Moldaviya Sovet Sotsialistik Respublikasi: Versiyalar orasidagi farq
Tahrir izohi yoʻq |
|||
Qator 71: | Qator 71: | ||
== Tarixi == |
== Tarixi == |
||
[[File:Rep._Moldova_Iulie_1940.jpg|250px|left|thumb|Ruminiya va Moldaviya SSRlari. 1940-yil sentabr.]] |
[[File:Rep._Moldova_Iulie_1940.jpg|250px|left|thumb|Ruminiya va Moldaviya SSRlari. 1940-yil sentabr.]] |
||
Moldaviyada sinfiy jamiyat 9–11-asrlarda paydo boʻlgan. 12–14-asrlarda turli qabila ittifoqlari va davlat uyushmalari (skiflar, gotlar, hunnlar, [[Qadimiy |
Moldaviyada sinfiy jamiyat 9–11-asrlarda paydo boʻlgan. 12–14-asrlarda turli qabila ittifoqlari va davlat uyushmalari ([[skiflar]], [[gotlar]], [[hunnlar]], [[Qadimiy rus davlati]], [[Oltin Oʻrda]] va boshqalar) sistemasida, 14-asrda [[voloxlar]]ning sharqiy slavyanlar bilan aloqasi natijasida [[moldavanlar|moldavan]] elati tashkil topgan. 1359-yildan mustaqil [[Moldaviya knyazligi]] hukm sura boshlagan. 16–18-asrlarda [[Usmonli turk imperiyasi]] qoʻl ostida turklar zulmiga qarshi ozodlik harakatlari boshlangan. |
||
18-asr oxiriga kelib [[Rossiya]] [[ |
18-asr oxiriga kelib [[Rossiya]] [[Diyestr davlati]]dan chap tomondagi yerlarni, 1812-yili esa [[Bessarabiya]]ni qoʻshib oldi. Moldaviya mehnatkashlari 1905—1907-yillar revolyutsasida, [[Fevral inqilobi|Fevral]] va [[Oktabr inqilobi|Oktabr]] inqilobida qatnashgan. Sovet hokimiyati 1917-yil (dekabr)–1918-yil (yanvar)da oʻrnatilgan. 1918-yil yanvar-martida Ruminya Bessarabiyani bosib olgan. 1924-yil 12-oktabrda [[Ukraina SSR]] tarkibida [[Moldaviya Avtonom Sovet Sotsialistik Respublikasi]] tashkil etilgan. 1940-yil 28-iyunda Bessarabiya OSvet Ittifoqiga qaytarib berilgan. 1940-yil 2-avgustda Moldaviya SSR tashkil topgan. Oʻsha yili Moldaviya Kommunistlar Partiyasi tuzilgan. 1941-yilda Moldaviya gitlerchi-fashist qoʻshinlari tomonidan okkupatsiya qilingan. 1944-yil avgustda [[Qizil armiya]] fashistlarni siqib chiqargan. Moldaviya SSR [[Lenin ordeni]] (1958), Oktabr Revolyutsasi (1974) va [[Xalqlar doʻstligi]] (1972) ordenlari bilan mukofotlangan. |
||
1924-yil 12-oktabrda USSR tarkibida [[MoldASSR]] tashkil etilgan. 1940-yil 28-iyunda Bessarabiya SSSR ga qaytarib berilgan. 1940-yil 2-avgustda [[MoldSSR]] tashkil topgan. Oʻsha yili Moldaviya Kommunistlar Partiyasi tuzilgan. 1941-yilda Moldaviya gitlerchi-fashist qoʻshinlari tomonidan okkupatsiya qilingan. 1944-yil avgustda [[Qizil Armiya]] tomonidan ozod etilgan. Moldaviya [[Lenin ordeni]] (1958), Oktabr Revolyutsasi (1974) va [[Xalqlar doʻstligi]] (1972) ordenlari bilan mukofotlangan. |
|||
== Manbalar == |
== Manbalar == |
14-Avgust 2018, 09:53 dagi koʻrinishi
1940–1991 | |||||||||||||
Maqom |
Sovet Ittifoqi respublikasi (1940–1991) | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Hukumat yetakchisi | |||||||||||||
• 1940–1945 |
Tihon Konstantinov | ||||||||||||
• 1990–1991 |
