Chingiz Aytmatov: Versiyalar orasidagi farq

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
k →‎top: vikifikatsiya, imlo using AWB
Tahrir izohi yoʻq
Qator 16: Qator 16:
}}
}}
'''Chingiz Aytmatov''' ([[qirgʻiz tili|qirgʻ.]] '''Чынгыз Айтматов'''; [[12-dekabr]], [[1928]] - [[10-iyun]], [[2008]]) [[Qirgʻiziston]] [[yozuvchi]]si va [[elchi]]si boʻlgan.
'''Chingiz Aytmatov''' ([[qirgʻiz tili|qirgʻ.]] '''Чынгыз Айтматов'''; [[12-dekabr]], [[1928]] - [[10-iyun]], [[2008]]) [[Qirgʻiziston]] [[yozuvchi]]si va [[elchi]]si boʻlgan.
Chingiz Toʻraqulovich Aytmatov XX asr qirgʻiz adabiyotining eng isteʼdodli va jahonga tanilgan yirik namoyandalaridan biri boʻlib, u 1928 yil 12 dekabrda Qirgʻizistonning Talas vodiysidagi Shakar ovulida tugʻilgan. Bobosi Aytmat ogʻa ajoyib qoʻbuzchi, otasi Toʻraqul Aytmatov davlat va jamoat arbobi, onasi tatar oilasida tugʻilgan Naima opa oʻqimishli, oqila ayol edi. Chingiz dastlab rus maktabida, keyin qirgʻiz maktabida oʻqidi, qishloq shoʻrosida kotib, soliq yigʻuvchi, brigada hisobchisi boʻlib ishladi. U 1948 yilda Jambul zooveterinariya texnikumini, 1953 yili Qirgʻiziston qishloq xoʻjalik institutini tamomlagan. 1956 - 1958 yillarda Moskvada Yozuvchilar uyushmasi qoshidagi Oliy adabiyotchilar kursida tahsil oldi. Chingiz Aytmatov bolaligidanoq badiiy adabiyotga ulkan mehr qoʻygan boʻlib, nasriy asarlar yaratish bilan astoydil shugʻullanadi. Adib nomini ilk bor xalqaro miqyosda mashhur qilgan, 1958 yilda yozilib, jahon xalqlarining 40 dan ortiq tillariga tarjima qilingan asar «Jamila» qissasi boʻldi. «Jamila» qissasini Lui Aragon «Muhabbat haqida yozilgan jahondagi eng ajoyib qissa» deb atagan. Chingiz Aytmatov davlat va jamoat arbobi sifatida ulkan ishlarni amalga oshirmoqda. U Q. Muhammadjonov bilan hamkorliqda «Fudziyamadagi uchrashuv» nomli drama yozgan. Chingiz Aytmatov Qirgʻiziston xalq yozuvchisi (1968), 1995 yildan Markaziy Osiyo xalqlari madaniyati assambleyasi Prezidentidir. U Mustaqil Oʻzbekistonning «Do`stlik» (1995), «Buyuk xizmatlari uchun» (1998) ordenlari bilan mukofotlangan. Qirgʻiziston Reslublikasida Chingiz Aytmatov nomidagi Xalqaro «Oltin medal» mukofoti taʼsis etilgan (1999). Chingiz Aytmatovning asarlari 80 dan ortiq xorijiy tillarga tarjima qilingan. Chingiz Aytmatov «Momo yer», «Qizil durrachali sarvqomatim» kabi asarlarini avval qirgʻiz tilida yozib, soʻng oʻzi rus tiliga tarjima qilingan. Baʼzi asarlari esa, avval rus tilida yozilib (masalan, «Oq kema», «Alvido, Gulsari») soʻng qirgʻiz tiliga