Dushanbe: Versiyalar orasidagi farq

Dushanbe
tojikcha: *Душанбе*
Dushanbe ; tojikcha: Душанбе
	shahar
	; Gerb
	38°34′23″N 68°47′11″E / 38.57306°N 68.78639°E G OKoordinatalari: 38°34′23″N 68°47′11″E / 38.57306°N 68.78639°E G O
Mamlakat	Tojikiston
Hukumat
• Hukumat raisi	Maxmadsaid Ubaydulloyev
Asos solingan	XVII
Ilk eslatilishi	1676
Avvalgi nomlari	Dushanbe (1924—1929),; Stalinobod (1929—1961)
Qachondan beri shahar	1925
Maydon	1,266 km2 (489 mi²)
Markazi balandligi	706 m
Rasmiy til(lar)i	tojik tili\|tojikcha
Aholisi (2013)	↗764 300.
Zichligi	5905 kishi/km2
Milliy tarkib	tojiklar, o'zbeklar, ruslar
Vaqt mintaqasi	UTC+5
Telefon kodi	+992 37
Pochta indeks(lar)i	734000
Avtomobil kodi	СБ, ДБ (1959—1991); (1999-2009) 01РТ; 2009-yil 01TJ

Tarixni interaktiv tarzda koʻrib chiqish

← Avvalgi tahrir Keyingi tahrir →

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi

VizualVikimatn

Inline

7-Noyabr 2013, 05:32 dagi koʻrinishi

Dushanbe (tojikcha: Душанбе, forscha: دوشنبه) — Tojikistonning poytaxti va eng katta shahri. Dushanbeda toʻrtta shahar tumani bor. 1929-yilgacha Dushanbening nomi Dushambe boʻlgan. 1929-yildan 1961-yilgacha Stalinobod deb atalgan. „Dushanbe“ soʻzi fors-tojikcha „dushanba“ degani. Shaharning bunday atalishiga sabab shahar joylashgan yerda dushanba kuni katta bozor ochiladigan qishloq boʻlgan.

Tarixi

Dushanbe dastlab Varzob daryosining boʻyidagi uchta kichik yondosh qishloq — Sariosiyo, Shohmansur va Dushanba oʻrnida paydo boʻlgan. Bu uch qishloqning eng yirigi Dushanba qishlogʻi boʻlgan. Shahar hududidan yunon-baqtriya davri (eramizdan avavvalgi 2-asr)ga oid arxeologik yodgorliklar topilgan. Qoʻlyozmalarda Dushanba qishlogʻi 17-asr boshidan tilga olingan. Dushanbe 1924-yidan Tojikiston Muxtor respublikasi poytaxti boʻlgan. 1925-yil Dushanbega shahar statusi berilgan.

Geografiyasi

Dushanbe Hisor vodiysida, Varzob daryosining dengiz sathidan 750-930 metr balandlikdagi keng terrasalarida joylashgan. Dushanbeni Varzob daryosi shimoldan janubga, Kofarnihon daryosi sharqdan gʻarbga kesib oʻtgan. Dushanbening iqlimi kontinental. Yanvarning oʻrtacha hararoti −0,6-9 °C, iyulniki 19.4-35.6 °C. Dushanbeda yiliga 625-630 mm yogʻin yogʻadi.

Demografiyasi

Dushanbening aholisi 1926-yil 5,600 kishi boʻlgan^[3]. 1997-yil aholi soni 512,500 boʻlgan. 2008-yilga kelib aholi soni 679,400 kishiga yetgan^[4].

Iqtisodi

Dushanbe — Tojikistonning yirik sanoat markazi. Shaharda respublika sanoat ishlab chiqarishining qariyb 1/3 qismi joylashgan. Mashinasozlik va metallsozlik sanoati, toʻqimachilik mashinasozligi, qishloq xoʻjaligi mashinasozligi, savdo mashinasozligi, roʻzgʻor sovitkichlari, armaturalar, „Tojikkabel“, yoʻl qurish mashinalari remonti zavodlari mavjud. Qurilish materiallari (sement, yogʻochsozlik korxonalari, temir-beton konstruksiyalar zavodi) ishlab chiqariladi.

Shahar sanoatida yengil (tikuvchilik, poyabzal, ip-gazlama, trikotaj, shoyi fabrikalari) va oziq-ovqat, (sut kombinati, qandolatchilik, tamaki fabrikalari, vino, pivo, non, yogʻ-moy zavodlari) sanoati korxonalari ham salmoqli oʻrin tutadi.

