Xushholxon Xattak: Versiyalar orasidagi farq

Tarixni interaktiv tarzda koʻrib chiqish

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi

Inline

16-Fevral 2016, 21:55 dagi koʻrinishi

Xushholxon xattak, Xushholxon (1613.18.6 — Akora —1691) — afgʻon shoiri, mutafakkiri. Afgʻonlarning xattak qabilasi boshligʻi, Boburiylar saltanatiga qaram Akora viloyatining hokimi (1641 yildan). U afgʻon qabilalarini birlashishga daʼvat etgan, xalqning milliy ozodlik harakatiga boshchilik qilgan, yurtdoshlarini oʻz mustaqil milliy davlatlarini tuzishga chaqirgan, taʼsirchan sheʼriyati bilan xalqni kurashga ruhlantirgan. Milliy afgʻon tili — pushtu (pashtu)da forstojik mumtoz adabiyoti anʼanalarini mujassamlashtiruvchi goʻzal sheʼriyat yaratgan. Asarlarida birodarlik, doʻstlik, ishqmuhabbat, mustaqillik, odobaxloqni kuylagan. X.X. yaratgan adabiy maktab afgʻon adabiyotining keyingi taraqqiyotiga kuchli taʼsir koʻrsatgan.

40 ming bayt sheʼrni oʻz ichiga olgan "Kulliyot" devoni X.X.ning asosiy adabiy merosini tashkil etadi. X.X. bundan tashqari, tarix, geogr., tibbiyot, harbiy sanʼat, siyosat va boshqa sohalarga oid asarlar xam yaratgan. Masnaviy shaklida yozilgan "Fazlnoma" dostoni diniy masalalarga, "Faraxnoma" dostoni kilich va qalam munozarasiga bagʻishlangan. "Firoqnoma" toʻplami shoirning mahbuslik davrida yozgan masnaviy va gʻazallarini oʻz ichiga oladi. "Dastornoma" siyosat, mazhab, axloq, harbiy sanʼat singari turli mavzularni qamragan nasriy asardir. "Sihat ulbadan" — tibbiyot, "Boznoma" asari esa ov toʻgʻrisida hikoya qiladi.

X. X. "Hidoya" asarini arab tilidan, Anvar Suhayliyning "Aʼyori donish" ini fors tilidan pushtu tiliga tarjima qilgan. "Kulliyot"i Kobul, Peshovar, Dehli, Kalkutta va London kutubxonalarida saklanadi.

Adabiyot

Gʻaniyev A., Abayeva T., Afgʻon klassik shoiri Xushholxon Xagtak, T., 1967.

Ushbu maqolada Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi (2000-2005) maʼlumotlaridan foydalanilgan.

Ushbu maqola chaladir. Siz uni boyitib, Vikipediyaga yordam berishingiz mumkin.
Bu andozani aniqrogʻiga almashtirish kerak.

