Namoz: Versiyalar orasidagi farq
CoderSIBot (munozara | hissa) Maqolaga matn qoʻshildi |
kTahrir izohi yoʻq |
||
Qator 2: | Qator 2: | ||
<!-- Bot tomonidan qoʻshilgan matn boshi --> |
<!-- Bot tomonidan qoʻshilgan matn boshi --> |
||
'''Namoz''' (fors.) |
'''Namoz''' (fors.) — islom koʻrsatmalari boʻyicha bajariladigan maxsus ibodat turi; islomdagi 5 [[rukn]]dan biri. N. musulmonlarga [[meʼroj]] kechasi (q. [[Isro va meʼroj]]) [[farz]] qilingan birinchi ibodatdir. Bir kecha-kunduzda 5 mahal (bomdod, peshin, asr, shom, xufton) N. oʻqish farz hisoblanadi. N. oʻqish „Allohu akbar“ deb takbir aytish bilan boshlanib, sano, [[Qurʼon]] [[oyat]]laridan tilovat qilishda [[duo]]lar oʻqish, [[rukuʼ]], [[sajda]], tiz choʻkib oʻtirish, [[salom]] berishlarni oʻz ichiga oladi. N.ning bir necha turlari mavjud. Mas, farz, [[vojib]], [[sunnat]], [[nafl]], ishroq, [[tahajjud]], [[qazo]], shukri vuzu, [[janoza]] va b. qoʻshimcha N.lar borki, ularni ado etish [[musulmon]] kishining ixtiyoriy [[ibodat]]i sanaladi. Farz, vojib, sunnat N.lari esa ado etilishi sharʼan talab etiluvchi N.lar sirasiga kiradi. |
||
N. oʻqish uchun namozxonning badan va kiyimlari hamda oʻqish joyi pok boʻlishi shart. N. |
N. oʻqish uchun namozxonning badan va kiyimlari hamda oʻqish joyi pok boʻlishi shart. N. [[qibla]]ga — [[Makka]]dagi [[Kaʼba]] [[ibodatxona]]siga qarab oʻqiladi. Uni oʻqishda maxsus toʻshama — [[joynamoz]]dan foydalanish odatga aylangan. N.ni kishi bir oʻzi yoki jamoa boʻlib oʻqishi mumkin, lekin [[juma]] kunidagi juma N.ini [[masjid]]da jamoa bilan oʻqish tavsiya etiladi. Jamoa boʻlib N. oʻqiganda namozxonlar qator turadi, ulardan biri ([[imom]]) [[imomlik]]ka oʻtadi. N. paytida gapirish, yeyish, ichish, kulish, yigʻlash, yoʻtalish, turli harakatlar qilish va b. mumkin emas. Kasal va nogironlar N.ni oʻzlariga qulay holatda oʻqiydilar. |
||
Islomdagi |
Islomdagi [[mazhab]]lar koʻrsatmalarida N. oʻqish qoidalarining bir-biridan farq qiladigan jihatlari bor. Oʻzbekistonda N., asosan, [[hanafiylik]] mazhabiga muvofiq oʻqiladi. <ref>[[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil</ref> |
||
<!-- Bot tomonidan qoʻshilgan matn oxiri --> |
<!-- Bot tomonidan qoʻshilgan matn oxiri --> |
||
'''Namoz''' |
'''Namoz''' — [[islom]] dinidagi [[ibodat]], arabchada „Solat“ deyilib, lugʻatda yaxshilikka duo maʼnosini anglatadi. |
||
[[Shariat]]da esa: „Takbir ila boshlanib, salom berish ila tugaydigan maxsus shartlari bor gaplar va ishlar namozdir“. |
|||
Namoz Isro kechasida, |