Dushanbeni Dushanba-Vaxsh energetika sistemasi (shahar issiqlik elektr markazi, Norak, Perepadnaya, Markaziy, Bosh GESlar va Varzobdagi GESlar) elektr energiya bilan taʼminlab turadi.

Transporti

Dushanbe shahri bir necha temir yoʻl va shosse yoʻllar tugunidir. Dushanbe Xalqaro Aeroporti shaharga xizmat koʻrsatadi. Shahar ichida avtobus va trolleybus qatnaydi.

Taʼlimi

Dushanbe 20-asr oʻrtalaridan yirik ilmiy va madaniy markazga aylandi. Shaharda Tojikiston Respublikasi fanlar akamdeiyasi va ilmiy tadqiqot institutlari ishlab turibdi. Dushanbeda oʻndan oshiq oliy oʻquv yurti, bir qancha oʻrta maxsus oʻquv yurtlari, hunar-texnika bilim yurtlari, litsey va kollejlar mavjud.

Madaniyati

Keyingi yillarda Dushanbeda koʻplab chiroyli maʼmuriy, oʻquv, madaniy va maishiy binolar (Hukumat uyi, Majlisi Oliy, Sadriddin Ayniy nomidagi opera va balet teatri, Firdavsiy nomidagi respublika millim kutubxonasi, „Tojikkonsert“, Borbad nomidagi kinokonsert zali, „Dushanba“, „Tojikiston“ mehmonxonalari, Tojikiston davlat milliy universiteti, aerovokzal, „Rohat“, „Saodat“ choyxonalari, „Sadbarg“ maishiy xizmat uyi, Kasaba uyushmalari Saroyi, yozuvchilar uyi) va koʻp qavatli turar joy binolari qurilgan.

Dushanbeda yetti teatr (Sadriddin Ayniy nomli Akademik opera va balet teatri, A. Lohutiy nomli Tojikiston akademik drama teatri va boshqalar), filarmoniya, sirk, bir necha kinoteatr, „Tojikfilm“ kinostudiyasi, Firdavsiy nomli Milliy kutubxona, fanlar akdemiyasining Markaziy ilmiy kutubxonasi, A. Lohutiy nomli shahar Markaziy kutubxonasi, qariyb 180 jamoat kutubxonasi, 7 muzey, Xalq xoʻjaligi yutuqlari koʻrgazmasi, radio, telemarkaz, respublika telegraf agentligi va boshqalar bor. Dushanbeda poligrafiya kombinati, „Irfon“, „Adib“, „Maorif“, „Donish“, „Sharqi ozod“ nashriyotlari, Tojikiston ensiklopediyasi Bosh ilmiy tahririyati mavjud. Oʻttizga yaqin nomda tojik, oʻzbek, rus, ingliz va boshqa tillarda gazeta, oʻndan oshiq nomda jurnal nashr etiladi. Shaharda 27 kasalxona, 60 vrachlik ambulatoriya-poliklinika muassasasi (shu jumladan 10 ta maxsus dispanser), 8 sanitariya-epidemiologiya stansiyasi, 5 stadion, sport saroyi, 7 suzish havzasi mavjud. Dushanbe atrofidagi (Hisor togʻlarining janubiy yon bagʻirlarida) manzarali togʻ daralarida dam olish uylari va sanatoriylar bor.

Shaharda Vaxdat, Gʻalaba, maydonlari, Ayniy nomidagi bogʻ bor. Tojik mumtoz adabiyoti aseoschisi Abu Abdullo Rudakiyga, Abu Ali ibn Sino va Sadriddin Ayniyga haykal oʻrnatilgan, Ayniy va Mirzo Tursunzodaga maqbara barpo qilingan. Dushanbeda yana botanika bogʻi, mineralogiya muzeyi va boshqalar bor.

Hududiy boʻlinishi

2013-yil 18-iyulda Dushnabe shahrining maydonini uch baravarga kattalashtirish qarori qabul qilindi^[5].

