. 1917-yil noyabrda Belorussiyada sovet hokimiyati oʻrnatilgan. 1918-yil fevral-noyabr oylarida Belorussiya hududining koʻp qismini Germaniya qoʻshinlari bosib olgan.

1919-yil 1-yanvarda Belorussiya SSR tashkil etilgan. Gʻarbiy Belorussiya 1921-yilgi Piga shartnomasiga koʻra Polshaga oʻtgan. 1922-yili Belorussiya SSR Sovet Ittifoqi tarkibiga kirgan. 1939-yil noyabrda Gʻarbiy Belorussiya Belorussiya SSR bilan qayta qoʻshilgan. 1941-yili Belorussiyani nemis-fashist qoʻshinlari bosib olgan. 1944-yili iyulda Belorussiyani sovet qoʻshinlari bosib olgan. Belorussiya SSR Lenin ordeni (1935, 1958), Oktabr inqilobi (1968), Xalqlar doʻstligi (1972) ordenlari bilan mukofotlangan.

Sovet Ittifoqining soʻnggi yillarida, 1990-yil 27-iyulda Belorussiya SSR Oliy Soveti davlat suvereniteti deklaratsiyasini qabul qildi. 1991-yil 15-avgustda Stanislav Sushkiyevich mamlakatning birinchi prezidenti etib saylandi. Oʻn kundan keyin, 1991-yil 25-avgustda Belorussiya SSR oʻz mustaqilligini eʼlon qildi va davlat nomi Belorussiya Respublikasiga oʻzgartirildi. Oradan toʻrt oyu bir kun oʻtib, 1991-yil 26-dekabrda Sovet Ittifoqi tarqatib yuborildi.

Manbalar

↑ Note: Some parts, e.g., Švenčionys, Šalčininkai, Dieveniškės, Adutiškis, Druskininkai, were annexed in 1939 from Poland to Byelorussia, but passed to Lithuania in 1940

Havolalar

Belorussiya SSR Katta sovet ensiklopediyasida ^(rus.)

[1] Note: Some parts, e.g., Švenčionys, Šalčininkai, Dieveniškės, Adutiškis, Druskininkai, were annexed in 1939 from Poland to Byelorussia, but passed to Lithuania in 1940

[1]

