Andalusiya: Versiyalar orasidagi farq
{{Bilgiquti aholi punkti |mavqe = Avtonom Jamoat | oʻzbekcha nomi = Andalusiya 260px|center |mamlakat = Ispaniya |gerb = Escudo de Andalucía (oficial |
kTahrir izohi yoʻq |
||
Qator 16: | Qator 16: | ||
'''Andalusiya''' ([[ispan tili|isp.]] ''Andalucía'') [[Ispaniya]]ning janubiy, eng seraholi viloyati, [[avtonom jamoat]]dir. Markazi – [[Sevilla]] shahri. Aholisi – 8 424 102 kishi. Maydoni – 87 268 km<sup>2</sup>. |
'''Andalusiya''' ([[ispan tili|isp.]] ''Andalucía'') [[Ispaniya]]ning janubiy, eng seraholi viloyati, [[avtonom jamoat]]dir. Markazi – [[Sevilla]] shahri. Aholisi – 8 424 102 kishi. Maydoni – 87 268 km<sup>2</sup>. |
||
Ma’-muriy jihatdan 8 provinsiya — [[Almería (provinsiya)|Al-meriya]], [[Granada (provinsiya)|Granada]], [[Cádiz (provinsiya)|Kadis]], [[Córdoba (Ispaniya pronsiyasi)|Kordova]], [[Málaga (provinsiya)| |
Ma’-muriy jihatdan 8 provinsiya — [[Almería (provinsiya)|Al-meriya]], [[Granada (provinsiya)|Granada]], [[Cádiz (provinsiya)|Kadis]], [[Córdoba (Ispaniya pronsiyasi)|Kordova]], [[Málaga (provinsiya)|Malaga]], [[Sevilla (provinsiya)|Sevilya]], [[Huelva (provinsiya)|Uelva]], [[Jaén (provinsiya)|Xaenga]] bo‘linadi. Eng yirik portlari: [[Sevilla|Sevilya]], [[Kordova (shahar)|Kordova]] (Qurtuba), [[Malaga]], [[Kadis]]. Yevropaning eng jan. nuqtasi — Marroki burni Andalusiya jan.-g‘arbda Atlantika okeani (Ka-dis qo‘ltig‘i), jan.-sharqda O‘rta dengiz bilan o‘ralgan, jan.da Gibraltar bo‘g‘ozi uni Afrika qitasidan ajratib turadi. [[Gvadalkvivir]] daryosi havzasidagi Andalusiya pasttekisligi viloyat hududining aksari qismini egallagan. Pirenei ya.o.ning eng baland nuqtasi — Mula-sen cho‘qqisi (3478 m) Andalusiyada joylashgan. Tog‘lar doim yashil o‘rmon va butazorlar bilan qoplangan. Andalusiya da asosan, g‘alla, paxta, dukka-klilar, shakarqamish, zaytun mevasi va zaytun moyi, sitrus mevalar (apelsin) hamda uzum yetishtiriladi. Qo‘y, qoramol (korrida o‘yinlari uchun buqa), yilqi boqiladi, baliq ovlanadi, dengizdan tuz olinadi.Yalpi mahsulot qiymatining 1/5 qismi sanoatga to‘g‘ri keladi. Andalusiyada poli-metall rudalari, temir ruda, toshko‘mir konlari bor. Ishlab beruvchi sanoat tarmoqlaridan tashqari rangli metal-lurgiya, mashinasozlik (jumladan ke-masozlik), to‘qimachilik, kimyo, neft, oziq-ovqat sanoati rivojlangan. Malaga sh. kurort r-nining markazi sifatida mashhur. Andalusiya nomining kelib chiqishi aniqlan-magan. Arablar 8- a. avvalida Pireney ya.o. katta qismini egallagach, o‘sha joy-larni A. (al-Andalus) deb ataganlar. Andalusiyada qadimda iberlar yashagan. Andalusiyada fi-nikiyaliklarning manzilgohlari (kolo-niyalari) [Gades (Kadis), Korduba (Kordova), Malaka (Malaga) va boshqa], so‘ngra karfagenliklarning manzilgohlari bo‘lgan. Ispaniyada Rim hukmronligi davrida A. Betika (Rim provinsiyasi) hududiga kirgan. Arablar hukmronligi o‘rnatilgan davrda Andalusiya 4 ta qirollik (amirlik) — Xaen, Kurtuba, Sevilya, G‘arnataga bo‘lingan. 13-a.da rekonkista jarayonida A. arablardan tortib olingan (G‘arnatadan tashqari). 1492 yil G‘arnata egallanishi bilan A. to‘la-to‘kis Kastiliya va Aragon qirolligiga qo‘shib olingan. A.ning keyingi tarixi Ispaniya tarixi bilan uyg‘unlashib ketgan. Granada, Kordova, Malaga, Sevilya shaharlarida Rim davri, arab madaniyati va Uyg‘onish davrining tarixiy yodgorliklari saqlangan.<ref>[[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil</ref> |
||
<!-- Bot tomonidan qoʻshilgan matn oxiri --> |
<!-- Bot tomonidan qoʻshilgan matn oxiri --> |
||
6-Mart 2018, 02:04 dagi koʻrinishi
Andalusiya
| |
---|---|
Avtonom Jamoat | |
37°24′18″N 5°59′15″W / 37.40500°N 5.98750°W G OKoordinatalari: 37°24′18″N 5°59′15″W / 37.40500°N 5.98750°W G O | |
Mamlakat | Ispaniya |
Maydon | 87,268 km2 (33,694 mi²) |
Rasmiy til(lar)i | Ispancha |
Aholisi (2016) |
8,388,107 |
Zichligi | 96 kishi/km2 |
Vaqt mintaqasi | UTC+1, yozda UTC+2 |
|
Andalusiya (isp. Andalucía) Ispaniyaning janubiy, eng seraholi viloyati, avtonom jamoatdir. Markazi – Sevilla shahri. Aholisi – 8 424 102 kishi. Maydoni – 87 268 km2.
