Isfana oʻrta maktabi: Versiyalar orasidagi farq
Tahrir izohi yoʻq |
Tahrir izohi yoʻq |
||
| Qator 219: | Qator 219: | ||
== Dars oʻtish tili == |
== Dars oʻtish tili == |
||
„Isfana“ oʻrta maktabida darslar [[oʻzbek tili|oʻzbek]] tilida olib boriladi. Oʻzbek tili bilan birga oʻquvchilar [[rus tili|rus]], [[qirgʻiz tili|qirgʻiz]] va [[ingliz tili|ingliz]] tillarini ham oʻrganishadi |
„Isfana“ oʻrta maktabida darslar [[oʻzbek tili|oʻzbek]] tili va rus tilida olib boriladi. Oʻzbek tili bilan birga oʻquvchilar [[rus tili|rus]], [[qirgʻiz tili|qirgʻiz]] va [[ingliz tili|ingliz]] tillarini ham oʻrganishadi.<ref>{{cite news|last=Usmon|first=Sarvar|title=The fate of Uzbek-language schools in Kyrgyzstan is uncertain|url=http://www.ozodlik.org/content/article/24356551.html|accessdate=30 October 2012|newspaper=RFE/RL|date=11 October 2011|language=Uzbek}}</ref> |
||
Hozirgi kunda maktab oʻquvchilari oʻzbek,qirgʻiz va rus tillaridagi kitoblar bilan taʻminlanishgan.Bosmadan chiqqan yangi kitoblar „Isfana“ oʻrta maktabining kutubxonasidan ham oʻrin olmoqda. |
|||
Keyingi paytda qirgʻiz rasmiylari oʻzbek tilini cheklashga va oʻzbek maktablarni majburan qirgʻizlashtirishga harakat qilishmoqda.<ref>{{cite news|title=Tajik, Uzbek schools should be shut, Kyrgyz MP says|url=http://www.universalnewswires.com/centralasia/kyrgyzstan/viewstory.aspx?id=11414|accessdate=22 February 2012|newspaper=Universal Newswires|date=17 February 2012}}</ref><ref>{{cite news|last=Wisniewski|first=Dan|title=Uzbek Language Disappearing In Kyrgyzstan|url=http://www.rferl.org/content/uzbek-minority-language-under-threat-in-kyrgyzstan/24725665.html|accessdate=9 October 2012|newspaper=RFE/RL|date=1 October 2012}}</ref><ref>{{cite news|last=Kasym|first=Elmurad|title=Removing Uzbek from Public Life|url=http://registan.net/2012/09/26/removing-uzbek-from-public-life/|accessdate=9 October 2012|newspaper=Registan|date=26 September 2012}}</ref><ref>{{cite news|last=Sherzod|title=What's the purpose? Increasing illiteracy? |url=http://www.ozodlik.org/content/article/24395783.html|accessdate=30 October 2012|newspaper=RFE/RL|date=19 November 2011|language=Uzbek}}</ref> Oʻzbek tilidagi darsliklar yetishmaydi va Qirgʻiziston davlati maktablarni mablagʻ yoʻqligini bahona qilib oʻzbekcha kitoblar bilan taʼminlashni istamaydi.<ref>{{cite news|title=Osh Mulls Ban on Uzbek-Language Schools|url=http://www.tol.org/client/article/22884-kyrgyzstan-education.html|accessdate=22 February 2012|newspaper=[[Transitions Online]]|date=8 December 2011|author=Bakyt Ibraimov|author2=Temir Akmatov}}</ref> Qirgʻiz rasmiylari oʻzbek oʻquvchilarining Oʻzbekistonda chiqqan kitoblardan foydalanishga keskin qarshi boʻlgani uchun hozirda koʻp maktablarda, shu jumladan „Isfana“ oʻrta maktabida ham, aksar darslar oʻzbek tilida ammo qirgʻiz tilidagi darsliklardan foydalanib oʻtilmoqda. |
|||
== Eʼtiborga loyiq bitiruvchilar == |
== Eʼtiborga loyiq bitiruvchilar == |
||
6-Oktyabr 2017, 05:13 dagi koʻrinishi
| „Isfana“ oʻrta maktabi | |
|---|---|
| |
| „Isfana“ oʻrta maktabiga kirish | |
| Joylashgan yeri | |
| Isfana, Qirgʻiziston | |
| Maʼlumot | |
| Maktab turi | boshlangʻich va oʻrta maktab |
| Diniy mansublik | Hech qanaqa |
| Asos solingan sanasi | 1936-yil |
| Direktor | Xudoynazarov Davronbek Sobirjanovich |
| Sinflar | 1-11 |
| Til | oʻzbek |
„Isfana“ oʻrta maktabi — (ruscha: Средняя школа Исфана; qirgʻizcha: Исфана орто мектеби) — Qirgʻizistonning Isfana shahrida joylashgan oʻrta maktab[1][2]. Oʻrta maktab deb nomlanishiga qaramasdan maktabda 1-dan 11-gacha sinflar bor. Maktab ilk bitiruvchilarini 1938-yil chiqargan. „Isfana“ oʻrta maktabining hozirgi binosi 1989-yil qurib bitirilgan.