Namoz Isro kechasida, Paygʻambarimiz sollallohu alayhi vasallamning hijratlaridan oldinroq farz boʻlgan. |
||
Besh vaqt namoz farzligi |
Besh vaqt namoz farzligi Qur’onda ham, Sunnatda ham, Ijmoʻda ham qayta-qayta taʼkidlangan. |
||
Namoz |
Namoz [[balogʻat]]ga etgan har bir musulmon uchun [[farzi ayn]]dir. Har kim oʻzi uchun namoz oʻqimogʻi farzdir. |
||
== Jarayon == |
== Jarayon == |
||
[[Tasvir:Mosque.jpg|left|250px]] |
[[Tasvir:Mosque.jpg|left|250px]] |
||
[[Tahorat]] qilib |
[[Tahorat]] qilib boʻlganimizdan keyin qanday namoz oʻqiymiz? |
||
1. Qiblaga yuzlanib, |
1. Qiblaga yuzlanib, qoʻllarimizni koʻtarib"اَللهُ اَكْبَرُ" (Allohu akbar) deymiz. |
||
2. Sano duosini |
2. Sano duosini oʻqiymiz. |
||
3. Avval |
3. Avval „[[Fotiha]]“ [[sura]]sini, soʻngra boshqa biror surani oʻqiymiz. |
||
4. |
4. „Allohu akbar“ deb ruku' qilamiz va ruku’da 3 marotaba: „سُبْحَانَ رَبِّيَ الْعَظِيمِ“ „Subhana robbiyal-aʼziym“ (Ulugʻ Robbim pokdir!) deymiz. |
||
5. |
5. Ruku’dan boshimizni koʻtarib: |
||
„سَمِعَ اللهُ لِمَنْ حَمِدَهُ، رَبَّناَ وَ لَكَ الْحَمْدُ“ „Sami’allohu liman hamidah, Robbana-a valakal hamd“ (Alloh Oʻziga hamd aytuvchini eshitdi. Ey Parvardigorimiz! Senga hamd(lar) boʻlsin) deymiz. |
|||
6. |
6. „Allohu akbar“ deb sajda qilamiz va sajdada „سُبْحَانَ رَبِّيَ الْأَعْلَى“ „Subhana robbiyal aʼla“ (Eng oliy zot boʻlmish Parvardigorim barcha aybu nuqsondan pokdir) deymiz. |
||
7. |
7. „Allohu akbar“ deb sajdadan boshimizni koʻtarib oʻtiramiz va: „رَبِّ اغْفِرْ لِي“ „Robbigʻ-firli“ deymiz. |
||
8. |
8. „Allohu akbar“ deb ikkinchi marta sajda qilamiz va sajdada „Subhana Robbiyal-aʼla“ deymiz. |
||
9. |
9. „Allohu akbar“ deb ikkinchi rakaatga turamiz. |
||
'''Namozni boshlashdan oldin ado etilishi lozim |
'''Namozni boshlashdan oldin ado etilishi lozim boʻlgan toʻqqizta shart bordir:''' |
||
1. |
1. Islom. |
||
2. |
2. [[Aql]]. |
||
3. |
3. Tamyiz (esni tanishlik). |
||
4. [[Tahorat]]li boʻlish. |
|||
4. Tahoratli bo'lish. |
|||
5. |
5. [[Najosat]]lardan poklanish. |
||
6. |
6. [[Avrat]]ni yopish. |
||
7. |
7. Namoz vaqtining kirishi. |
||
8. |
8. Qiblaga yuzlanish. |
||
9. |
9. [[Niyat]]. |
||
== Namoz turlarlari == |
== Namoz turlarlari == |
||
Qator 63: | Qator 63: | ||
|+ Namoz turlari va vaqti haqida qisqacha tushuncha |
|+ Namoz turlari va vaqti haqida qisqacha tushuncha |
||
|- |
|- |
||
! Namoz nomi!! {{lang-ar|}} !! |
! Namoz nomi!! {{lang-ar|}} !! Maʼnosi/<br />Tarjimasi !! Namoz vaqti/<br />Qay holatda oʻqilishi!! Masʼuliyati/<br /> !!Rakatlar soni |
||
|- bgcolor="#FFFFFF" |