Ma’-muriy jihatdan 8 provinsiya — Al-meriya, Granada, Kadis, Kordova, Malaga, Sevilya, Uelva, Xaenga bo‘linadi. Eng yirik portlari: Sevilya, Kordova (Qurtuba), Malaga, Kadis. Yevropaning eng jan. nuqtasi — Marroki burni Andalusiya jan.-g‘arbda Atlantika okeani (Ka-dis qo‘ltig‘i), jan.-sharqda O‘rta dengiz bilan o‘ralgan, jan.da Gibraltar bo‘g‘ozi uni Afrika qitasidan ajratib turadi. Gvadalkvivir daryosi havzasidagi Andalusiya pasttekisligi viloyat hududining aksari qismini egallagan. Pirenei ya.o.ning eng baland nuqtasi — Mula-sen cho‘qqisi (3478 m) Andalusiyada joylashgan. Tog‘lar doim yashil o‘rmon va butazorlar bilan qoplangan. Andalusiya da asosan, g‘alla, paxta, dukka-klilar, shakarqamish, zaytun mevasi va zaytun moyi, sitrus mevalar (apelsin) hamda uzum yetishtiriladi. Qo‘y, qoramol (korrida o‘yinlari uchun buqa), yilqi boqiladi, baliq ovlanadi, dengizdan tuz olinadi.Yalpi mahsulot qiymatining 1/5 qismi sanoatga to‘g‘ri keladi. Andalusiyada poli-metall rudalari, temir ruda, toshko‘mir konlari bor. Ishlab beruvchi sanoat tarmoqlaridan tashqari rangli metal-lurgiya, mashinasozlik (jumladan ke-masozlik), to‘qimachilik, kimyo, neft, oziq-ovqat sanoati rivojlangan. Malaga sh. kurort r-nining markazi sifatida mashhur. Andalusiya nomining kelib chiqishi aniqlan-magan. Arablar 8- a. avvalida Pireney ya.o. katta qismini egallagach, o‘sha joy-larni A. (al-Andalus) deb ataganlar. Andalusiyada qadimda iberlar yashagan. Andalusiyada fi-nikiyaliklarning manzilgohlari (kolo-niyalari) [Gades (Kadis), Korduba (Kordova), Malaka (Malaga) va boshqa], so‘ngra karfagenliklarning manzilgohlari bo‘lgan. Ispaniyada Rim hukmronligi davrida A. Betika (Rim provinsiyasi) hududiga kirgan. Arablar hukmronligi o‘rnatilgan davrda Andalusiya 4 ta qirollik (amirlik) — Xaen, Kurtuba, Sevilya, G‘arnataga bo‘lingan. 13-a.da rekonkista jarayonida A. arablardan tortib olingan (G‘arnatadan tashqari). 1492 yil G‘arnata egallanishi bilan A. to‘la-to‘kis Kastiliya va Aragon qirolligiga qo‘shib olingan. A.ning keyingi tarixi Ispaniya tarixi bilan uyg‘unlashib ketgan. Granada, Kordova, Malaga, Sevilya shaharlarida Rim davri, arab madaniyati va Uyg‘onish davrining tarixiy yodgorliklari saqlangan.[1]
Havolalar
Manbalar
Ushbu maqolada Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi (2000-2005) maʼlumotlaridan foydalanilgan. |