Qibtiy tili: Versiyalar orasidagi farq

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
Tahrir izohi yoʻq
k andoza til using AWB
Qator 1: Qator 1:
{{Til
| nom = Qibtiy tili
| milliy nom =
| mamlakatlar =
| biluvchilar =
| o'rin =
| til oilasi =
| rasmiy =
| yozuv =
| iso1 =
| iso2 =
| iso3 =
}}
[[Fayl:Coptic&Arabic.jpg|thumb|291px|<center id="119">[[Qohira]]<nowiki/>dagi qibtiy va arab tillaridagi yozuv]]'''Qibtiy tili''' — qibtiylar tili, afroosiyo makrooilasia kiruvchi misr oilasining soʻnggi vakili. Taxminan Ikki ming yillik tarixni qamrab olgan qadimgi misr tili rivojining oxirgi darajasi hisoblanadi. [[Yunon yozuvi|Yunon]] yozuvi tizimi asosidagi oʻz alifbosidan foydalanadi. Misrni arablar bosib olgach (7-a.), toki arab yozuvi qibtiy yozuvini toʻliq siqib chiqarib, rasmiy foydalanishdan voz kechilguncha qibtiy yozuvi oʻz ahamiyatini yoʻqota bordi. 11-12 aa. uning oʻrnini arab tili egallaydi va bu til yoʻqoladi. Ibodat tili sifatida qibtiylarda hozirgi kunga qadar saqlanib qolgan.
[[Fayl:Coptic&Arabic.jpg|thumb|291px|<center id="119">[[Qohira]]<nowiki/>dagi qibtiy va arab tillaridagi yozuv]]'''Qibtiy tili''' — qibtiylar tili, afroosiyo makrooilasia kiruvchi misr oilasining soʻnggi vakili. Taxminan Ikki ming yillik tarixni qamrab olgan qadimgi misr tili rivojining oxirgi darajasi hisoblanadi. [[Yunon yozuvi|Yunon]] yozuvi tizimi asosidagi oʻz alifbosidan foydalanadi. Misrni arablar bosib olgach (7-a.), toki arab yozuvi qibtiy yozuvini toʻliq siqib chiqarib, rasmiy foydalanishdan voz kechilguncha qibtiy yozuvi oʻz ahamiyatini yoʻqota bordi. 11-12 aa. uning oʻrnini arab tili egallaydi va bu til yoʻqoladi. Ibodat tili sifatida qibtiylarda hozirgi kunga qadar saqlanib qolgan.
== Adabiyotlar==
== Adabiyotlar==
=== Umumiy ishlar===
=== Umumiy ishlar===
* {{Andoza:Книга|автор = [[Еланская, Алла Ивановна|Еланская А. И.]]
* {{Книга|автор = [[Еланская, Алла Ивановна|Еланская А. И.]]
|заглавие = Коптский язык
|заглавие = Коптский язык
|ссылка =
|ссылка =
Qator 14: Qator 27:
|тираж =
|тираж =
}}
}}
* {{Andoza:Книга|автор = [[Еланская, Алла Ивановна|Еланская А. И.]]
* {{Книга|автор = [[Еланская, Алла Ивановна|Еланская А. И.]]
|заглавие = Грамматика коптского языка. Саидский диалект
|заглавие = Грамматика коптского языка. Саидский диалект
|ссылка =
|ссылка =
Qator 29: Qator 42:
* Ернштедт П. В. Исследования по грамматике коптского языка. М., 1986.
* Ернштедт П. В. Исследования по грамматике коптского языка. М., 1986.
* Emmel, Stephen. 1992. «Languages (Coptic)». In ''The Anchor Bible Dictionary'', edited by David Noel Freedman. Vol. 4 of 6 vols. New York: Doubleday. 180—188.
* Emmel, Stephen. 1992. «Languages (Coptic)». In ''The Anchor Bible Dictionary'', edited by David Noel Freedman. Vol. 4 of 6 vols. New York: Doubleday. 180—188.
* {{Andoza:Cite journal| last= Gessman | first=A. M. | title=The Birth of the Coptic Script | journal=University of South Florida Language Quarterly 14 | volume=2-3 | year=1976}}
* {{Cite journal| last= Gessman | first=A. M. | title=The Birth of the Coptic Script | journal=University of South Florida Language Quarterly 14 | volume=2-3 | year=1976}}
* Gignac, Francis Thomas. 1991. «Old Coptic». In ''The Coptic Encyclopedia'', edited by Aziz Suryal Atiya. Vol. 8 of 8 vols. New York and Toronto: Macmillian Publishing Company and Collier Macmillian Canada. 169—188.
* Gignac, Francis Thomas. 1991. «Old Coptic». In ''The Coptic Encyclopedia'', edited by Aziz Suryal Atiya. Vol. 8 of 8 vols. New York and Toronto: Macmillian Publishing Company and Collier Macmillian Canada. 169—188.
* Kasser, Radolphe. 1991. «Dialects». In ''The Coptic Encyclopedia'', edited by Aziz Suryal Atiya. Vol. 8 of 8 vols. New York and Toronto: Macmillian Publishing Company and Collier Macmillian Canada. 87—96.
* Kasser, Radolphe. 1991. «Dialects». In ''The Coptic Encyclopedia'', edited by Aziz Suryal Atiya. Vol. 8 of 8 vols. New York and Toronto: Macmillian Publishing Company and Collier Macmillian Canada. 87—96.
Qator 57: Qator 70:
* Peust, Carsten. 1999. ''Egyptian Phonology: An Introduction to the Phonology of a Dead Language''. (Monographien zur ägyptischen Sprache; 2). Göttingen: Peust & Gutschmidt.
* Peust, Carsten. 1999. ''Egyptian Phonology: An Introduction to the Phonology of a Dead Language''. (Monographien zur ägyptischen Sprache; 2). Göttingen: Peust & Gutschmidt.
=== Morfologiya===
=== Morfologiya===
* {{Andoza:Книга| автор = Малышев С. В. | часть = Аспект в коптском языке | заглавие = Acta Linguistica Petropolitana. Труды Института лингвистических исследований. Том VIII, часть 2. Исследования по теории грамматики. Выпуск 6: Типология аспектуальных систем и категорий | ссылка = | ответственный = | издание = | место = {{СПб.}} | издательство = | год = 2012 | том = | страницы = | страниц = | серия = | isbn = | тираж = }}
* {{Книга| автор = Малышев С. В. | часть = Аспект в коптском языке | заглавие = Acta Linguistica Petropolitana. Труды Института лингвистических исследований. Том VIII, часть 2. Исследования по теории грамматики. Выпуск 6: Типология аспектуальных систем и категорий | ссылка = | ответственный = | издание = | место = {{СПб.}} | издательство = | год = 2012 | том = | страницы = | страниц = | серия = | isbn = | тираж = }}
=== Lugʻatlar===
=== Lugʻatlar===
* Černý, Jaroslav. 1976. ''Coptic Etymological Dictionary''. Cambridge and New York: Cambridge University Press.
* Černý, Jaroslav. 1976. ''Coptic Etymological Dictionary''. Cambridge and New York: Cambridge University Press.

