Ferdinand Magellan: Versiyalar orasidagi farq
k qisqartmalarni toʻliqlash, replaced: y.lar → yillar (2) using AWB |
k qisqartmalarni toʻliqlash, replaced: 7 y. → 7 yil (6), sent.da → sentabrda using AWB |
||
Qator 1: | Qator 1: | ||
'''Magellan''', '''Magalyaynish Fernan''' (taxminan 1470, Portugaliya — 1521.27.4, Maktan o., Fillipin) — portugaliyalik dengizchi sayyoh. M. ekspeditsiyasi birinchi dunyo aylana suzishni amalga oshirdi. 1505—12 yillarda portugallar ekspeditsiyasida qatnashib ikki marta (1509-11) Malakkagacha borgan. M. Lissabonga qaytgach, 1517 |
'''Magellan''', '''Magalyaynish Fernan''' (taxminan 1470, Portugaliya — 1521.27.4, Maktan o., Fillipin) — portugaliyalik dengizchi sayyoh. M. ekspeditsiyasi birinchi dunyo aylana suzishni amalga oshirdi. 1505—12 yillarda portugallar ekspeditsiyasida qatnashib ikki marta (1509-11) Malakkagacha borgan. M. Lissabonga qaytgach, 1517 yil Ispaniyaga oʻtib, Molukka orollariga gʻarbiy yoʻl bilan suzib borish toʻgʻrisidagi oʻzi ishlab chiqqan loyihani Ispaniya qiroliga taqdim qildi. 1519—21 yillarda 5 kemadan iborat Ispaniya ekspeditsiyasi (265 odam)ga boshliq etib tayinlangach, 1519 yil 20 sentabrda Sanlukarde Barrameda bandargohidan (Ispaniya) yoʻlga chiqadi va 1520 yil yanvarda La-Plataning dengiziga quyilish yeriga yetib boradi. Fev.da janubga suzishni davom ettirib nomaʼlum yerning 2000 km dan ziyod sohilini (M. u joylarni Patagoniya deb atagan) koʻzdan kechirdi. M. 1520 yil mart oyida SanXulian buxtasida 3 kemada koʻtarilgan isyonni bostirdi va oʻsha yerda qishlab, 1520 yil avg .da 4 kemada suzishda davom etdi. Kemalar Olovli Yer oroli bilan materik oraligʻidagi boʻgʻoz (keyinchalik M. nomiga qoʻyilgan) orqali oʻtib nomaʼlum okeanga chiqdi. M. hamroxlari keyinroq uni Tinch okean deb atagan. Toʻxtovsiz qariyib 17 ming km masofani oʻtib, avval Mariana orollariga, soʻngra Filippin orollariga yetib borishdi. M. Maktan o.da mahalliy xalq bilan toʻqnashuvda oʻldirildi. M. hamrohlari Tinch okean orqali gʻarbga suzib, Afrikaning jan. orqali faqat bitta "Viktoriya" kemasida (X. S. Elkano qoʻmondonligida) 1522 yil Ispaniyaga qaytib, dunyo aylana suzishni yakunladilar. Bu ekspeditsiya Yerning sharsimonligini amalda uzil-kesil isbotladi, yagona Dunyo okeani mavjudligini, Yer yuzasining koʻp qismi suv bilan qoplanganligini koʻrsatdi. |
||
== Adabiyot == |
== Adabiyot == |
26-Noyabr 2015, 23:46 dagi koʻrinishi
Magellan, Magalyaynish Fernan (taxminan 1470, Portugaliya — 1521.27.4, Maktan o., Fillipin) — portugaliyalik dengizchi sayyoh. M. ekspeditsiyasi birinchi dunyo aylana suzishni amalga oshirdi. 1505—12 yillarda portugallar ekspeditsiyasida qatnashib ikki marta (1509-11) Malakkagacha borgan. M. Lissabonga qaytgach, 1517 yil Ispaniyaga oʻtib, Molukka orollariga gʻarbiy yoʻl bilan suzib borish toʻgʻrisidagi oʻzi ishlab chiqqan loyihani Ispaniya qiroliga taqdim qildi. 1519—21 yillarda 5 kemadan iborat Ispaniya ekspeditsiyasi (265 odam)ga boshliq etib tayinlangach, 1519 yil 20 sentabrda Sanlukarde Barrameda bandargohidan (Ispaniya) yoʻlga chiqadi va 1520 yil yanvarda La-Plataning dengiziga quyilish yeriga yetib boradi. Fev.da janubga suzishni davom ettirib nomaʼlum yerning 2000 km dan ziyod sohilini (M. u joylarni Patagoniya deb atagan) koʻzdan kechirdi. M. 1520 yil mart oyida SanXulian buxtasida 3 kemada koʻtarilgan isyonni bostirdi va oʻsha yerda qishlab, 1520 yil avg .da 4 kemada suzishda davom etdi. Kemalar Olovli Yer oroli bilan materik oraligʻidagi boʻgʻoz (keyinchalik M. nomiga qoʻyilgan) orqali oʻtib nomaʼlum okeanga chiqdi. M. hamroxlari keyinroq uni Tinch okean deb atagan. Toʻxtovsiz qariyib 17 ming km masofani oʻtib, avval Mariana orollariga, soʻngra Filippin orollariga yetib borishdi. M. Maktan o.da mahalliy xalq bilan toʻqnashuvda oʻldirildi. M. hamrohlari Tinch okean orqali gʻarbga suzib, Afrikaning jan. orqali faqat bitta "Viktoriya" kemasida (X. S. Elkano qoʻmondonligida) 1522 yil Ispaniyaga qaytib, dunyo aylana suzishni yakunladilar. Bu ekspeditsiya Yerning sharsimonligini amalda uzil-kesil isbotladi, yagona Dunyo okeani mavjudligini, Yer yuzasining koʻp qismi suv bilan qoplanganligini koʻrsatdi.
Adabiyot
- Pigafetta A., Puteshestviye Magellana, per, s ital., M., 1950; Magidovich I. P., Magidovich V. I., Ocherki po istorii geograficheskix otkritiy, 3 izd., M., 1983.[1]
Manbalar
Ushbu maqolada Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi (2000-2005) maʼlumotlaridan foydalanilgan. |
Bu andozani aniqrogʻiga almashtirish kerak. |