Vaqt mintaqasi: Versiyalar orasidagi farq
Tahrir izohi yoʻq |
Tahrir izohi yoʻq |
||
| Qator 1: | Qator 1: | ||
*''Geografik vaqt mintaqasi'' — (oʻrtacha meridian ° 7,5 ± nisbiy) aniq 15 ° Yerning yuzasi kengligidan anʼanaviy strip. Oʻrtacha nol meridian soat mintaqasi Grinvich meridian deb qabul qilinadi. |
*''Geografik vaqt mintaqasi'' — (oʻrtacha meridian ° 7,5 ± nisbiy) aniq 15 ° Yerning yuzasi kengligidan anʼanaviy strip. Oʻrtacha nol meridian soat mintaqasi Grinvich meridian deb qabul qilinadi. |
||
[[Fayl:World Time Zones |
[[Fayl:Standard World Time Zones.png|thumbnail|Dunyo vaqt mintaqasi ]] |
||
*''Maʼmuriy vaqt mintaqasi'' Yer yuzasining qism boʻyicha qaysi baʼzi qonun hujjatlariga muvofiq muayyan maʼmuriy vaqt belgilangan. UTC-10 va UTC + 14: 00.]<ref name = "qonuni">[http://www.rg.ru/2011/06/06/vremya-dok.html».]</ref> |
*''Maʼmuriy vaqt mintaqasi'' Yer yuzasining qism boʻyicha qaysi baʼzi qonun hujjatlariga muvofiq muayyan maʼmuriy vaqt belgilangan. UTC-10 va UTC + 14: 00.]<ref name = "qonuni">[http://www.rg.ru/2011/06/06/vremya-dok.html».]</ref> |
||
Vaqt mintaqalarida shakllantirish (vaqt mintaqalari — vaqt mintaqasi), bir tomondan, istagi bilan bogʻliq, shu kabi mahalliy vaqt bilan maydoni (mintaqa vaqtini) aniqlash uchun, hisobga oʻz oʻqi atrofida va boshqa tomondan yer yuzida qaytishini olib , vaqt farqi oʻrtasidagi shunchalik bir soat ning koʻpaytmasi boʻlishi. Natijada, bir qaror 24 maʼmuriy vaqt mintaqalari mavjud boʻlishi kerak, deb kelishib olindi va ularning har biri koʻproq yoki kamroq geografik vaqt mintaqasi bilan mos boʻldi. Boshlangʻich nuqtasi Grinvich meridiandan,oxirgi meridian, nol meridian mintaqa vaqtini qabul qilindi.<ref>[http://worldtimezone.com/wtz020.php World Time Zone Map by Sections and current time- WTZ Section 20 — 12 hour format.]</ref> |
Vaqt mintaqalarida shakllantirish (vaqt mintaqalari — vaqt mintaqasi), bir tomondan, istagi bilan bogʻliq, shu kabi mahalliy vaqt bilan maydoni (mintaqa vaqtini) aniqlash uchun, hisobga oʻz oʻqi atrofida va boshqa tomondan yer yuzida qaytishini olib , vaqt farqi oʻrtasidagi shunchalik bir soat ning koʻpaytmasi boʻlishi. Natijada, bir qaror 24 maʼmuriy vaqt mintaqalari mavjud boʻlishi kerak, deb kelishib olindi va ularning har biri koʻproq yoki kamroq geografik vaqt mintaqasi bilan mos boʻldi. Boshlangʻich nuqtasi Grinvich meridiandan,oxirgi meridian, nol meridian mintaqa vaqtini qabul qilindi.<ref>[http://worldtimezone.com/wtz020.php World Time Zone Map by Sections and current time- WTZ Section 20 — 12 hour format.]</ref> |
||
16-Avgust 2015, 02:32 dagi koʻrinishi
- Geografik vaqt mintaqasi — (oʻrtacha meridian ° 7,5 ± nisbiy) aniq 15 ° Yerning yuzasi kengligidan anʼanaviy strip. Oʻrtacha nol meridian soat mintaqasi Grinvich meridian deb qabul qilinadi.