19-Dekabr 2015, 09:55 dagi koʻrinishi

Qibtiy tili
Milliy nomi ϯⲙⲉⲧⲣⲉⲙⲛ̀ⲭⲏⲙⲓ va ⲧⲙⲛ̄ⲧⲣⲙ̄ⲛ̄ⲕⲏⲙⲉ
Soʻzlashuvchilarning umumiy soni 0
Alifbosi Coptic script[1]
Til kodlari
Qohiradagi qibtiy va arab tillaridagi yozuv

Qibtiy tili — qibtiylar tili, afroosiyo makrooilasia kiruvchi misr oilasining soʻnggi vakili. Taxminan Ikki ming yillik tarixni qamrab olgan qadimgi misr tili rivojining oxirgi darajasi hisoblanadi. Yunon yozuvi tizimi asosidagi oʻz alifbosidan foydalanadi. Misrni arablar bosib olgach (7-a.), toki arab yozuvi qibtiy yozuvini toʻliq siqib chiqarib, rasmiy foydalanishdan voz kechilguncha qibtiy yozuvi oʻz ahamiyatini yoʻqota bordi. 11-12 aa. uning oʻrnini arab tili egallaydi va bu til yoʻqoladi. Ibodat tili sifatida qibtiylarda hozirgi kunga qadar saqlanib qolgan.