Dushanbe shahri 4 rayonga boʻlinadi, har bir rayonning oʻz maʻmuriy boshqarmasi mavjud (rayon hukumati):

Rayon nomi	Avvalgi nomi	Maydoni, km²	Aholisi, kishi (2011)	Rayon raisi
1. Ismoili Samoniy	Oktabrskiy	25,8	131 600	Qurbonov Alamxon Jamilovich
2. Sino	Frunzenskiy	43,8	285 400	Safarov Zafar Abdulloyevich
3. Firdavsiy	Sentralniy	29,1	183 300	Aleyev Saidnuriddin Akromovich
4. Shoxmansur	Jeleznodorojniy	27,9	147 300	Boboyev Samandar Boboyevich

Manbalar

↑ http://visittajikistan.tj/ru/regions/dushanbe.php Официальный веб-сайт Государственного органа управления в сфере туризма Республики Таджикистан
↑ Агентство по статистике при Президенте Республики Таджикистан. „Численность населения Таджикистана на 1 января 20 1 3 года“ (ru) (2013-yil 1-yanvar). Qaraldi: 2013-yil 19-sentyabr.
↑ OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil
↑ Душанбе — Неофициальный сайт Душанбе
↑ Территория столицы Таджикистана расширится втрое за счет прилегающих районов

Havolalar

Ushbu maqolada Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi (2000-2005) maʼlumotlaridan foydalanilgan.

Andoza:Link GA

[1] ttp://visittajikistan.tj/ru/regions/dushanbe.php Официальный веб-сайт Государственного органа управления в сфере туризма Республики Таджикистан

[ts-2] Агентство по статистике при Президенте Республики Таджикистан. „Численность населения Таджикистана на 1 января 20 1 3 года“ (ru) (2013-yil 1-yanvar). Qaraldi: 2013-yil 19-sentyabr.