- Maʼmuriy vaqt mintaqasi Yer yuzasining qism boʻyicha qaysi baʼzi qonun hujjatlariga muvofiq muayyan maʼmuriy vaqt belgilangan. UTC-10 va UTC + 14: 00.][1]
Vaqt mintaqalarida shakllantirish (vaqt mintaqalari — vaqt mintaqasi), bir tomondan, istagi bilan bogʻliq, shu kabi mahalliy vaqt bilan maydoni (mintaqa vaqtini) aniqlash uchun, hisobga oʻz oʻqi atrofida va boshqa tomondan yer yuzida qaytishini olib , vaqt farqi oʻrtasidagi shunchalik bir soat ning koʻpaytmasi boʻlishi. Natijada, bir qaror 24 maʼmuriy vaqt mintaqalari mavjud boʻlishi kerak, deb kelishib olindi va ularning har biri koʻproq yoki kamroq geografik vaqt mintaqasi bilan mos boʻldi. Boshlangʻich nuqtasi Grinvich meridiandan,oxirgi meridian, nol meridian mintaqa vaqtini qabul qilindi.[2] GMT UTC bilan almashtirish uchun joriy etildi muvofiqlashtirilgan umumjahon soat (UTC) yordamida belgilangan vaqt hisoblanadi. UTC koʻlamli atom vaqt yagona shkala (qatiq) asoslangan va fuqarolik foydalanish uchun yanada qulay hisoblanadi. Butun dunyo boʻylab Time mintaqalari UTC ofset ijobiy va salbiy sifatida ifoda etiladi. (Salbiy gʻarbida meridian vaqt mintaqalarida, ijobiy ofset -. Sharqqa) UTC vaqti qish ham yoz ham tarjima emas ekanligini yodda tutmoq kerak.[3] Xalqaro kelishuvga ko‘ra, yer yuzasi shartli ravishda 24 soat mintaqasiga boʻlingan (360°: 24 = 15°). Mintaqa doirasida shu mintaqaning o‘rta qismidan o‘tgan meridianning mahalliy vaqti qabul qilingan. Bir soat mintaqasidagi vaqt mintaqa vaqti deb ataladi. 0‘rtasidan bosh meridian o‘tadigan soat mintaqasi nolinchi (yigirma toʻrtinchi) mintaqa deb qabul qilingan. Mintaqalar hisobi ana shu meridiandan boshlanadi. Nolinchi mintaqadan sharqda 7°30′ shq. uz. bilan 22°30′ shq. uz.dagi meridianlar orasi birinchi mintaqa, 22°30′ va 37°30′ uzunlikdagi meridianlar orasi ikkinchi mintaqa bo‘ladi va h. k.[4]
Mintaqalar birinchi mintaqadan 24-(nolinchi) mintaqagacha davom etadi. Har bir mintaqa vaqti qo‘shni mintaqa vaqtidan bir soatga farq qiladi. O‘rta Osiyo ikkita soat mintaqasida joylashgan (4-va 5-soat mintaqalarida). Mintaqa chegaralari aynan meridianlardan o‘tkazilmaydi. Vaqt hisobida qiyinchilik tug‘dirmaslik uchun baʼzan uning chegaralari yirik shaharlarni aylanib o‘tadi, yoki davlat chegaralariga toʻgʻri keladi. Yangi sutkamng boshlanishi 12-soat mintaqasining o‘rtasidagi 180° uzunlikdan boshlanadi, deb qabul qilingan. Bu shegara sana o‘zgarishi chizigi deb ataladi. Har bir yangi sutka ana shu chiziqdan boshlanadi. Bu chiziq ikki orol yoki ikki shahar oralig‘idan oʻtganda, bu orollar va shaharlarning birida yangi sana bo‘lsa, boshqasida kechagi sana boʻladi. Baʼzi davlatlarda kunduzgi vaqtdan to‘la foydalanish va boshqa maqsadlarda mintaqa vaqti maʼlum bir vaqtga oldinga yoki orqaga suriladi.[5]. Oʻzbekistonda ilgari vaqt oʻlchovi ikki mintaqa doirasida olib borilar edi (Toshkent va Samarqand vaqti). O‘zbekiston hukumatining maxsus qarori asosida mamlakatimizning butun hududida bir xil mintaqa vaqti qabul qilingan.