Adabiyotlar

Umumiy ishlar

  • Еланская А. И.. Коптский язык, Языки народов Азии и Африки. М.: Наука (ГРВЛ), 1964. 
  • Еланская А. И.. Грамматика коптского языка. Саидский диалект. СПб.: Нестор-История, 2010. 
  • Еланская А. И. Коптский язык // Языки Азии и Африки. Т. IV: Афразийские языки. Кн. 2: Кушитские языки. Ливийско-гуанчские языки. Египетский язык. Чадские языки. М. 1991. — 399 с, ил..
  • Ернштедт П. В. Исследования по грамматике коптского языка. М., 1986.
  • Emmel, Stephen. 1992. «Languages (Coptic)». In The Anchor Bible Dictionary, edited by David Noel Freedman. Vol. 4 of 6 vols. New York: Doubleday. 180—188.
  • Gessman, A. M. (1976). "The Birth of the Coptic Script". University of South Florida Language Quarterly 14 2-3. 
  • Gignac, Francis Thomas. 1991. «Old Coptic». In The Coptic Encyclopedia, edited by Aziz Suryal Atiya. Vol. 8 of 8 vols. New York and Toronto: Macmillian Publishing Company and Collier Macmillian Canada. 169—188.
  • Kasser, Radolphe. 1991. «Dialects». In The Coptic Encyclopedia, edited by Aziz Suryal Atiya. Vol. 8 of 8 vols. New York and Toronto: Macmillian Publishing Company and Collier Macmillian Canada. 87—96.
  • Wolfgang Kosack Lehrbuch des Koptischen.Teil I:Koptische Grammatik.Teil II:Koptische Lesestücke, Graz 1974.
  • Loprieno, Antonio. 1995. Ancient Egyptian: A Linguistic Introduction. Cambridge: Cambridge University Press.
  • Polotsky, Hans Jakob. 1971. «Coptic». In Afroasiatic: A Survey, edited by Carleton Taylor Hodge. (Jana Linguarum: Series Practica; 163). 's Gravenhage and Paris: Mouton. 67—79.

Grammatikalar

  • В. Вестендорф, В. Тиль. Грамматика коптского языка. саидский диалект: грамматика. Хрестоматия. Словарь (науч. ред., сост., сост. словаря, пер. с нем. и коптского, авт. доп. коммент., предисл. и послесл. А. С. Четверухин), СПб, 2007
  • Chaîne, Marius. 1933. Éléments de grammaire dialectale copte: bohairique, sahidique, achmimique, fayoumique. Paris: Paul Geuthner.
  • Eberle, Andrea, & Regine Schulz. 2004. Koptisch — Ein Leitfaden durch das Saïdische. LINCOM Languages of the World/Materials 07. Munich: LINCOM Europa.
  • Lambdin, Thomas Oden. 1983. Introduction to Sahidic Coptic. Macon: Mercer University Press.
  • Layton, Bentley. 2000. A Coptic Grammar (Sahidic Dialect): With a Chrestomathy and Glossary. (Porta linguarum orientalium; N.S., 20). Wiesbaden: Harrassowitz.
  • Mallon, Alexis. 1956. Grammaire copte: bibliographie, chrestomathie et vocabulaire. 4th edition. Beyrouth.
  • Mattar, Nabil. 1990. A Study in Bohairic Coptic. Pasadena: Hope Publishing House.
  • Polotsky, Hans Jakob. 1987. Grundlagen des koptischen Satzbaus. American Studies in Papyrology 28. Decatur, Ga.: Scholars Press.
  • Plumley, J. Martin. 1948. An Introductory Coptic Grammar (Sahidic Dialect). London: Home & van Thal.
  • Shisha-Halevy, Ariel. 1988. Coptic Grammatical Chrestomathy: a course for academic and private study. Orientalia lovaniensia analecta 30. Leuven: Peeters.
  • Shisha-Halevy, Ariel. 1986. Coptic Grammatical Categories: Structural Studies in the Syntax of Shenoutean Sahidic. Analecta Orientalia 53. Roma: Pontificium Institutum Biblicum. ISBN 88-7653-255-2.
  • Shisha-Halevy, Ariel. 2007. Topics in Coptic Syntax: Structural Studies in the Bohairic Dialect. Orientalia Lovaniensia Analecta 160. Leuven — Paris — Dudley, MA: Peeters. ISBN 978-90-429-1875-7.
  • Till, Walter C. 1994. Koptische Dialektgrammatik. Berlin: Walter De Gruyter.
  • Vergote, Jozef. 1973—1983. Grammaire copte. Leuven: Peeters.
  • Younan, Sameh. 2005. So, you want to learn Coptic? A guide to Bohairic Grammar. Sydney: St.Mary, St.Bakhomious and St.Shenouda Coptic Orthodox Church.
  • Henry Tattam, A compendious grammar of the Egyptian language as contained in the Coptic, Sahidic, and Bashmuric Dialects (London 1863)

