Xusrav: Versiyalar orasidagi farq

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
CoderSIBot (munozara | hissa)
Yangi maqola yaratildi
 
Olaf Studt (munozara | hissa)
Qator 1: Qator 1:
'''Xusrav''' — Sharqda anʼanaviy badiiy obraz. X. dastlab 6-a.da pahdaviy tilida yaratilgan "Xusrav va Ridak" asarida uchraydi. Asar axloqiytaʼlimiy xarakterga ega boʻlib, unda musiqa, xattotlik, insho, oʻq otish, chovganbozlik, kurash, shatranj va nard oʻyinlarini egallagan yosh yigitning hojasi Xusrav bilan savoljavoblari tasvirlangan. X.ning prototipi sosoniylar shahanshohi Xusrav II Parvizdir. X. Firdavsiy "Shohnoma"si qahramonlaridan biri hisoblanadi. Nizomiy Ganjaviyning "Xusrav va Shirin" dostonida u mukammal badiiy obraz darajasiga koʻtarilgan. Shundan soʻng bu obraz Yaqin va Oʻrta Sharq hamda Hindiston xalqlarining ogʻzaki ijodi, yozma adabiyotidan keng oʻrin olgan. Hatto X. Tabariy, Johiz, Balʼamiy, Saolibiy singari olimlar asarlarida ham ijobiy obraz sifatida tasvirlangan. Keyinchalik X. obrazi Xusrav Dehlaviyning "Xusrav va Shirin" (13-a.), Alisher Navoiyning "Farhod va Shirin" (15-a.), Hotifiyning "Xusrav va Shirin" (16a.), Vahshiy Bafqiyning "Farhod va Shirin", (16-a.), Ruhilaminning "Xusrav va Shirin" (17-a.) singari asarlarida ham keng tasvirlangan.
'''Xusrav''' — Sharqda [[anʼana]]viy [[badiiy obraz]]. X. dastlab [[VI asr|6-a.]]da [[pahlaviy|pahdaviy]] [[til]]ida yaratilgan "Xusrav va Ridak" [[asar]]ida uchraydi. Asar [[axloq]]iy[[taʼlim]]iy xarakterga ega boʻlib, unda [[musiqa]], [[xattotlik]], [[insho]], oʻq otish, chovganbozlik, [[kurash]], [[shatranj]] va nard [[oʻyin]]larini egallagan yosh yigitning hojasi Xusrav bilan savoljavoblari tasvirlangan. X.ning prototipi [[sosoniylar davlati|sosoniylar]] [[shahanshoh]]i [[Xusrav II Parviz]]dir. X. [[Firdavsiy]] "[[Shohnoma]]"si qahramonlaridan biri hisoblanadi. [[Nizomiy Ganjaviy]]ning "Xusrav va Shirin" [[doston]]ida u mukammal badiiy obraz darajasiga koʻtarilgan. Shundan soʻng bu obraz [[Yaqin Sharq|Yaqin]] va [[Oʻrta Sharq]] hamda [[Hindiston]] [[xalq]]larining [[xalq ogʻzaki poetik ijodi|ogʻzaki ijodi]], yozma [[adabiyot]]idan keng oʻrin olgan. Hatto X. [[Tabariy]], [[Johiz]], [[Balʼamiy Abu Ali Muhammad ibn Muhammad|Balʼamiy]], [[Saolibiy]] singari [[olim]]lar asarlarida ham ijobiy obraz sifatida tasvirlangan. Keyinchalik X. obrazi [[Xusrav Dehlaviy]]ning "Xusrav va Shirin" ([[XIII asr|13-a.]]), [[Alisher Navoiy]]ning "[[Farhod va Shirin]]" ([[XV asr|15-a.]]), [[Abdulla Hotifiy|Hotifiy]]ning "Xusrav va Shirin" ([[XVI asr|16a.]]), Vahshiy Bafqiyning "Farhod va Shirin", (16-a.), Ruhilaminning "Xusrav va Shirin" ([[XVII asr|17-a.]]) singari asarlarida ham keng tasvirlangan.