Petru Pascari | ||||||||||||
Davlat boshchisi | |||||||||||||
• 1989–1991 |
Mircea Snegur | ||||||||||||
Tarixiy era | XX asr | ||||||||||||
| |||||||||||||
Hozirda hududida quyidagilar mavjud |
Moldova Andoza:Country data Pridnestrovye |
Moldaviya Sovet Sotsialistik Respublikasi yoki Moldova Sovet Sotsialistik Respublikasi, Moldaviya SSR yoki Moldova SSR (rumincha: Republica Sovietică Socialistă Moldovenească; mold.: Република Советикэ Сочиалистэ Молдовеняскэ; ruscha: Молда́вская Сове́тская Социалисти́ческая Респу́блика) — Sovet Ittifoqi tarkibiga kirgan respublikalarning biri. Sovet davrida chop etilgan oʻzbekcha manbalarda mamlakat nomi Moldaviya SSR deb yuritiladi.[1]
Moldaviya SSR 1940-yilning 2-avgustida oʻsha yilning 28-iyunida Ruminiyadan anneksiya qilib olingan Bessarabiyaning ayrim hududlari hamda Ukraina SSR tarkibidagi Moldaviya Avtonom Sovet Sotsialistik Respublikasining ayrim hududlarini birlashtirib tuzilgan.
1990-yilning 23-iyunida Moldaviya SSR suverenitet deklaratsiyasini eʼlon qildi va Moldova Sovet Sotsialistik Respublikasi deb qayta nomlandi. 1991-yilning 23-mayida oʻz mustaqilligini eʼlon qildi va Moldova Respublikasi deb qayta nomlandi. Sovet Ittifoqi mamlakat mustaqilligini 1991-yil 26-dekabrda rasman tan oldi.
Tarixi
Moldaviyada sinfiy jamiyat 9–11-asrlarda paydo boʻlgan. 12–14-asrlarda turli qabila ittifoqlari va davlat uyushmalari (skiflar, gotlar, hunnlar, Qadimiy rus davlati, Oltin Oʻrda va boshqalar) sistemasida, 14-asrda voloxlarning sharqiy slavyanlar bilan aloqasi natijasida moldavan elati tashkil topgan. 1359-yildan mustaqil Moldaviya knyazligi hukm sura boshlagan. 16–18-asrlarda Usmonli turk imperiyasi qoʻl ostida turklar zulmiga qarshi ozodlik harakatlari boshlangan.
18-asr oxiriga kelib Rossiya Diyestr davlatidan chap tomondagi yerlarni, 1812-yili esa Bessarabiyani qoʻshib oldi. Moldaviya mehnatkashlari 1905—1907-yillar revolyutsasida, Fevral va Oktabr inqilobida qatnashgan. Sovet hokimiyati 1917-yil (dekabr)–1918-yil (yanvar)da oʻrnatilgan. 1918-yil yanvar-martida Ruminya Bessarabiyani bosib olgan. 1924-yil 12-oktabrda Ukraina SSR tarkibida Moldaviya Avtonom Sovet Sotsialistik Respublikasi tashkil etilgan. 1940-yil 28-iyunda Bessarabiya OSvet Ittifoqiga qaytarib berilgan. 1940-yil 2-avgustda Moldaviya SSR tashkil topgan. Oʻsha yili Moldaviya Kommunistlar Partiyasi tuzilgan. 1941-yilda Moldaviya gitlerchi-fashist qoʻshinlari tomonidan okkupatsiya qilingan. 1944-yil avgustda Qizil armiya fashistlarni siqib chiqargan. Moldaviya SSR Lenin ordeni (1958), Oktabr Revolyutsasi (1974) va Xalqlar doʻstligi (1972) ordenlari bilan mukofotlangan.
Manbalar
- ↑ "Moldaviya SSR" (oʻzbekcha). Ensiklopedik lugʻat. 1. Toshkent: Oʻzbek sovet ensiklopediyasi. 1988. p. 531. 5-89890-002-0.
Havolalar
Vikiomborda Moldaviya Sovet Sotsialistik Respublikasi haqida turkum mavjud |