Tarixi
1936-yili Budyonniy nomli boshlangʻich maktab yetti yillik „Isfana“ nomidagi maktabga aylandi. Oʻsha davrda Isfana qishlogʻida savodsizlikni tugatishda oliy yoki oʻrta maxsus bilim yurtlarini bitirgan oʻqituvchilar juda oz boʻlgan. Avval Budenniy boshlangʻich maktabining oʻquvchivchilariga, keyin „Isfana“ yetti yillik maktabi oʻquvchilariga bilim berish uchun qoʻshni respublikalardan va Oʻsh viloyatidan oʻqituvchilar yuborilgan. Oʻzbek SSR xalq maorifi komissari tomonidan Isfanaga quydagi oʻqituvchilar joʻnatilgan: 1934-yilda Bekoboddan Tulamov R., 1938-yilda Toshkentdan Toʻqtasinov O., Inoyatov Sh. va Dundiyev K.
„Isfana“ yetti yillik maktabini 1938-yilda yakunlagan birinchi bitiruvchilari quyidagi oʻquvchilardan iborat: Rustamov Gʻani, Qurbonov Tojiqoʻzi, Moʻminov Otabek, Xudoynazarov Ota, Yuldashov Otaqoʻzi. 1939-yilgi bitiruvchilar: Alimatov Mahmud, Yoʻldoshev Abdulla, Joʻraev Otaqoʻzi, Saksanov Akbarali, Sharipov Abdushait, Joʻraev Ilash va Matkarimov Usmon.
Oʻsha paytlarda „Isfana“ maktabining binosi uch qanotli boʻlib, uning bir qanotida bolalar uyi, ikkinchi qanotida Laylak tumani maorif idorasi joylashgan boʻlgan. Uchinchi qanotida esa oʻquvchilar taʼlim olgan.
Bolalar uyi 1949-yilda yopildi. Isfanada 1940-yildagi maʼlumotlarga qaraganda, toʻliqsiz oʻrta maktablar 1-4 sinf, 5-sinf, 6-7-sinf boʻlib hammasi 18 sinfni tashkil qilgan va bu sinflarda 322 oʻquvchi oʻqigan.
„Isfana“ maktabi 1960-yilda sakkiz yillik majburiy taʼlimga oʻtdi. 1961-yildan 1969-yilgacha maktab direktorlari boʻlinib ishlaganlar: Rajapov Gʻulom, Gaffarov Rizoqul, Qunduzova Xosiyat. „Isfana“ sakkiz yillik maktabi 1973-yili oʻrta maktabga aylandi, oʻrta maktabning taʼlim muddati 10 yilga uzaytirildi.
„Isfana“ maktabi oʻrta maktab boʻlganidan soʻng, yaʼni 1969-1986-yillarda maktab direktorlari: Xolmurzaev Ibragim, Goynazarova Xurmatoy (1986-1996), Komilov Dadajon (1996-2000), Uzoqova Mamlakat (2000-2003), Komilov Dadajon (2003-2010), Roʻziboev Inomjon (2010-2016), 2016-yildan hozirgi kungacha Xudoynazarov Davronbek Sobirjanovich.
1999-yil 4-sentabrda geografiya oʻqituvchisi Jumaboy Boboev „Isfana“ maktabi qoshida iqtidorli oʻquvchilar uchun alohida sinflar ochdi. Bu sinflar Oʻzbek gimnaziyasining boshlanishi edi.