Garchi Nizomiy X.ni haqiqiy oshiq sifatida tasvirlasada, undagi xudbinlik, maishatparastlik, davlatni boshqarishdagi oʻzboshimchalikni qattiq qoralaydi. Navoiy X.ni boskinchi, zolim, xudbin shoh sifatida tasvirlagan va qoralagan. Xurshidning "Farhod va Shirin" (1948), Samad Vurgʻunning "Farhod va Shirin" (1942), Nozim Hikmatning "Ishq qissasi" (1948), M. Tursunzoda va A. Dehotiylarning "Xusrav va Shirin" (1936), G. Ptitsinning "Xusrav va Shirin" (1939) dramalarida ham X. obrazi mavjud.
Garchi Nizomiy X.ni [[haqiqat|haqiqiy]] [[oshiq]] sifatida tasvirlasada, undagi [[xudbinlik]], maishatparastlik, [[davlat]]ni [[boshqarish]]dagi oʻzboshimchalikni qattiq qoralaydi. Navoiy X.ni boskinchi, zolim, xudbin shoh sifatida tasvirlagan va qoralagan. [[Xurshid]]ning "Farhod va Shirin" ([[1948]]), [[Samad Vurgʻun]]ning "Farhod va Shirin" ([[1942]]), [[Nozim hikmat pah|Nozim Hikmat]]ning "Ishq qissasi" (1948), [[Mirzo Tursunzoda|M. Tursunzoda]] va [[Dehotiy Abdusalom Pirmuhammadzoda|A. Dehotiy]]larning "Xusrav va Shirin" ([[1936]]), G. Ptitsinning "Xusrav va Shirin" ([[1939]]) [[drama]]larida ham X. obrazi mavjud.


== Adabiyot ==
== Adabiyot ==
Qator 10: Qator 10:


{{OʻzME}} <!-- Bot tomonidan yaratildi -->
{{OʻzME}} <!-- Bot tomonidan yaratildi -->

[[Turkum:Adabiy qahramonlar]]

28-Dekabr 2015, 13:18 dagi koʻrinishi

Xusrav — Sharqda anʼanaviy badiiy obraz. X. dastlab 6-a.da pahdaviy tilida yaratilgan "Xusrav va Ridak" asarida uchraydi. Asar axloqiytaʼlimiy xarakterga ega boʻlib, unda musiqa, xattotlik, insho, oʻq otish, chovganbozlik, kurash, shatranj va nard oʻyinlarini egallagan yosh yigitning hojasi Xusrav bilan savoljavoblari tasvirlangan. X.ning prototipi sosoniylar shahanshohi Xusrav II Parvizdir. X. Firdavsiy "Shohnoma"si qahramonlaridan biri hisoblanadi. Nizomiy Ganjaviyning "Xusrav va Shirin" dostonida u mukammal badiiy obraz darajasiga koʻtarilgan. Shundan soʻng bu obraz Yaqin va Oʻrta Sharq hamda Hindiston xalqlarining ogʻzaki ijodi, yozma adabiyotidan keng oʻrin olgan. Hatto X. Tabariy, Johiz, Balʼamiy, Saolibiy singari olimlar asarlarida ham ijobiy obraz sifatida tasvirlangan. Keyinchalik X. obrazi Xusrav Dehlaviyning "Xusrav va Shirin" (13-a.), Alisher Navoiyning "Farhod va Shirin" (15-a.), Hotifiyning "Xusrav va Shirin" (16a.), Vahshiy Bafqiyning "Farhod va Shirin", (16-a.), Ruhilaminning "Xusrav va Shirin" (17-a.) singari asarlarida ham keng tasvirlangan.

Garchi Nizomiy X.ni haqiqiy oshiq sifatida tasvirlasada, undagi xudbinlik, maishatparastlik, davlatni boshqarishdagi oʻzboshimchalikni qattiq qoralaydi. Navoiy X.ni boskinchi, zolim, xudbin shoh sifatida tasvirlagan va qoralagan. Xurshidning "Farhod va Shirin" (1948), Samad Vurgʻunning "Farhod va Shirin" (1942), Nozim Hikmatning "Ishq qissasi" (1948), M. Tursunzoda va A. Dehotiylarning "Xusrav va Shirin" (1936), G. Ptitsinning "Xusrav va Shirin" (1939) dramalarida ham X. obrazi mavjud.

Adabiyot

  • Aliyev G. Yu ., Legenda o Xusrave i Shirin v literaturax narodov Vostoka, M., 1960.