oʻgirildi. Asarlari; «Yuzma-yuz», «Sarvqomat dilbarim», «Somon yo`li» (1963), «Momo yer», «Alvido Gulsari» (1966), «Oq kema», «Sohil yoqalab chopayotgan olapar» (1977), «Hoshim», «Gazetachi Dzyuydo», «Oq yomg`ir», «Sepoyachi», «Qiyomat» (1986, qahramonlari: Ober-Kandalov, Iso, Avdiy, Pontiy Pilat, Iuda, Grishan, Bozorboy, Koʻchqorboev, Guram Juxadze, Boʻston, Sandro va boshq.), «Birinchi muallim» (1962), «Asrga tatigulik kun», «Kasandra tamg`asi» (1990), «Erta qaytgan turnalar» va boshqalar.
Chingiz Toʻraqulovich Aytmatov XX asr qirgʻiz adabiyotining eng isteʼdodli va jahonga tanilgan yirik namoyandalaridan biri boʻlib, u 1928 yil 12 dekabrda Qirgʻizistonning Talas vodiysidagi Shakar ovulida tugʻilgan. Bobosi Aytmat ogʻa ajoyib qoʻbuzchi, otasi Toʻraqul Aytmatov davlat va jamoat arbobi, onasi tatar oilasida tugʻilgan Naima opa oʻqimishli, oqila ayol edi. Chingiz dastlab rus maktabida, keyin qirgʻiz maktabida oʻqidi, qishloq shoʻrosida kotib, soliq yigʻuvchi, brigada hisobchisi boʻlib ishladi. U 1948 yilda Jambul zooveterinariya texnikumini, 1953 yili Qirgʻiziston [[qishloq xoʻjalik instituti]]ni tamomlagan. 1956 - 1958 yillarda Moskvada [[Yozuvchilar uyushmasi]] qoshidagi Oliy adabiyotchilar kursida tahsil oldi. Chingiz Aytmatov bolaligidanoq badiiy adabiyotga ulkan mehr qoʻygan boʻlib, nasriy asarlar yaratish bilan astoydil shugʻullanadi. Adib nomini ilk bor xalqaro miqyosda mashhur qilgan, 1958 yilda yozilib, jahon xalqlarining 40 dan ortiq tillariga tarjima qilingan asar «Jamila» qissasi boʻldi. «Jamila» qissasini [[Lui Aragon]] «Muhabbat haqida yozilgan jahondagi eng ajoyib [[qissa]]» deb atagan. Chingiz Aytmatov davlat va jamoat arbobi sifatida ulkan ishlarni amalga oshirmoqda. U Q. Muhammadjonov bilan hamkorliqda «Fudziyamadagi uchrashuv» nomli drama yozgan. Chingiz Aytmatov Qirgʻiziston xalq yozuvchisi (1968), 1995 yildan [[Markaziy Osiyo xalqlari madaniyati assambleyasi]] Prezidentidir. U Mustaqil Oʻzbekistonning [[«Do`stlik»]] (1995), [[«Buyuk xizmatlari uchun»]] (1998) ordenlari bilan mukofotlangan. Qirgʻiziston Reslublikasida Chingiz Aytmatov nomidagi Xalqaro «Oltin medal» mukofoti taʼsis etilgan (1999). Chingiz Aytmatovning asarlari 80 dan ortiq [[xorijiy tillar]]ga tarjima qilingan. Chingiz Aytmatov «Momo yer», «Qizil durrachali sarvqomatim» kabi asarlarini avval qirgʻiz tilida yozib, soʻng oʻzi rus tiliga tarjima qilingan. Baʼzi asarlari esa, avval [[rus tili]]da yozilib (masalan, «Oq kema», «Alvido, Gulsari») soʻng [[qirgʻiz tili]]ga oʻgirildi.