|- bgcolor="#FFFFFF" |
||
|'''[[Asr namozi|Asr]]'''||'''صلاة العصر'''||''Vaqt'' |
|'''[[Asr namozi|Asr]]'''||'''صلاة العصر'''||''Vaqt'' Oʻrta namoz||Kechki mahal. Inson soyasi oʻzidan ikki barobar kattalashganda oʻqiladi.||[[Farz]]||4 |
||
|- bgcolor="#FFFFFF" |
|- bgcolor="#FFFFFF" |
||
| colspan="6" |Asr namozini |
| colspan="6" |Asr namozini oʻz vaqtida oʻqish zarur. |
||
|- |
|- |
||
| colspan="6" style="background:#ccf;"| |
| colspan="6" style="background:#ccf;"| |
||
|- |
|- |
||
| '''[[Vitr namozi|Vitr]]'''|| '''وتر'''|| '' |
| '''[[Vitr namozi|Vitr]]'''|| '''وتر'''|| '' ''|| ||[[Sunnat]]/[[Vojib]]|| |
||
|- |
|- |
||
| colspan="6" | |
| colspan="6" | . |
||
|- |
|- |
||
| colspan="6" style="background:#ccf;"| |
| colspan="6" style="background:#ccf;"| |
||
|- bgcolor="#FFFFFF" |
|- bgcolor="#FFFFFF" |
||
| '''[[Jum'a Namozi| |
| '''[[Jum'a Namozi|Jum’a]]'''||'''صلاة الجمعة''' ||''Jaʼmlanuvchu namoz'' ||[[Juma|Juma kuni]] ||[[Farz]]/[[Sunnat]]||4,2,4 |
||
|- bgcolor="#FFFFFF" |
|- bgcolor="#FFFFFF" |
||
| colspan="6" | |
| colspan="6" | |
13-May 2015, 19:47 dagi koʻrinishi
Turkum maqolalarning bir qismi |
Islom |
---|
Namoz (fors.) — islom koʻrsatmalari boʻyicha bajariladigan maxsus ibodat turi; islomdagi 5 rukndan biri. N. musulmonlarga meʼroj kechasi (q. Isro va meʼroj) farz qilingan birinchi ibodatdir. Bir kecha-kunduzda 5 mahal (bomdod, peshin, asr, shom, xufton) N. oʻqish farz hisoblanadi. N. oʻqish „Allohu akbar“ deb takbir aytish bilan boshlanib, sano, Qurʼon oyatlaridan tilovat qilishda duolar oʻqish, rukuʼ, sajda, tiz choʻkib oʻtirish, salom berishlarni oʻz ichiga oladi. N.ning bir necha turlari mavjud. Mas, farz, vojib, sunnat, nafl, ishroq, tahajjud, qazo, shukri vuzu, janoza va b. qoʻshimcha N.lar borki, ularni ado etish musulmon kishining ixtiyoriy ibodati sanaladi. Farz, vojib, sunnat N.lari esa ado etilishi sharʼan talab etiluvchi N.lar sirasiga kiradi.
N. oʻqish uchun namozxonning badan va kiyimlari hamda oʻqish joyi pok boʻlishi shart. N. qiblaga — Makkadagi Kaʼba ibodatxonasiga qarab oʻqiladi. Uni oʻqishda maxsus toʻshama — joynamozdan foydalanish odatga aylangan. N.ni kishi bir oʻzi yoki jamoa boʻlib oʻqishi mumkin, lekin juma kunidagi juma N.ini masjidda jamoa bilan oʻqish tavsiya etiladi. Jamoa boʻlib N. oʻqiganda namozxonlar qator turadi, ulardan biri (imom) imomlikka oʻtadi. N. paytida gapirish, yeyish, ichish, kulish, yigʻlash, yoʻtalish, turli harakatlar qilish va b. mumkin emas. Kasal va nogironlar N.ni oʻzlariga qulay holatda oʻqiydilar.