[3] OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil

[ds-4] Душанбе — Неофициальный сайт Душанбе

[5] Территория столицы Таджикистана расширится втрое за счет прилегающих районов

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

@@ Qator 56: / Qator 56: @@
 | Commons turkumi =
 }}
-'''Dushanbe'''  ({{lang-tg|Душанбе}}, {{lang-fa|'''دوشنبه'''}}) — [[Tojikiston]]ning poytaxti va eng katta shahri. Dushanbeda toʻrtta shahar tumani bor. [[1929-yil]]gacha Dushanbening nomi '''Dyushambe''' boʻlgan. 1929-yildan 1961-yilgacha '''Stalinobod''' deb atalgan. „Dushanbe“ soʻzi fors-tojikcha „dushanba“ degani. Shaharning bunday atalishiga sabab shahar joylashgan yerda [[dushanba]] kuni katta [[bozor]] ochiladigan qishloq boʻlgan.
+'''Dushanbe'''  ({{lang-tg|Душанбе}}, {{lang-fa|'''دوشنبه'''}}) — [[Tojikiston]]ning poytaxti va eng katta shahri. Dushanbeda toʻrtta shahar tumani bor. [[1929-yil]]gacha Dushanbening nomi '''Dushambe''' boʻlgan. 1929-yildan 1961-yilgacha '''Stalinobod''' deb atalgan. „Dushanbe“ soʻzi fors-tojikcha „[[dushanba]]“ degani. Shaharning bunday atalishiga sabab shahar joylashgan yerda dushanba kuni katta [[bozor]] ochiladigan qishloq boʻlgan.
 == Tarixi ==
-Dushanbe dastlab [[Varzob]] daryosining boʻyidagi uchta kichik yondosh qishloq — Sariosiyo, Shohmansur va Dushanba oʻrnida paydo boʻlgan. Bu uch qishloqdan eng yirigi Dushanba qishlogʻi boʻlgan. Shahar hududidan yunon-baqtriya davri (eramizdan avavvalgi 2-asr)ga oid arxeologik yodgorliklar topilgan. Qoʻlyozmalarda Dushanba qishlogʻi 17-asr boshidan tilga olingan. Dushanbe 1924-yidan Tojikiston Muxtor respublikasi poytaxti boʻlgan. 1925-yil Dushanbega shahar statusi berilgan.
+Dushanbe dastlab [[Varzob]] daryosining boʻyidagi uchta kichik yondosh qishloq — Sariosiyo, Shohmansur va Dushanba oʻrnida paydo boʻlgan. Bu uch qishloqning eng yirigi Dushanba qishlogʻi boʻlgan. Shahar hududidan [[yunon]]-[[baqtriya]] davri (eramizdan avavvalgi 2-asr)ga oid arxeologik yodgorliklar topilgan. Qoʻlyozmalarda Dushanba qishlogʻi 17-asr boshidan tilga olingan. Dushanbe 1924-yidan Tojikiston Muxtor respublikasi poytaxti boʻlgan. 1925-yil Dushanbega shahar statusi berilgan.
 == Geografiyasi ==
 [[File:Зима в Душанбе.jpg|thumb|left|183px|Dushnabe shahrida qish fasli. Negmat qoraboyev koʻchasi]]
 [[File:Проспект Рудаки. Душанбе. 2008.jpg|thumb|left|183px|Dushnabe shahrida yoz fasli. Rudakiy prospekti]]
-Dushanbe [[Hisor vodiysi]]da, [[Varzob]] daryosining dengiz sathidan 750—930 metr balandlikdagi keng [[terrasa]]larida joylashgan. Dushanbeni Varzob daryosi shimoldan janubga, [[Kofarnihon]] daryosi sharqdan gʻarbga kesib oʻtgan. Dushanbening [[iqlim]]i kontinental. Yanvarning oʻrtacha hararoti −0,6-9 °C, iyulniki 19.4-35.6 °C. Dushanbeda yiliga 625—630 mm yogʻin yogʻadi.
+Dushanbe [[Hisor vodiysi]]da, [[Varzob]] daryosining dengiz sathidan 750-930 metr balandlikdagi keng [[terrasa]]larida joylashgan. Dushanbeni Varzob daryosi shimoldan janubga, [[Kofarnihon]] daryosi sharqdan gʻarbga kesib oʻtgan. Dushanbening [[iqlim]]i kontinental. Yanvarning oʻrtacha hararoti −0,6-9 °C, iyulniki 19.4-35.6 °C. Dushanbeda yiliga 625-630 mm yogʻin yogʻadi.
 == Demografiyasi ==
-Dushanbening aholisi 1926-yil 5,600 kishi boʻlgan.<ref>[[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil</ref> 1997-yil aholi soni 512,500 boʻlgan. 2008-yilga kelib aholi soni 679,400 kishiga yetgan<ref name=ds>[http://www.2shanbe.tj/index/0-48 Душанбе — Неофициальный сайт Душанбе]</ref>.
+Dushanbening aholisi 1926-yil 5,600 kishi boʻlgan<ref>[[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil</ref>. 1997-yil aholi soni 512,500 boʻlgan. 2008-yilga kelib aholi soni 679,400 kishiga yetgan<ref name=ds>[http://www.2shanbe.tj/index/0-48 Душанбе — Неофициальный сайт Душанбе]</ref>.