Dars programmasi
Oʻquvchilar birinchi sinfga 6 yoki 7 yoshda olinadi. 11 yillik oʻqish boshlangʻich (1-4-sinflar), oʻrta (5-9-sinflar) va yuqori (10-11-sinflar) qilib uchga boʻlinadi. 9 yillik umumiy programmaga qatnashish majburiydir. 10-11-sinfda oʻqish majburiy emas.
Qirgʻizistondagi va boshqa MDH mamlakatlaridagi maktablarda boshlangʻich sinf oʻquvchilari alohida etajda yoki binoda oʻqishadi. Ularga odatda 1-dan 4-sinfgacha bitta oʻqituvchi barcha fanlarni oʻtadi (jismoniy tarbiya va chet tildan tashqari). „Isfana“ maktabida ham shunday.
5-sinfdan boshlab har bir darsni alohida oʻqituvchi oʻqitadi. Katta sinf oʻquvchilariga matematika, informatika, fizika, kimyo, jugʻrofiya, biologiya, sanʼat, musiqa, jismoniy tarbiya, tarix, falsafa, astronomiya kabi darslar oʻtiladi. „Isfana“ maktabida darslar oʻzbek tilida oʻtiladi. Oʻzbek tili bilan birga oʻquvchilar rus, qirgʻiz va ingliz tillarini ham oʻrganishadi.
Qirgʻizistondagi boshqa maktablarga oʻxshab „Isfana“ maktabida ham ikki smenada darslar oʻtiladi. Bunga sabab oʻquvchi soni koʻpligidir.
Maktab yili 1-sentabrdan mayning oxirigacha choʻziladi va toʻrt chorakka boʻlingan. Oʻqish programmasi oʻzgarmas, doimiy. Baʼzi gʻarb mamlakatlaridan farqli oʻlaroq, oʻquvchilar yoki ularning ota-onalari qaysi darslar oʻtilishini tanlay olishmaydi. Oʻquvchilar 5 qadamli shkalada baholanadi. Amalda 2 („qoniqarsiz“) dan 5 („aʼlo“) gacha qoʻyiladi. 1 kamdan-kam ishlatiladigan keskin oʻzlashtirmaganlik belgisi. Kundalik baho berishda bu baholarni oʻqituvchilar yana guruhlarga boʻlishadi (masalan +4, −5), ammo chorak baholar faqat 2, 3, 4 yoki 5 boʻlishi mumkin.
Dars oʻtish tili
„Isfana“ oʻrta maktabida darslar oʻzbek tili va rus tilida olib boriladi. Oʻzbek tili bilan birga oʻquvchilar rus, qirgʻiz va ingliz tillarini ham oʻrganishadi.[3] Hozirgi kunda maktab oʻquvchilari oʻzbek,qirgʻiz va rus tillaridagi kitoblar bilan taʻminlanishgan.Bosmadan chiqqan yangi kitoblar „Isfana“ oʻrta maktabining kutubxonasidan ham oʻrin olmoqda.
Eʼtiborga loyiq bitiruvchilar
- Usmon Matkarimov (1922-1989) — „Isfana“ maktabini 1939-yil bitirgan; Isfanadagi kolxozning raisi boʻlib ishlagan; shaharning rivojlanishiga katta hissa qoʻshgan;[4] Usmon Matkarimov nomidagi 4-gimnaziya-internatiga uning nomi berilgan.
Manbalar
- ↑ „Isfana shahring rasmiy vebsayti: Isfana o‘rta maktabi haqida (rus.)“. Qaraldi: 10-may.
- ↑ „Isfana haqida umumiy maʼlumot (rus.)“. Qirgʻiziston Shaharlari Birlashmasi. Qaraldi: 10-oktabr, 2012.
- ↑ Usmon, Sarvar. „The fate of Uzbek-language schools in Kyrgyzstan is uncertain“ (Uzbek) (2011-yil 11-oktyabr). Qaraldi: 2012-yil 30-oktyabr.
- ↑ Aminov, Saitmamat. "Ishoq Razzoqovning Hamyurtlari" (qirgʻ.), Oʻsh, 2005 — 385-387 bet.