Stephen Hawking: Versiyalar orasidagi farq

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
kTahrir izohi yoʻq
kTahrir izohi yoʻq
Qator 56: Qator 56:
== Manbalar ==
== Manbalar ==
{{manbalar}}
{{manbalar}}

== Havolalar ==
* {{Official website|http://hawking.org.uk/}}
* {{facebook|stephenhawking}}
* {{IMDb name|370071}}


{{scientist-stub}}
{{scientist-stub}}
{{bio-stub}}


[[Turkum:Fiziklar]]
[[Turkum:Fiziklar]]

20-Mart 2018, 09:29 dagi koʻrinishi

Stephen Hawking
Tavalludi 8-yanvar 1942-yil
Oksford
Vafoti 14-mart 2018-yil(2018-03-14)
(76 yoshda)
Kembrij
Fuqaroligi Buyuk Britaniya
Sohasi
Taʼlimi Oksford universiteti
Kembrij universiteti
Akademik rahbarlari Dennis Sciama[1]
Mashhur ishlari
Mukofotlari
  • Adams mukofoti (1966)
  • Eddington medali (1975)
  • Maxwell medali (1976)
  • Heineman sovrini (1976)
  • Hughes medali (1976)
  • Albert Einstein mukofoti (1978)
  • Qirollik astronomiya jamiyati oltin medali (1985)
  • Dirac medali (1987)
  • Wolf sovrini (1988)
  • Asturiya shahzodasi mukofoti (1989)
  • Andrew Gemant mukofoti (1998)
  • Naylor sovrini (1999)
  • Lilienfeld sovrini (1999)
  • Albert medali (1999)
  • Copley medali (2006)
  • Ozodlik medali (2009)
  • Fundamental fizikada kashfiyot medali (2012)
  • BBVA jamgʻarmasi bilim fronti medali (2015)

Stephen William Hawking (talaffuzi: Stiven Uilyam Hoking; 8-yanvar 1942 – 14-mart 2018) ingliz nazariyotchi fizigi, kosmologi, yozuvchi va Kembrij universiteti Nazariy kosmologiya markazi tadqiqot direktori boʻlgan.[2][3] Ilmiy ishlari sirasiga Roger Penrose bilan birgalikda kashf etgan gravitatsiya singularligi teoremalari hamda qora tuynuk nurlanishi (Hawking nurlanishi) hodisasining matematik asosi (prognozi) kiradi. Hawking birinchi boʻlib kosmologiyani umumiy nisbiylik nazariyasi va kvant mexanika bilan izohlovchi nazariya qurishni taklif etdi. U kvant mexanikaning koʻp olamlar talqini tarafdori edi.[4][5]

Bundan tashqari, Hawking Qirollik sanʼat jamiyati va Rim papasi fanlar akademiyasi aʼzosi boʻlgan, Amerika Qoʻshma Shtatlari prezidenti tomonidan Ozodlik medali bilan taqdirlangan. 2002-yilda BBC oʻtkazgan "100 eng buyuk britaniyalik" soʻrovida 25-oʻrin olgan. 1979—2009-yillar orasida ilmiy-ommabop kitoblar yozgan. Ayniqsa uning Vaqtning qisqa tarixi kitobi bir necha bor bestseller boʻlgan.

Hawking kam uchrovchi motor neyron kasalligi bilan ogʻrigan (bu kasallik biqin amiotrofik sklerozi va Lou Gehrig kasalligi nomlari bilan ham maʼlum), shu sababli umrining oxirigacha falaj yashadi.[6][7] Falajlik ortidan gapirish qobiliyatini yoʻqotgach, u faqatgina nutq sintezatori orqali aloqa qila olar edi. Hawking 2018-yil 14-martida 76 yoshda vafot etdi.[8][9]

Manbalar

  1. Stephen Hawking, Mathematics Genealogy Project
  2. "Centre for Theoretical Cosmology: Outreach Stephen Hawking"
  3. About Stephen. Stephen Hawking vebsayti.
  4. Gardner, Martin (September/October 2001). "Multiverses and Blackberries". "Notes of a Fringe-Watcher". Skeptical Inquirer. Volume 25, No. 5.
  5. Price, Michael Clive (February 1995). "THE EVERETT FAQ". Department of Physics, Washington University in St. Louis. Retrieved 17 December 2014.
  6. „Mind over matter: How Stephen Hawking defied Motor Neurone Disease for 50 years“. The Independent (2015-yil 26-noyabr).
  7. „How Has Stephen Hawking Lived to 70 with ALS?“. Scientific American (2012-yil 7-yanvar). Qaraldi: 2014-yil 23-dekabr. „Q: How frequent are these cases of very slow-progressing forms of ALS? A: I would say probably less than a few percent.“.
  8. "Stephen Hawking Dies at 76; His Mind Roamed the Cosmos", The New York Times
  9. Henry, David. „Stephen Hawking, physicist who reshaped cosmology, passes away at 76“. The Economic Times (2018-yil 14-mart). Qaraldi: 2018-yil 15-mart.

Havolalar