== Manbalar ==
==Asarlari==
* «Yuzma-yuz»
{{Manbalar}}
* «Sarvqomat dilbarim»
* «Somon yo`li» (1963)
* «Momo yer»
* «Alvido, Gulsari» (1966)
* «Oq kema»
* «Sohil yoqalab chopayotgan olapar» (1977)
* «Hoshim»
* «Gazetachi Dzyuydo»
* «Oq yomg`ir»
* «Sepoyachi»
* «Qiyomat» (1986)
* «Birinchi muallim» (1962)
* «Asrga tatigulik kun»
* «Kasandra tamg`asi» (1990)
* «Erta qaytgan turnalar» va boshqalar.


== Havolalar ==
== Havolalar ==

27-Noyabr 2016, 20:10 dagi koʻrinishi

Chingiz Aytmatov
Asl ismi Чынгыз Айтматов
Tavalludi 12-dekabr 1928-yil
Vafoti 10-iyun 2008-yil(2008-06-10)
(79 yoshda)
Ijod qilgan tillari Fransuz tili[1], Rus tili[1][2] va Qirgʻiz tili[1][2]
Fuqaroligi SSSR va Qirgʻiziston
Shoh asari "Jamila", "Alvido, Gulsara!"

Chingiz Aytmatov (qirgʻ. Чынгыз Айтматов; 12-dekabr, 1928 - 10-iyun, 2008) Qirgʻiziston yozuvchisi va elchisi boʻlgan. Chingiz Toʻraqulovich Aytmatov XX asr qirgʻiz adabiyotining eng isteʼdodli va jahonga tanilgan yirik namoyandalaridan biri boʻlib, u 1928 yil 12 dekabrda Qirgʻizistonning Talas vodiysidagi Shakar ovulida tugʻilgan. Bobosi Aytmat ogʻa ajoyib qoʻbuzchi, otasi Toʻraqul Aytmatov davlat va jamoat arbobi, onasi tatar oilasida tugʻilgan Naima opa oʻqimishli, oqila ayol edi. Chingiz dastlab rus maktabida, keyin qirgʻiz maktabida oʻqidi, qishloq shoʻrosida kotib, soliq yigʻuvchi, brigada hisobchisi boʻlib ishladi. U 1948 yilda Jambul zooveterinariya texnikumini, 1953 yili Qirgʻiziston qishloq xoʻjalik institutini tamomlagan. 1956 - 1958 yillarda Moskvada Yozuvchilar uyushmasi qoshidagi Oliy adabiyotchilar kursida tahsil oldi. Chingiz Aytmatov bolaligidanoq badiiy adabiyotga ulkan mehr qoʻygan boʻlib, nasriy asarlar yaratish bilan astoydil shugʻullanadi. Adib nomini ilk bor xalqaro miqyosda mashhur qilgan, 1958 yilda yozilib, jahon xalqlarining 40 dan ortiq tillariga tarjima qilingan asar «Jamila» qissasi boʻldi. «Jamila» qissasini Lui Aragon «Muhabbat haqida yozilgan jahondagi eng ajoyib qissa» deb atagan. Chingiz Aytmatov davlat va jamoat arbobi sifatida ulkan ishlarni amalga oshirmoqda. U Q. Muhammadjonov bilan hamkorliqda «Fudziyamadagi uchrashuv» nomli drama yozgan. Chingiz Aytmatov Qirgʻiziston xalq yozuvchisi (1968), 1995 yildan Markaziy Osiyo xalqlari madaniyati assambleyasi Prezidentidir. U Mustaqil Oʻzbekistonning «Do`stlik» (1995), «Buyuk xizmatlari uchun» (1998) ordenlari bilan mukofotlangan. Qirgʻiziston Reslublikasida Chingiz Aytmatov nomidagi Xalqaro «Oltin medal» mukofoti taʼsis etilgan (1999). Chingiz Aytmatovning asarlari 80 dan ortiq xorijiy tillarga tarjima qilingan. Chingiz Aytmatov «Momo yer», «Qizil durrachali sarvqomatim» kabi asarlarini avval qirgʻiz tilida yozib, soʻng oʻzi rus tiliga tarjima qilingan. Baʼzi asarlari esa, avval rus tilida yozilib (masalan, «Oq kema», «Alvido, Gulsari») soʻng qirgʻiz tiliga oʻgirildi.

Asarlari

  • «Yuzma-yuz»
  • «Sarvqomat dilbarim»
  • «Somon yo`li» (1963)
  • «Momo yer»
  • «Alvido, Gulsari» (1966)
  • «Oq kema»
  • «Sohil yoqalab chopayotgan olapar» (1977)
  • «Hoshim»
  • «Gazetachi Dzyuydo»
  • «Oq yomg`ir»
  • «Sepoyachi»
  • «Qiyomat» (1986)
  • «Birinchi muallim» (1962)
  • «Asrga tatigulik kun»
  • «Kasandra tamg`asi» (1990)
  • «Erta qaytgan turnalar» va boshqalar.

Havolalar


  1. 1,0 1,1 1,2 (unspecified title)
  2. 2,0 2,1 — Т. 1. — С. 30.