Fonologiya

  • Depuydt, Leo. 1993. «On Coptic Sounds.» Orientalia 62 (new series): 338—375.
  • Loprieno, Antonio. 1997. «Egyptian and Coptic Phonology». In Phonologies of Asia and Africa (Including the Caucasus), edited by Alan S. Kaye. Vol. 1 of 2 vols. Winona Lake: Eisenbrauns. 431—460.
  • Peust, Carsten. 1999. Egyptian Phonology: An Introduction to the Phonology of a Dead Language. (Monographien zur ägyptischen Sprache; 2). Göttingen: Peust & Gutschmidt.

Morfologiya

  • Малышев С. В. „Аспект в коптском языке“,. Acta Linguistica Petropolitana. Труды Института лингвистических исследований. Том VIII, часть 2. Исследования по теории грамматики. Выпуск 6: Типология аспектуальных систем и категорий, СПб., 2012. 

Lugʻatlar

  • Černý, Jaroslav. 1976. Coptic Etymological Dictionary. Cambridge and New York: Cambridge University Press.
  • Crum, Walter Ewing. 1939. A Coptic Dictionary. Oxford: Clarendon Press.
  • Wolfgang Kosack: Koptisches Handlexikon des Bohairischen. Koptisch — Deutsch — Arabisch. Verlag Christoph Brunner, Basel 2013, ISBN 978-3-9524018-9-7.
  • Westendorf, Wolfhart. 1965/1977. Koptisches Handwörterbuch. Heidelberg: Carl Winter.
  • Vycichl, Werner. 1983. Dictionnaire étymologique de la langue copte. Leuven: Éditions Peeters.
  • Westendorf, Wolfhart. 1965/1977. Koptisches Handwörterbuch. Heidelberg: Carl Winter.

Bibliografiya

  • Kammerer, Winifred (compiler), A Coptic Bibliography, Ann Arbor: University of Michigan Press, 1950. (Reprint New York: Kraus Reprint Co., 1969)
  • Wolfgang Kosack: Der koptische Heiligenkalender. Deutsch — Koptisch — Arabisch nach den besten Quellen neu bearbeitet und vollständig herausgegeben mit Index Sanctorum koptischer Heiliger, Index der Namen auf Koptisch, Koptische Patriarchenliste, Geografische Liste. Christoph Brunner, Berlin 2012, ISBN 978-3-9524018-4-2.
  • Wolfgang Kosack: Schenute von Atripe De judicio finale. Papyruskodex 63000.IV im Museo Egizio di Torino. Einleitung, Textbearbeitung und Übersetzung herausgegeben von Wolfgang Kosack. Christoph Brunner, Berlin 2013, ISBN 978-3-9524018-5-9.
  • Westendorf, Wolfhart. 1965/1977. Koptisches Handwörterbuch. Heidelberg: Carl Winter.

Izoh

Havolalar