Islomdagi mazhablar koʻrsatmalarida N. oʻqish qoidalarining bir-biridan farq qiladigan jihatlari bor. Oʻzbekistonda N., asosan, hanafiylik mazhabiga muvofiq oʻqiladi. [1]
Namoz — islom dinidagi ibodat, arabchada „Solat“ deyilib, lugʻatda yaxshilikka duo maʼnosini anglatadi. Shariatda esa: „Takbir ila boshlanib, salom berish ila tugaydigan maxsus shartlari bor gaplar va ishlar namozdir“. Namoz Isro kechasida, Paygʻambarimiz sollallohu alayhi vasallamning hijratlaridan oldinroq farz boʻlgan. Besh vaqt namoz farzligi Qur’onda ham, Sunnatda ham, Ijmoʻda ham qayta-qayta taʼkidlangan. Namoz balogʻatga etgan har bir musulmon uchun farzi ayndir. Har kim oʻzi uchun namoz oʻqimogʻi farzdir.
Jarayon
Tahorat qilib boʻlganimizdan keyin qanday namoz oʻqiymiz?
1. Qiblaga yuzlanib, qoʻllarimizni koʻtarib"اَللهُ اَكْبَرُ" (Allohu akbar) deymiz.
2. Sano duosini oʻqiymiz.
3. Avval „Fotiha“ surasini, soʻngra boshqa biror surani oʻqiymiz.
4. „Allohu akbar“ deb ruku' qilamiz va ruku’da 3 marotaba: „سُبْحَانَ رَبِّيَ الْعَظِيمِ“ „Subhana robbiyal-aʼziym“ (Ulugʻ Robbim pokdir!) deymiz.
5. Ruku’dan boshimizni koʻtarib:
„سَمِعَ اللهُ لِمَنْ حَمِدَهُ، رَبَّناَ وَ لَكَ الْحَمْدُ“ „Sami’allohu liman hamidah, Robbana-a valakal hamd“ (Alloh Oʻziga hamd aytuvchini eshitdi. Ey Parvardigorimiz! Senga hamd(lar) boʻlsin) deymiz.
6. „Allohu akbar“ deb sajda qilamiz va sajdada „سُبْحَانَ رَبِّيَ الْأَعْلَى“ „Subhana robbiyal aʼla“ (Eng oliy zot boʻlmish Parvardigorim barcha aybu nuqsondan pokdir) deymiz.
7. „Allohu akbar“ deb sajdadan boshimizni koʻtarib oʻtiramiz va: „رَبِّ اغْفِرْ لِي“ „Robbigʻ-firli“ deymiz.
8. „Allohu akbar“ deb ikkinchi marta sajda qilamiz va sajdada „Subhana Robbiyal-aʼla“ deymiz.
9. „Allohu akbar“ deb ikkinchi rakaatga turamiz.
Namozni boshlashdan oldin ado etilishi lozim boʻlgan toʻqqizta shart bordir:
1. Islom.
2. Aql.
3. Tamyiz (esni tanishlik).
4. Tahoratli boʻlish.
5. Najosatlardan poklanish.
6. Avratni yopish.
7. Namoz vaqtining kirishi.
8. Qiblaga yuzlanish.
9. Niyat.
Namoz turlarlari
Namoz nomi | arabcha: | Maʼnosi/ Tarjimasi |
Namoz vaqti/ Qay holatda oʻqilishi |
Masʼuliyati/ |
Rakatlar soni |
---|---|---|---|---|---|
Asr | صلاة العصر | Vaqt Oʻrta namoz | Kechki mahal. Inson soyasi oʻzidan ikki barobar kattalashganda oʻqiladi. | Farz | 4 |
Asr namozini oʻz vaqtida oʻqish zarur. | |||||
Vitr | وتر | Sunnat/Vojib | |||
. | |||||
Jum’a | صلاة الجمعة | Jaʼmlanuvchu namoz | Juma kuni | Farz/Sunnat | 4,2,4 |
Manbalar
Ushbu maqolada Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi (2000-2005) maʼlumotlaridan foydalanilgan. |