@@ Qator 1: / Qator 1: @@
-'''Xushholxon xattak''', Xushholxon (1613.18.6 — Akora —1691) — afgʻon shoiri, mutafakkiri. Afgʻonlarning xattak qabilasi boshligʻi, Boburiylar saltanatiga qaram Akora viloyatining hokimi (1641 yildan). U afgʻon qabilalarini birlashishga daʼvat etgan, xalqning milliy ozodlik harakatiga boshchilik qilgan, yurtdoshlarini oʻz mustaqil milliy davlatlarini tuzishga chaqirgan, taʼsirchan sheʼriyati bilan xalqni kurashga ruhlantirgan. Milliy afgʻon tili — pushtu (pashtu)da forstojik mumtoz adabiyoti anʼanalarini mujassamlashtiruvchi goʻzal sheʼriyat yaratgan. Asarlarida birodarlik, doʻstlik, ishqmuhabbat, mustaqillik, odobaxloqni kuylagan. X.X. yaratgan adabiy maktab afgʻon adabiyotining keyingi taraqqiyotiga kuchli taʼsir koʻrsatgan.
+'''Xushholxon xattak''', Xushholxon ([[1613]].[[18-iyun|18.6]] — Akora —[[1691]]) — [[afgʻonlar|afgʻon]] [[shoir]]i, mutafakkiri. Afgʻonlarning xattak [[qabila]]si boshligʻi, [[Boburiylar davlati|Boburiylar]] [[saltanat]]iga qaram Akora [[viloyat]]ining [[hokim]]i ([[1641]] yildan). U afgʻon qabilalarini birlashishga daʼvat etgan, [[xalq]]ning milliy ozodlik harakatiga boshchilik qilgan, yurtdoshlarini oʻz [[mustaqillik|mustaqil]] milliy davlatlarini tuzishga chaqirgan, [[taʼsirchanlik|taʼsirchan]] [[sheʼriyat]]i bilan xalqni kurashga ruhlantirgan. Milliy afgʻon tili — [[pushtu tili|pushtu]] (pashtu)da [[tojik tili|forstojik]] [[mumtoz adabiyot]]i anʼanalarini mujassamlashtiruvchi [[goʻzallik|goʻzal]] sheʼriyat yaratgan. [[Asar]]larida birodarlik, [[doʻstlik]], ishqmuhabbat, mustaqillik, odobaxloqni kuylagan. X.X. yaratgan adabiy maktab afgʻon [[adabiyot]]ining keyingi taraqqiyotiga kuchli taʼsir koʻrsatgan.
-ming bayt sheʼrni oʻz ichiga olgan "Kulliyot" devoni X.X.ning asosiy adabiy merosini tashkil etadi. X.X. bundan tashqari, tarix, geogr., tibbiyot, harbiy sanʼat, siyosat va boshqa sohalarga oid asarlar xam yaratgan. Masnaviy shaklida yozilgan "Fazlnoma" dostoni diniy masalalarga, "Faraxnoma" dostoni kilich va qalam munozarasiga bagʻishlangan. "Firoqnoma" toʻplami shoirning mahbuslik davrida yozgan masnaviy va gʻazallarini oʻz ichiga oladi. "Dastornoma" siyosat, mazhab, axloq, harbiy sanʼat singari turli mavzularni qamragan nasriy asardir. "Sihat ulbadan" — tibbiyot, "Boznoma" asari esa ov toʻgʻrisida hikoya qiladi.
+ming [[bayt]] [[sheʼr]]ni oʻz ichiga olgan "Kulliyot" [[devon]]i X.X.ning asosiy adabiy merosini tashkil etadi. X.X. bundan [[tashqari]], [[tarix]], [[geografiya|geogr.]], [[tibbiyot]], [[harbiy sanʼat]], [[siyosat]] va boshqa sohalarga oid asarlar xam yaratgan. [[Masnaviy]] shaklida yozilgan "Fazlnoma" [[doston]]i [[din]]iy [[masala]]larga, "Faraxnoma" dostoni kilich va qalam [[munozara]]siga bagʻishlangan. "Firoqnoma" toʻplami shoirning mahbuslik davrida yozgan masnaviy va [[gʻazal]]larini oʻz ichiga oladi. "Dastornoma" siyosat, [[mazhab]], [[axloq]], harbiy sanʼat singari turli [[mavzu]]larni qamragan nasriy asardir. "Sihat ulbadan" — tibbiyot, "Boznoma" asari esa ov toʻgʻrisida hikoya qiladi.
-X. X. "Hidoya" asarini arab tilidan, Anvar Suhayliyning "Aʼyori donish" ini fors tilidan pushtu tiliga tarjima qilgan. "Kulliyot"i Kobul, Peshovar, Dehli, Kalkutta va London kutubxonalarida saklanadi.
+X. X. "Hidoya" asarini [[arab tili]]dan, Anvar Suhayliyning "Aʼyori donish" ini [[fors tili]]dan pushtu tiliga [[tarjima]] qilgan. "Kulliyot"i [[Kobul]], [[Peshovar]], [[Dehli]], [[Kalkutta]] va [[London]] [[kutubxona]]larida saklanadi.
 == Adabiyot ==
 * Gʻaniyev A., Abayeva T., Afgʻon klassik shoiri Xushholxon Xagtak, T., 1967.
-{{no iwiki}}
 {{OʻzME}} <!-- Bot tomonidan yaratildi -->
@@ Qator 14: / Qator 12: @@
 {{stub}}
+[[Turkum:Kishilar]]
+[[Turkum:Tarixiy shaxslar]]
+[[Turkum:Shoirlar]]
+[[Turkum:Afgʻoniston]]
+[[Turkum:1613-yilda tugʻilganlar]]
+[[Turkum:1691-yilda vafot etganlar]]