@@ Qator 79: / Qator 79: @@
 ==Tarixi==
-Belorussiyada sinfiy jamiyat 1-ming yillikda vujudga kelgan. 10–12-asr boshida [[Kiev Rusi]] tarkibida [[Polotsk]], [[Turovo-Minsk]] va boshqa feodal knyazliklari tashkil topgan. 13–14-asrlarda Belorussiya yerlari [[Litva Buyuk knyazligi]], 1569-yildan [[Rech Pospolita]] tarkibida boʻlgan. 16-asrda belorus xalqi toʻla tarkib topgan. 18-asr oxirida Belorussiya yerlari [[Rossiya]] bilan qoʻshilgan.
+Belorussiyada sinfiy jamiyat 1-ming yillikda vujudga kelgan. 10–12-asr boshida [[Kiyev Rusi]] tarkibida [[Polotsk]], [[Turovo-Minsk]] va boshqa feodal knyazliklari tashkil topgan. 13–14-asrlarda Belorussiya yerlari [[Litva Buyuk Knyazligi]], 1569-yildan [[Rech Pospolita]] tarkibida boʻlgan. 16-asrda [[beloruslar|belorus]] xalqi toʻla tarkib topgan. 18-asr oxirida Belorussiya yerlari [[Rossiya]] bilan qoʻshilgan.
 [[File:PL-RU war 1919 phase I.svg|thumb|left|The initial and provisional borders of the SSRB (dark green).]]
--yilgi dehqonlar islohoti [[kapitalizm]] taraqqiyotini tezlashtirgan. 1863–1864-yillarda belorus xalqi [[Polsha milliy ozodlik qoʻzgʻoloni]]da qatnashgan. 19-asr oxirida dastlabki sotsialist-demokratik toʻgaraklar, 1904-yilda [[Polese]] va Shimoli-gʻarbiy kometetlar, 1906-yili RSDRP Litva va Belorussiya viloyati ittifoqi tuzilgan. Belorus xalqi 1905-1907-yillar revolyutsasi, 1917-yil [[Fevral inqilobi|Fevral]] va [[Oktabr inqilobi|Oktabr]] inqiloblarida qatnashgan. 1917-yil noyabrda Belorussiyada [[Sovet hokimiyati]] oʻrnatilgan. 1918-yil fevral-noyabr oylarida Belorussiya hududining koʻp qismini [[Germaniya]] qoʻshinlari bosib olgan.
+-yilgi dehqonlar islohoti [[kapitalizm]] taraqqiyotini tezlashtirgan. 1863–1864-yillarda belorus xalqi [[Polsha milliy ozodlik qoʻzgʻoloni]]da qatnashgan. 19-asr oxirida dastlabki sotsialist-demokratik toʻgaraklar, 1904-yilda [[Polese]] va Shimoli-gʻarbiy qoʻmitalar, 1906-yili RSDRP Litva va Belorussiya viloyati ittifoqi tuzilgan. Belorus xalqi 1905-1907-yillar revolyutsasi, 1917-yil [[Fevral inqilobi|Fevral]] va [[Oktabr inqilobi|Oktabr]] inqiloblarida qatnashgan. 1917-yil noyabrda Belorussiyada sovet hokimiyati oʻrnatilgan. 1918-yil fevral-noyabr oylarida Belorussiya hududining koʻp qismini [[Germaniya]] qoʻshinlari bosib olgan.
--yi 1-yanvarda BSSR tashkil etilgan. Gʻarbiy Belorussiya 1921-yilgi [[Piga]] shartnomasiga koʻra Polshaga oʻtgan. 1922-yili BSSR Sovet Ittifoqi tarkibiga kirgan. 1939-yil noyabrda Gʻarbiy Belorussiya BSSR bilan qayta qoʻshilgan. 1941-yili Belorussiyani [[nemis-fashist]] qoʻshinlari bosib olgan. 1944-yili iyulda Belorussiyani sovet qoʻshinlari ozod qilgan. 1945-yildan [[BMT]] aʼzosi boʻlgan. BSSR [[Lenin ordeni]] (1935, 1958), Oktabr Inqilobi (1968), [[Xalqlar doʻstligi]](1972) ordenlari bilan mukofotlangan.
+-yil 1-yanvarda Belorussiya SSR tashkil etilgan. Gʻarbiy Belorussiya 1921-yilgi [[Piga]] shartnomasiga koʻra Polshaga oʻtgan. 1922-yili Belorussiya SSR [[Sovet Ittifoqi]] tarkibiga kirgan. 1939-yil noyabrda Gʻarbiy Belorussiya Belorussiya SSR bilan qayta qoʻshilgan. 1941-yili Belorussiyani [[fashistlar Germaniyasi|nemis-fashist]] qoʻshinlari bosib olgan. 1944-yili iyulda Belorussiyani sovet qoʻshinlari bosib olgan. Belorussiya SSR [[Lenin ordeni]] (1935, 1958), [[Oktabr inqilobi ordeni|Oktabr inqilobi]] (1968), [[Xalqlar doʻstligi ordeni|Xalqlar doʻstligi]] (1972) ordenlari bilan mukofotlangan.
+Sovet Ittifoqining soʻnggi yillarida, 1990-yil 27-iyulda Belorussiya SSR Oliy Soveti davlat suvereniteti deklaratsiyasini qabul qildi. 1991-yil 15-avgustda [[Stanislav Sushkiyevich]] mamlakatning birinchi prezidenti etib saylandi. Oʻn kundan keyin, 1991-yil 25-avgustda Belorussiya SSR oʻz mustaqilligini eʼlon qildi va davlat nomi [[Belorussiya Respublikasi]]ga oʻzgartirildi. Oradan toʻrt oyu bir kun oʻtib, 1991-yil 26-dekabrda Sovet Ittifoqi tarqatib yuborildi.
--yilning 19-martida [[Belorussiya Demokratik Respublikasi]] mustaqillik eʼlon qilgan. 1919-yilning 1-yanvar kuni bolsheviklar tomonidan [[Belorussiya Sotsialistik Sovet Respublikasi]] ({{lang-be|Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка Беларусь}}; {{lang-ru|Социалистическая Советская Республика Белоруссия}}) tashkil etilgan. 1922-yilda Belorussiya SSR [[Ukraina SSR]], [[Zakavkazye Sotsialistik Federativ Sovet Respublikasi|Zakavkazye SFSR]] va [[Rossiya Sovet Federativ Sotsialistik Respublikasi|Rossiya RSFSR]] bilan bir qatorda Sovet Ittifoqining ilk toʻrt aʼzosidan biriga aylangan. [[Ikkinchi jahon urushi]] davrida [[fashistlar Germaniyasi]] Belorussiyani ishgʻol qilgan.
-Belorussiya SSR poytaxti [[Minsk]] shahri boʻlgan. Respublika 6 viloyat, 117 rayonga boʻlingan, 96 shahar, 111 shahar tipidagi posyolkasi boʻlgan.<ref>{{cite encyclopedia | year = 1988 | title = Belorussiya SSR | encyclopedia = Ensiklopedik lugʻat | publisher = [[Oʻzbek sovet ensiklopediyasi]] | location = Toshkent | language = oʻzbekcha | id = 5-89890-002-0 | page = 91 | volume = 1}}</ref>
-Sovet Ittifoqining soʻnggi yillarida, 1990-yil 27-iyulda Belorussiya SSR Oliy Soveti davlat suvereniteti deklaratsiyasini qabul qildi. 1991-yil 15-avgustda Stanislav Sushkiyevich mamlakatning birinchi prezidenti etib saylandi. Oʻn kundan keyin, 1991-yil 25-avgustda Belorussiya SSR oʻz mustaqilligini eʼlon qildi va davlat nomi [[Belorussiya Respublikasi]]ga oʻzgartirildi. Oradan toʻrt oyu bir kun oʻtib, 1991-yil 26-dekabrda Sovet Ittifoqi tarqatib yuborildi.
 ==Manbalar==

k m t Sovet Ittifoqi respublikalari (1922–1991)
Asosiy	Armaniston SSR Belorussiya SSR Estoniya SSR Gruziya SSR Latviya SSR Litva SSR Moldaviya SSR Ozarbayjon SSR Qozogʻiston SSR Qirgʻiziston SSR Rossiya SFSR Tojikiston SSR Turkmaniston SSR Ukraina SSR Oʻzbekiston SSR
Qisqa yashagan	Karel-Fin SSR (1940–1956) Zakavkazye SFSR (1922–1936)
Ittifoq aʼzosi boʻlmagan respublikalar	Abxaziya SSR (1921–1931) Buxoro XSSR (1920–1925) Xorazm XSSR (1920–1925) Naxichevan ASSR (1920–1923) Pridnestroviya Moldaviya SSR (1990–1991) Janubiy Osetiya SR (1990–1991)