 == Iqtisodi ==
-Dushanbe — Tojikistonning yirik [[sanoat]] markazi. Shaharda respublika sanoat ishlab chiqarishining qariyb 1/3 qismi joylashgan. [[Mashinasozlik]] va [[metallsozlik]] sanoati, [[toʻqimachilik]] mashinasozligi, [[qishloq xoʻjaligi]] mashinasozligi, savdo mashinasozligi, roʻzgʻor sovitkichlari, [[armatura]]lar, „Tojikkabel“, yoʻl qurish mashinalari remonti zavodlari mavjud. Qurilish materiallari ([[sement]], yogʻochsozlik korxonalari, [[temir]]-[[beton]] konstruksiyalar zavodi) ishlab chiqariladi. Shahar sanoatida yengil ([[tikuvchilik]], [[poyabzal]], [[ip]]-[[gazlama]], [[trikotaj]], [[shoyi]] fabrikalari) va [[oziq-ovqat]], ([[sut]] kombinati, [[qandolatchilik]], [[tamaki]] fabrikalari, [[vino]], [[pivo]], [[non]], [[yogʻ]]-[[moy]] zavodlari) sanoati korxonalari ham salmoqli oʻrin tutadi. Dushanbeni Dushanba-Vaxsh energetika sistemasi (shahar issiqlik elektr markazi, Norak, Perepadnaya, Markaziy, Bosh GESlar va Varzobdagi GESlar) [[elektr energiya]] bilan taʼminlab turadi.
+Dushanbe — Tojikistonning yirik [[sanoat]] markazi. Shaharda respublika sanoat ishlab chiqarishining qariyb 1/3 qismi joylashgan. [[Mashinasozlik]] va [[metallsozlik]] sanoati, [[toʻqimachilik]] mashinasozligi, [[qishloq xoʻjaligi]] mashinasozligi, savdo mashinasozligi, roʻzgʻor sovitkichlari, [[armatura]]lar, „Tojikkabel“, yoʻl qurish mashinalari remonti zavodlari mavjud. Qurilish materiallari ([[sement]], yogʻochsozlik korxonalari, [[temir]]-[[beton]] konstruksiyalar zavodi) ishlab chiqariladi.
+Shahar sanoatida yengil ([[tikuvchilik]], [[poyabzal]], [[ip]]-[[gazlama]], [[trikotaj]], [[shoyi]] fabrikalari) va [[oziq-ovqat]], ([[sut]] kombinati, [[qandolatchilik]], [[tamaki]] fabrikalari, [[vino]], [[pivo]], [[non]], [[yogʻ]]-[[moy]] zavodlari) sanoati korxonalari ham salmoqli oʻrin tutadi.
+Dushanbeni Dushanba-Vaxsh energetika sistemasi (shahar issiqlik elektr markazi, Norak, Perepadnaya, Markaziy, Bosh GESlar va Varzobdagi GESlar) [[elektr energiya]] bilan taʼminlab turadi.
 == Transporti ==
@@ Qator 79: / Qator 83: @@
 == Madaniyati ==
-Keyingi yillarda Dushanbeda koʻplab chiroyli maʼmuriy, oʻquv, madaniy va maishiy binolar (Hukumat uyi, Majlisi Oliy, Sadriddin Ayniy nomidagi opera va balet teatri, Firdavsiy nomidagi respublika millim kutubxonasi, „Tojikkon-sert“, Borbad nomidagi kinokonsert zali, „Dushanba“, „Tojikiston“ mehmonxonalari, Tojikiston davlat milliy universiteti, aerovokzal, „Rohat“, „Saodat“ choyxonalari, „Sadbarg“ maishiy xizmat uyi, Kasaba uyushmalari Saroyi, yozuvchilar uyi) va koʻp qavatli turar joy binolari qurilgan. Vaxdat, Gʻalaba, maydonlari, Ayniy nomidagi bogʻ bor. Tojik mumtoz adabiyoti aseoschisi [[Abu Abdullo Rudakiy]]ga, [[Abu Ali ibn Sino]] va [[Sadriddin Ayniy]]ga haykal oʻrnatilgan, Ayniy va [[Mirzo Tursunzoda]]ga maqbara barpo qilingan. Dushanbeda yana botanika bogʻi, [[mineralogiya]] [[muzeyi]] va boshqalar bor.
+Keyingi yillarda Dushanbeda koʻplab chiroyli maʼmuriy, oʻquv, madaniy va maishiy binolar (Hukumat uyi, Majlisi Oliy, Sadriddin Ayniy nomidagi opera va balet teatri, Firdavsiy nomidagi respublika millim kutubxonasi, „Tojikkonsert“, Borbad nomidagi kinokonsert zali, „Dushanba“, „Tojikiston“ mehmonxonalari, Tojikiston davlat milliy universiteti, aerovokzal, „Rohat“, „Saodat“ choyxonalari, „Sadbarg“ maishiy xizmat uyi, Kasaba uyushmalari Saroyi, yozuvchilar uyi) va koʻp qavatli turar joy binolari qurilgan.
+Dushanbeda yetti [[teatr]] (Sadriddin Ayniy nomli Akademik opera va balet teatri, A. Lohutiy nomli Tojikiston akademik drama teatri va boshqalar), [[filarmoniya]], [[sirk]], bir necha kinoteatr, „Tojikfilm“ kinostudiyasi, Firdavsiy nomli Milliy kutubxona, fanlar akdemiyasining Markaziy ilmiy kutubxonasi, A. Lohutiy nomli shahar Markaziy kutubxonasi, qariyb 180 jamoat kutubxonasi, 7 muzey, Xalq xoʻjaligi yutuqlari koʻrgazmasi, [[radio]], telemarkaz, respublika [[telegraf]] agentligi va boshqalar bor. Dushanbeda poligrafiya kombinati, „Irfon“, „Adib“, „Maorif“, „Donish“, „Sharqi ozod“ nashriyotlari, Tojikiston ensiklopediyasi Bosh ilmiy tahririyati mavjud. Oʻttizga yaqin nomda [[tojik tili|tojik]], [[oʻzbek tili|oʻzbek]], [[rus tili|rus]], [[ingliz tili|ingliz]] va boshqa tillarda [[gazeta]], oʻndan oshiq nomda [[jurnal]] nashr etiladi. Shaharda 27 [[kasalxona]], 60 vrachlik ambulatoriya-poliklinika muassasasi (shu jumladan 10 ta maxsus dispanser), 8 sanitariya-epidemiologiya stansiyasi, 5 [[stadion]], sport saroyi, 7 suzish havzasi mavjud. Dushanbe atrofidagi ([[Hisor-olay togʻlari|Hisor]] togʻlarining janubiy yon bagʻirlarida) manzarali togʻ daralarida dam olish uylari va sanatoriylar bor.
+Shaharda Vaxdat, Gʻalaba, maydonlari, Ayniy nomidagi bogʻ bor. Tojik mumtoz adabiyoti aseoschisi [[Abu Abdullo Rudakiy]]ga, [[Abu Ali ibn Sino]] va [[Sadriddin Ayniy]]ga haykal oʻrnatilgan, Ayniy va [[Mirzo Tursunzoda]]ga maqbara barpo qilingan. Dushanbeda yana botanika bogʻi, [[mineralogiya]] [[muzeyi]] va boshqalar bor.
 == Hududiy boʻlinishi ==
 [[File:Административное деление Душанбе.png|thumb|190px|Dushanbe shahrining hududiy boʻlinishi]]
-[[2013-yil]] 18-iyulda Dushnabe shahrining maydonini bosh rejasi asosida uch barovarga kattalashtirish qarori qabul qilindi<ref>[http://www.riarealty.ru/news/20130718/400919364.html Территория столицы Таджикистана расширится втрое за счет прилегающих районов]</ref>.
+[[2013-yil]] 18-iyulda Dushnabe shahrining maydonini uch baravarga kattalashtirish qarori qabul qilindi<ref>[http://www.riarealty.ru/news/20130718/400919364.html Территория столицы Таджикистана расширится втрое за счет прилегающих районов]</ref>.
 Dushanbe shahri 4 rayonga boʻlinadi, har bir rayonning oʻz maʻmuriy boshqarmasi mavjud (''rayon hukumati''):
@@ Qator 95: / Qator 103: @@
 |-
 |1. Ismoili Samoniy
+|Oktabrskiy
-|Oktyabrskiy
 |25,8
 |131 600
@@ Qator 107: / Qator 115: @@
 |-
 |3. Firdavsiy
+|Sentralniy
-|Tsentralniy
 |29,1
 |183 300
@@ Qator 119: / Qator 127: @@
 |-
 |}
-== Ijtimoiy soha ==
-Dushanbeda yetti [[teatr]] (Sadriddin Ayniy nomli Akademik opera va balet teatri, A. Lohutiy nomli Tojikiston akademik drama teatri va boshqalar), [[filarmoniya]], [[sirk]], bir necha kinoteatr, „Tojikfilm“ kinostudiyasi, Firdavsiy nomli Milliy kutubxona, fanlar akdemiyasining Markaziy ilmiy kutubxonasi, A. Lohutiy nomli shaqar Markaziy kutubxonasi, qariyb 180 jamoat kutubxonasi, 7 muzey, Xalq xoʻjaligi yutuqlari koʻrgazmasi, [[radio]], telemarkaz, respublika [[telegraf]] agentligi va boshqalar bor. Dushanbeda poligrafiya kombinati, „Irfon“, „Adib“, „Maorif“, „Donish“, „Sharqi ozod“ nashriyotlari, Tojikiston ensiklopediyasi Bosh ilmiy tahririyati mavjud. Oʻttizga yaqin nomda [[tojik tili|tojik]], [[oʻzbek tili|oʻzbek]], [[rus tili|rus]], [[ingliz tili|ingliz]] va boshqa tillarda [[gazeta]], oʻndan oshiq nomda [[jurnal]] nashr etiladi. Shaharda 27 [[kasalxona]], 60 vrachlik ambulatoriya-poliklinika muassasasi (shu jumladan 10 ta maxsus dispanser), 8 sanitariya-epidemiologiya stansiyasi, 5 [[stadion]], sport saroyi, 7 suzish havzasi mavjud. Dushanbe atrofidagi ([[Hisor-olay togʻlari|Hisor]] togʻlarining janubiy yon bagʻirlarida) manzarali togʻ daralarida dam olish uylari va sanatoriylar bor.
 == Manbalar ==

k m t Tojikistonning maʼmuriy boʻlinishi
Poytaxti	Dushanbe
Muxtor viloyati	Togʻli-Badaxshon
Viloyatlar	Sugʻd viloyati · Xatlon viloyati
Respublikaga boʻysunuvchi tumanlar	Varzob tumani • Vahdat tumani • Hisor tumani • Jirgatol tumani • Nurobod tumani • Rasht tumani • Rogʻun tumani • Rudakiy tumani • Tavildara tumani • Tojikobod tumani • Tursunzoda tumani • Fayzobod tumani • Shahrinav tumani